Hatay: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
aktualizacja
Linia 14:
|ISO 3166-2 =
|powierzchnia = 5403
|liczba ludności = 1 533 507<ref>{{Cytuj stronę | url = http://citypopulation.de/Turkey-C20.html| tytuł = TURKEY: Provinces and Major Cities| nazwisko = | imię = | autor = | autor link = | data = 2016-02-05| praca = | opublikowany = citypopulation.de| oznaczenie = | strony = | język = en| id = | cytat = | data dostępu = 2016-04-10}}</ref>
|liczba ludności = 1 386 224
|rok = 20072015
|gęstość zaludnienia =
|numer kierunkowy = 0326
Linia 28:
|www = http://www.antakya.gov.tr
}}
'''Hatay''' – prowincja (''il'') w pd.-wsch. [[Turcja|Turcji]], nad [[Zatoka İskenderun|zatoką Aleksandretty]], granicząca z [[Syria|Syrią]]. 5,5 tys. km², milion1,5 mln mieszkańców (19902015). Siedzibą władz jest [[Antiochia Syryjska]] (tur. ''Antakya''), inne większe miejscowości to [[İskenderun|Aleksandretta]] (tur. ''Iskenderun''), Samandagi, Reyhanli, Kirikhan. Wydobycie [[Żelazo|rudy żelaza]], korytarz komunikacyjny na szlaku z Turcji na południe - do Syrii i [[Liban]]u. Mieszana ludność - głównie [[Turcy]] (około połowy), [[Arabowie]] i [[Ormianie]]. Wśród Arabów wyraźny jest quasi-narodowościowy podział na grupy wyznaniowe - [[alawici (wyznanie)|alawitów]] (większość) i [[sunnici|sunnitów]].
 
Okręg Hatay, dawniej [[sandżak]] Aleksandretty, leżący na granicy tureckiej [[Anatolia|Anatolii]] i arabskiego [[Lewant]]u, od [[1517]] należał do [[Imperium osmańskie]]go. Geograficznie, kulturalnie i tradycyjnie uznawany był za część Syrii. Od 7 grudnia [[1918]] był okupowany przez [[Francja|Francję]]. Z mocy [[traktat ankarski|traktatu ankarskiego]] ("układ Franklin-Bouillon") z 20 października [[1921]] wraz z pozostałymi arabskimi posiadłościami byłego Imperium Osmańskiego został odłączony od Turcji. Okręg Hatay stał się częścią Syrii, pozostającej pod francuskim [[mandat]]em, traktat zarezerwował mu jednak specjalny status, sprowadzający się do swobód kulturalnych dla mieszkających tam Turków i do swobodnego używania [[język turecki|języka tureckiego]]. Pod rządami Francji sandżak Aleksandretty cieszył się pewną [[autonomia|autonomią]], stanowiąc jeden z sześciu okręgów administracyjnych [[mandat]]owej Syrii.
Linia 39:
Zdarzenie to wywołało ogromny sprzeciw w Syrii, doprowadziło do kryzysu politycznego we francuskim mandacie i opóźniło nadanie Syrii niepodległości o 10 lat. Na zmianę postawy Francji, która początkowo nie chciała oddać okręgu Turcji, wpłynęła atmosfera poprzedzająca II wojnę światową - Francja zapewniła sobie w ten sposób przychylność Turcji w nadchodzącej wojnie. Faktem jest, że Francja, jako mandatariusz Syrii, nie miała prawa do dysponowania syryjskim terytorium. Niepodległa Syria, dla której okręg Hatay był oknem na świat (port w [[İskenderun|Aleksandretcie]]), nie uznała jego przyłączenia do Turcji. Fakt ten stał się zarzewiem ciągnących się do dziś konfliktów między Turcją i Syrią. Chcąc zmusić Turcję do zwrotu okręgu władze Syrii udzielały cichego poparcia terrorystom [[Kurdowie|kurdyjskim]] (aczkolwiek tu akurat bardziej prawdopodobnym motywem wrogości wydaje się wpływ [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]: Syria, wieloletni klient ZSRR, dążyła do utrzymania napięcia w stosunkach z prozachodnią Turcją).
 
{{przypisy}}
{{Prowincje Turcji}}