Abu Nidal: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Biogram infobox}}
rozbudowa artykulu o jednym z najbardziej radykalnych terrorystow palestynskich
Linia 18:
'''Abu Nidal''' (właśc. '''Hassan Sabri al Banna''', pseudonim znaczy „Ojciec Walki”) (ur. [[1937]] w [[Jafa|Jaffie]], zm. [[16 sierpnia]] [[2002]] w [[Bagdad]]zie) – [[terroryzm|terrorysta]] [[Palestyna|palestyński]], przywódca organizacji [[Organizacja Abu Nidala|Fatah-Rada Rewolucyjna]].
 
== Życiorys ==
Urodził się w [[Jafa|Jaffie]] w 1937 roku jako Sabri al Banna. Działalność terrorystyczną rozpoczął na początku lat 70. w Jordanii, u boku [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|OWP]] i [[Jasir Arafat|Jasira Arafata]]. Po masakrze na [[Letnie Igrzyska Olimpijskie 1972|olimpiadzie w Monachium]] postanowił działać na własną rękę jako przywódca Fatah-Rady Rewolucyjnej. Jego organizacja, działająca we wszystkich krajach Europy Zachodniej, dokonała ponad stu zamachów, w czasie których zabiła kilkaset osób. W latach 70. i 80. był jednym z najbardziej poszukiwanych terrorystów świata. Najdalej idące skutki polityczne miał zamach na ambasadora [[Izrael]]a w [[Londyn]]ie Szlomo Argowa 3 czerwca 1982 roku. Zamach stał się dla Izraela pretekstem, by trzy dni później w odwecie wkroczyć do [[Liban]]u.
Urodził się w [[Jafa|Jaffie]] w 1937 roku jako Sabri al-Banna. Jego rodzina była jedną z najbogatszych w Palestynie a on sam dorastał wraz z 17 braćmi i ośmioma córkami (jego ojciec Hajj Khalil al-Banna miał aż 13 żon)<ref>Melman 1987, s. 46.</ref> w luksusowej rezydencji z własnym basenem. Rodzina Nidala zajmowała się sprzedażą cytrusów do krajów [[Europa|Europy]] zwłaszcza [[Niemcy|Niemiec]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]<ref>Melman 1987, s. 45.</ref>. W 1944 lub 1945 roku ojciec wysłał Nidala do Collège des Frères będącej [[Francja|francuską]] szkołą misyjną w Jaffie. Przyszły lider palestyńskich terrorystów uczęszczał do niej przez okres jednego roku<ref name=M47>Melman 1987, s. 47.</ref> a dalsze kształcenie w niej zakończyła śmierć jego ojca<ref>Seale 1992, s. 58.</ref>. Bracia przenieśli go do prywatnej szkoły muzułmańskiej w [[Jerozolima|Jerozolimie]]<ref>Melman 1987, s. 48.</ref>.
 
Walki które wybuchły po [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181|podziale Palestyny w roku 1947]] doprowadziły do przerwania dochodowego biznesu rodziny al-Banna<ref>Melman 1987, s. 48.</ref>. O ile ojciec Nidala i jego rodzina miała dobre relacje z [[Żydzi|żydowskimi]] osadnikami w Jaffie to [[I wojna izraelsko-arabska|wojna]] zmieniła zupełnie położenie rodziny która musiała wyjechać do kontrolowanego przez [[Egipt]] obozu uchodźców [[Obóz al-Burajdż|al-Burajdż]] w [[Strefa Gazy|Strefie Gazy]]<ref>Melman 1987, s. 49.</ref>. Włości al-Banni zostały zajęte przez [[Izrael]]<ref name=M47>Melman 1987, s. 47.</ref> a exodus Palestyńczyków miał istotny wpływ na ukształtowanie się poglądów Nidala<ref>Melman 1987, s. 49; Seale 1992, s. 59.</ref>.
Jak wielu innych terrorystów Abu Nidal cieszył się w przeszłości opieką krajów [[komunizm|komunistycznych]], przede wszystkim [[Rumunia|Rumunii]], [[Węgry|Węgier]] i [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski]].
 
Po ogłoszeniu niepodległości przez Izrael rodzina przeniosła się do [[Nablus]]u<ref>Melman 1987, s. 46.</ref> gdzie Nidal ukończył liceum. Po ukończeniu szkoły średniej w 1955 roku wstąpił do [[nacjonalizm|nacjonalistycznej]] [[partia Baas|partii Baas]]<ref>Hudson 1999, s. 100.</ref>. Przez dwa lata studiował na [[Uniwersytet Kairski|Uniwersytecie Kairskim]] który jednak opuścił bez zdobycia dyplomu. W 1960 roku wyprowadził się w celach zarobkowych do [[Arabia Saudyjska|Arabii Saudyjskiej]] gdzie pracował jako m.in. robotnik. Często przyjeżdżał do Nablusu gdzie odwiedzał matkę, także tam poznał swoją przyszłą żonę która wraz z nim wyprowadziła się do Arabii Saudyjskiej. W 1962 roku para wzięła ślub. Owocem tego związku była trójka dzieci - syna i dwie córki<ref>Melman 1987, s. 51.</ref>.
Kontakty między grupą Abu Nidala i władzami polskimi datują się od końca lat 70., gdy [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polska]] rozdawała stypendia studenckie członkom jego grupy. W latach 1980–1984 Abu Nidal mieszkał w [[Warszawa|Warszawie]] przy [[Ulica Bagno w Warszawie|ulicy Bagno]] 3/24. Jego firma SAS Foreign Trade and Investment Company zajmująca się handlem bronią miała siedzibę w wieżowcu Intraco w [[Ulica Stawki w Warszawie|Warszawie przy ulicy Stawki]]. Zlikwidowano ją w 1987 roku na żądanie Amerykanów<ref>{{Cytuj stronę |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4D7113BF93BA15752C1A96F948260&sec=&spon=&pagewanted=3 |tytuł=Abu Nidal Is Reportedly Placed Under House Arrest by Libyans |data = 1989-11-28 |opublikowany=New York Times}}</ref>.
 
Na emigracji nawiązał kontakt z palestyńskimi niepodległościowcami. Aktywizm w ruchu palestyńskim doprowadził go do wyrzucenia z pracy, krótkiego uwięzienia a następnie wydalenia z terenów Arabii Saudyjskiej<ref>Hudson 1999, s. 100.</ref>. Nidal wraz z rodziną zdecydował się na przeprowadzkę do Nablusu. Na miejscu kontynuował działalność polityczną u boku [[Jasir Arafat|Jasira Arafata]] w [[al-Fatah]]u będącym frakcją [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|OWP]]<ref>Melman 1986, s. 52.</ref>. Po porażce Arabów w [[wojna sześciodniowa|wojnie sześciodniowej]] przeprowadził się do [[Amman]]u będącego stolicą [[Jordania|Jordanii]] gdzie założył kompanię handlową ''Impex''. W Jordanii kontynuował działalność polityczną i przyjął pseudonim ''Abu Nidal'' czyli ''Ojciec Walki''. W walce ([[Czarny Wrzesień]]) między rządem jordańskim a palestyńskimi grupami zbrojnymi nie odegrał roli wojskowej<ref>Melman 1987, s. 513; Seale 1992, s. 70.</ref>, jego kompania handlowa posłużyła jednak dla al-Fatahu jako miejsce spotkań działaczy i transferów finansowych grupy<ref>Seale 1992, s. 69.</ref>. Spółki przez niego kontrolowane uczyniły go nie tylko bogatym ale także doprowadziły do znacznego wzrostu jego wpływów w al-Fatahu i nadania mu przez [[Salah Chalaf|Abu Ijada]] stanowiska przedstawiciela partii w [[Sudan|sudańskim]] [[Chartum]]ie<ref>Seale 1992, s. 78.</ref>.
W czasie [[wojna iracko-irańska|wojny iracko-irańskiej]] terrorysta sprzedawał polską i bułgarską broń obu stronom konfliktu.
 
Po porażce sił palestyńskich w Czarnym Wrześniu Abu Nidal zaczął oskarżać OWP o tchórzostwo. Audycje prowadził poprzez radio ''Głos Pakistanu'' z siedzibą w [[Irak]]u<ref>Seale 1992, s. 78.</ref>. Podczas Trzeciego Kongresu al-Fatahu w [[Damaszek|Damaszku]] w 1971 roku poparł [[Abu Daoud]]a wzywającego do większej demokracji w ramach partii i zemsty na rządzie Jordanii<ref>Seale 1992, s. 85–87.</ref>. Gdy w lutym 1973 roku Daoud został zatrzymany przez jordańskie władze za próbę zamachu na tamtejszego monarchę, Nidal zorganizował pierwszą operację o charakterze zbrojnym. Operacji nadał kryptonim ''Al-Iqab'' czyli ''kara''. W ramach operacji terroryści związani z Nidalem dokonali ataku na saudyjską ambasadę w [[Paryż]]u oraz uprowadzili należący do [[Kuwejt]]u samolot. Po atakach rząd Kuwejtu uległ zastraszeniu i wykupił od rządu Jordanii wypuszczenie na wolność Daouda<ref>Seale 1992, s. 91.</ref>.
19 sierpnia 2002 roku Abu Nidal zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w swoim mieszkaniu w [[Bagdad]]zie podczas próby aresztowania. Nie jest jasne, czy popełnił samobójstwo, czy został zamordowany przez [[służby specjalne]].
 
{{Osobny artykuł|Organizacja Abu Nidala}}
{{Przypisy}}
Akcje Nidala odbyły się bez konsultacji i bez zgody Fatahu<ref>Melman 1987, s. 69.</ref>. Przywódcy OWP zarzucili Nidalowi że poprzez swoje działania szkodzi on tak naprawdę ruchowi oraz wypełniając polityczny interes irackiego rządu znajduje się pod jego faktyczną kontrolą (Nidal rezydował wówczas w Iraku)<ref>Seale 1992, s. 92.</ref>. Kolejne zamachy przeprowadzone przez Nidala doprowadziły w lipcu 1974 roku do wydalenia go z al-Fatah z inicjatywy Arafata<ref>Melman 1987, s. 70; Seale 1992, s. 97–98 </ref>. Jeszcze w październiku tego samego roku Nidal utworzył odrębną od al-Fatahu organizację która przyjęła nazwę Fatah-Rada Rewolucyjna<ref>Seale 1992, s. 99.</ref>. Radykalna organizacja otrzymała wsparcie finansowe i zaopatrzeniowe od rządu Iraku<ref>Seale 1992, s. 100.</ref> a operowała również z terenów [[Liban]]u i [[Libia|Libii]]<ref>Seale 1992, s. 287–289.</ref>. Abu Nidal cieszył się również opieką krajów [[blok wschodni|bloku wschodniego]], przede wszystkim [[Rumunia|Rumunii]], [[Węgry|Węgier]] i [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski]]. Kontakty między grupą Abu Nidala i władzami polskimi datują się od końca lat 70., gdy Polska rozdawała stypendia studenckie członkom jego grupy. W latach 1980–1984 Abu Nidal mieszkał w [[Warszawa|Warszawie]] przy [[Ulica Bagno w Warszawie|ulicy Bagno]] 3/24. Jego firma SAS Foreign Trade and Investment Company zajmująca się handlem bronią miała siedzibę w wieżowcu Intraco w [[Ulica Stawki w Warszawie|Warszawie przy ulicy Stawki]]. Zlikwidowano ją w 1987 roku na żądanie Amerykanów<ref>{{Cytuj stronę |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4D7113BF93BA15752C1A96F948260&sec=&spon=&pagewanted=3 |tytuł=Abu Nidal Is Reportedly Placed Under House Arrest by Libyans |data = 1989-11-28 |opublikowany=New York Times}}</ref><ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/|tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref>.
 
W latach 70. i 80. Nidal był jednym z najbardziej poszukiwanych terrorystów świata. Najdalej idące skutki polityczne miał zamach na ambasadora Izraela w [[Londyn]]ie Szlomo Argowa 3 czerwca 1982 roku. Zamach stał się dla Izraela pretekstem, by trzy dni później w odwecie wkroczyć do [[Liban]]u rozpoczynając tym samym [[wojna libańska|wojnę libańską]]<ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/|tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref><ref>Seale 1992, s. 223–224.</ref>. W czasie [[wojna iracko-irańska|wojny iracko-irańskiej]] terrorysta sprzedawał polską i bułgarską broń obu stronom konfliktu<ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/|tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref><ref name=A>Atkins, Stephen E. ''Encyclopedia of modern worldwide extremists and extremist groups''. s. 157-58, Westport, CT: Greenwood Publishing Group, 2004. ISBN 0-313-32485-9</ref>. W 1991 roku prawdopodobnie zlecił zabójstwo konkurencyjnego przywódcy palestyńskiego, Abu Ijada<ref>Seale 1992, s. 32, 34, 312.</ref>.
 
Po opuszczeniu Iraku zagościł w Syrii którą opuścił w 1986 roku. Do 1999 roku przebywał w Libii<ref>Seale 1992, s. 255.</ref>. Ostatnie lata życia spędził w [[Bagdad]]zie. 19 sierpnia 2002 roku Abu Nidal zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w swoim mieszkaniu w [[Bagdad]]zie podczas próby aresztowania. Nie jest jasne, czy popełnił samobójstwo, czy został zamordowany przez [[służby specjalne]]<ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/|tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref>.
 
{{Przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==
* Yossi Melman, ''The Master Terrorist: The True Story Behind Abu Nidal'', Sidgwick & Jackson, 1987
* Patrick Seale, ''Abu Nidal: A Gun for Hire'', Hutchinson, 1992
 
{{Kontrola autorytatywna}}
Linia 34 ⟶ 46:
{{DEFAULTSORT:Nidal, Abu}}
[[Kategoria:Palestyńscy terroryści]]
[[Kategoria:Politycy partii Baas]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Tel Awiwem]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1937]]