Mikałajewa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
techniczne - poprawa standardu przypisów
Linia 29:
 
== Historia ==
Na początku XX wieku w pobliżu wsi znajdował się majątek Teklenwil z dworem von Faltynów<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Prof. Adam Hrebnicki|czasopismo=kresy.genealodzy.pl|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=kresy.genealodzy.pl|url=http://kresy.genealodzy.pl/hrebnicki/hreb_1.html}}</ref>. W Teklenwilu mieszkały 53 osoby, a w Mikałajewie 57. Oba majątki należały do von Faltynów i podlegały [[Parafia Trójcy Przenajświętszej w Ule|parafii w Ule]] w [[Dekanat połocki|dekanacie połockim]]. W okresie sowieckim majątek Teklenwil zmieniono w [[kołchoz]] Taklinowo. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] majątki połączono w jedną wieś Mikałajewa.
 
Od 1924 roku miejscowość leżała w granicach [[Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka|BSRR]]. W latach 1941-1944 była pod okupacją niemiecką. Następnie w BSRR. Od 1991 roku w Republice Białorusi.
 
W 1999 roku we wsi mieszkało 569 osób w 248 domach<ref>{{Cytuj książkę |autor nazwisko = Пашкоў |redaktor imię = Г. П. Пашкоў i inni| tytuł = Беларуская энцыклапедыя |data=2000|wydanie wydawca = БелЭн |miejsce = Mińsk |wydawca data =БелЭн 2000 | język = be}}</ref>.
 
== Droga śmierci Berezwecz-Taklinowo ==
Linia 40:
Kilkaset osób rozstrzelano na miejscu, a pozostałych kilka tysięcy więźniów poprowadzono w kolumnie marszowej (dwanaście osób w szeregu, przy długości kolumny około 1500 m) w kierunku [[Uszacz (obwód witebski)|Uszacza]].
 
Kolumna marszowa więźniów (bez jedzenia i picia) na "drodze śmierci" pozostawiała ciała. Do zbiorowego mordu doszło w miejscowości Sierocino ([[Soroczyno (rejon uszacki)|Soroczyno]]), gdzie w związku z ucieczką więźnia naczelnik więzienia Prijomyszew oraz pięciu konwojentów rozstrzelali 27 (względnie 32) więźniów. W czasie całego marszu Prijomyszew zastrzelił osobiście z pistoletu 55 osób. Po dojściu do [[Ułła|Ułły]] kolumna przeszła przez most nad Dźwiną. W okolicach kołchozu Taklinowo nadleciał niemiecki samolot i zbombardował most, który chwilę wcześniej opuścili więźniowie<ref name="DodatekKalbarczyk">{{Cytuj pismo |tytuł nazwisko =Dodatek IPNKalbarczyk do| „Naszegoimię Dziennika”= 7/2011Sławomir| tytuł = Sławomir KalbarczykWięzieniaZbrodnicza naewakuacja Kresachwięzienia 1941w iBerezweczu Obławaw Augustowskaczerwcu 19451941 «r. ZiemiaW Mielecka70. rocznicę|czasopismo =www Nasz Dziennik.ziemiamielecka Dodatek historyczny IPN nr 7/2011 (50) | wolumin = 29.pl07.2011 | data dostępu=2016 2011-0408-13|opublikowany=www.ziemiamielecka.pl11 | url = http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957}}</ref>. Strażnicy dostali rozkaz by zlikwidować więźniów. Leżących więźniów rozstrzelano przy użyciu karabinów maszynowych, a tych co przeżyli dobito bagnetami. Czekiści tak się spieszyli, że pozostawili ciała na miejscu. Kilku osobom udało się uciec. Następnego dnia przyjechało speckomando [[NKWD]], które zagnało wieśniaków do zasypania ciał w dołach po ziemniakach w kołchozie Mikałajewa. Po wkroczeniu Niemców ciała pomordowanych ekshumowano i przeniesiono do olbrzymiego grobu na skraju lasu koło Taklinowa<ref name="Czas_150Krahel">{{Cytuj pismo |tytuł nazwisko =Czas MiłosierdziaKrahel on-line| -imię nr= 150Tadeusz październik| tytuł = Ks. dziekan Franciszek Kuksewicz 2001| czasopismo =www Czas Miłosierdzia.bialystok.opoka.org.pl Białostocki Biuletyn Kościelny |data dostępuwolumin =2016-04-13|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl PAŹDZIERNIK 2002 Nr 10(150) | url = http://www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr150/art.php?artykul=kuksewicz}}</ref>.
 
Oficjalne źródła podają liczbę 714 (715<ref name="DodatekKalbarczyk"/>) zabitych, jednak ocalały świadek Paweł Kożuch, który leżał między ciałami zabitych, usłyszał od konwojentów liczbę 1773. Pięć lub sześć ocalałych osób uciekało do domu, lecz następnego dnia zostali złapani i rozstrzelani w wiosce Uboina, położonej na prawym brzegu Dźwiny, 15 km na północny-zachód od Mikałajewa<ref name="ShastouskiBautowicz">{{Cytuj stronę|autornazwisko = Баўтовіч|imię =K. ShastouskiМіхась|tytuł=MiejsceМесца straceńзагубу obywateliграмадзянаў PolskiБеларусі iі BiałorusiПольшчы - ofiarахвяраў ZSRRбальшавіцкага {{!}}тэрору. wieśМесца Mikołajewoмасавага obwódрасстрэлу 1941 году witebski|czasopismo=www.radzima.org Мікалаева|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=www.radzima.org|url=http://www.radzima.org/be/object/8345.html| język = be}}</ref>. Większość zabitych nie miała wyroków, więc z punktu widzenia sowieckiego prawa byli niewinni<ref name="DodatekKalbarczyk"/>.
 
Po tych zdarzeniach wojskowy prokurator garnizonu witebskiego Glinka rozkazał aresztować Prijomyszewa. Jednak pierwszy sekretarz [[Komitet Centralny Komunistycznej Partii Białorusi|KC KPB]] [[Pantielejmon Ponomarienko]] uznał postępowanie naczelnika więzienia za uzasadnione i nakazał jego wypuszczenie<ref name="ShastouskiBautowicz"/>.
 
Dwaj oficerowie odpowiedzialni za egzekucję 714 więźniów zostali skazani na śmierć we wrześniu 1941, a trzy osoby na 10 lat obozu<ref>{{Cytuj stronę|autor=a_dyukov|tytuł=Незаконный расстрел заключенных летом 1941 года: преступление и наказание|czasopismo=Записные книжки историка|data=2012-07-12|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=Записные книжки историка|url=http://a-dyukov.livejournal.com/1194682.html|język = ru}}</ref>.
 
=== Miejsce pamięci ===
Na miejscu pochowania ofiar z inicjatywy krewnych ofiar i przy pomocy [[Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa|Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko = Kowalczyk| imię = Sławomir| tytuł=Berezwecz - Nikołajewo|wolumin = 21.07.1992| czasopismo =gazetapl Gazeta Wyborcza| data dostępu=2016-04-12|opublikowany=gazetaplgazeta.pl|url=http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,100022,19920721RP-DGW,Berezwecz__Nikolajewo,.html|język=pl-PL}}</ref> postawiono pomnik. Betonowy pas symbolizuje straszliwą drogę, którą pokonali więźniowie. Z jednej strony znajduje się okno z kratami i napisem Berezwecz, z drugiej krzyż, symbolizujący miejsce końcowego męczeństwa. Co roku, 26 czerwca, w dzień rozstrzelania, odbywa się tutaj Msza Święta pamięci ofiar. Więźniami byli Polacy oraz osoby innych narodowości. Wśród zamordowanych był ks. Franciszek Kuksewicz, proboszcz [[Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jozafata Kuncewicza w Miorach|parafii w Miorach]] oraz ks. Stanisław Eliasz, proboszcz [[Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Idołcie|parafii w Idołcie]]<ref name="Czas_150Krahel"/><ref name="Krahel2">{{Cytuj pismo |tytuł nazwisko =Czas MiłosierdziaKrahel on-line| -imię nr= 146Tadeusz czerwiec| tytuł = Ks. Stanisław Eliasz 2001| czasopismo =www.bialystok Czas Miłosierdzia.opoka.org.pl Białostocki Biuletyn Kościelny |data dostępuwolumin =2016-04-11|opublikowany=www.bialystok.opoka.org.pl CZERWIEC 2002
Nr 6(146) | url =http:// www.bialystok.opoka.org.pl/czas/nr146/art.php?artykul=eliasz}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Ks. Stanisław Eliasz|czasopismo=katolicy1844.republika.pl, kapłan archidiecezji wileńskiej|data dostępu=2016-04-12|opublikowany=katolicy1844.republika.pl|url=http://katolicy1844.republika.pl/ZSRR/Eliasz.htm}}</ref>.
 
== Parafia rzymskokatolicka ==
W Mikałajewie istnieje [[Parafia św. Klary i św. Faustyny Kowalskiej w Mikałajewie|parafia św. Klary i św. Faustyny Kowalskiej]], leżąca w [[Dekanat lepielski|dekanacie lepielskim]] [[Diecezja witebska|diecezji witebskiej]]<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Catholic.by - Мікалаева – парафія Св. Клары, панны, i св. Фаустыны Кавальскай, законніцы|czasopismo=catholic.by|data dostępu=2016-04-11|opublikowany=catholic.by|url=http://catholic.by/2/belarus/dioceses/vitebsk/101291.html|język = be}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
Linia 60 ⟶ 61:
* [http://www.radzima.org/pl/miejsce/mikolajewo-3.html Mikałajewa na stronie internetowej radzima.org]
* [http://www.radzima.org/pl/object/4790.html Monaster Bazylianów w Berezweczu na stronie internetowej radzima.org]
* [http://www.ziemiamielecka.pl/?p=6957 Kalbarczyk Sławomir, Zbrodnicza ewakuacja więzienia w Berezweczu w czerwcu 1941 r. W 70. rocznicę, Dodatek historyczny IPN do Naszego Dziennika nr 7/2011 (50)]
 
== Linki zewnętrzne ==