Wincenty Stroka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek. -linki do lat -podwójne spacje, WP:SK+ToS+mSK, drobne redakcyjne, drobne techniczne, typo - podwójne wyróżnienia, inf.niepełne
Linia 12:
|język =
|obywatelstwo =
|Alma Mater = [[Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki|Uniwersytet Lwowski]]
|edukacja =
|okres = 1858-1928
Linia 29:
[[Plik:Wincenty Stroka.JPG|thumb|240px|Wincenty Stroka]]
[[Plik:WincentyStroka Rzym.JPG|thumb|240px|Wizerunek prof. Stroki, autorstwa rzeźbiarza [[Antoni Madeyski|Antoniego Madeyskiego]]]]
'''Wincenty Aleksander Ambroży Stroka''', pseudonimy: ''W.S.; W.Str.; Wi.St; Win.Str.; Winc. Stroka; Wincenty Srokacz; Stroka Vincenz; von V.Stroka; Almeristo Peliaco'' (ur. [[8 grudnia]] [[1837]] we [[Frydrychowice|Frydrychowicach]], zm. [[1 lutego]] [[1928]] w [[Pleszew]]ie) – polski poeta doby [[romantyzm]]u i [[Młoda Polska|Młodej Polski]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Bibliografia Estreichera {{!}} STROKA Wincenty prof.|czasopismo=www.estreicher.uj.edu.pl|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=www.estreicher.uj.edu.pl|url=http://www.estreicher.uj.edu.pl/xixwieku/indeks/32355.html}}</ref>, filozof, publicysta, [[poliglota]], tłumacz<ref>{{Cytuj|tytuł=NUKAT {{!}} Prosto do informacji - katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych|czasopismo=katalog.nukat.edu.pl|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=katalog.nukat.edu.pl|url=http://katalog.nukat.edu.pl/search/query?facet_date=0.189&facet_ii=S.+A.+Krzy%25C5%25BCanowski+%2528Krak%25C3%25B3w%2529.&facet_ao=Stroka,+Wincenty+%2528ca+1845-post+1928%2529.&sort=dateCreated&theme=nukat}}</ref> i profesor gimnazjalny zawodowo związany z [[Kraków|Krakowem]], członek rzeczywisty [[Arkadia (akademia)|Pontificia Accademia degli Arcadi]]<ref>{{Cytuj|autor=s. Immaculata Kowalska|tytuł=Rocznik Pleszewski 2014|data=2015}}</ref>.
 
Polski poeta i [[Dramat|dramaturgdramat]]urg, dr Kazimierz Lubecki (ur. 1880, zm.1939) nazwał Wincentego Strokę ''"ostatnim wielkim literatem pokolenia twórców epoki romantyzm''u<ref>{{Cytuj|autor=Biuletyn Muzeum w Pleszewie|tytuł=Profesor Wincenty Stroka (garść dopowiedzeń)|data=VI, 2014}}</ref>''"''.
 
Biegle posługiwał się wieloma językami klasycznymi, w tym: [[Język francuski|francuskim]], [[Język niemiecki|niemieckim]], [[Język łacińskiŁacina|łacińskim]], [[Język włoski|włoskim]] i [[Język hiszpański|hiszpańskim]]<ref>Rocznik Pleszewski, 2014</ref>.
 
== Biografia ==
=== Młodość i edukacja ===
Urodził się we wsi Frydrychowice koło [[Wadowice|Wadowic]] jako syn Wincentego (zarządcy dworskich dóbr ziemskich) i Marianny z domu Słomka<ref>{{Cytuj|tytuł=Wincenty Stroka|czasopismo=Sejm-Wielki.pl|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=Sejm-Wielki.pl|url=http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.32358.1}}</ref>. Następnie wraz z rodzicami zamieszkał w majątku Choynowskich w [[Bączal Górny|Bączalu Górnym]] koło [[Jasło|Jasła]], gdzie w 1839 przyszedł na świat jego młodszy brat [[Henryk Stroka|Henryk]] - powstaniec styczniowy, profesor gimnazjalny, poeta i metodyk. Najpewniej ukończył szkołę ludową w sąsiednim [[Bączal Dolny|Bączalu Dolnym]], po czym w latach 1850-18571850–1857 kontynuował naukę w [[I Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu|Gimnazjum i Liceum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu]]<ref>{{Cytuj|autor=s. Immaculata Kowalska|tytuł=Rocznik Pleszewski 2014|data=2015}}</ref>. Następnie, w latach 1858-18611858–1861, studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim, a także kontynuował studia na [[Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego|Wydziale Filozoficznym]] tegoż Uniwersytetu<ref>{{Cytuj|autor=Biuletyn Muzeum w Pleszewie|tytuł=Próba opisania życia i dzieła Wincentego Stroki|data=XII, 2014}}</ref>.
 
=== Praca dydaktyczno-wychowawcza ===
Swoją karieręKarierę dydaktyczną rozpoczął w 1866 roku jako zastępca nauczyciela w Gimnazjum w Drohobyczu, po czym w latach 1868-18741868–1874 uczył w [[III Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Króla Stefana Batorego we Lwowie|C.K. Gimnazjum im. Franciszka Józefa we Lwowie]]<ref>{{Cytuj|autor=s. Immaculata Kowalska|tytuł=O życiu i dziele profesora Wincentego Stroki|data=2014}}</ref>. Od 1874 do 1880 uczył w gimnazjum w [[Kołomyja|Kołomyi]]. Od 1876 był prezesem, a od 1878 członkiem Wydziału Kołomyjskiego Oddziału Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie.
 
Wykładowca wielu wybitnych osobistości okresu międzywojennego. W latach 1880-18961880–1896 uczył języków: polskiego, niemieckiego i łaciny jako profesor VII rangi w [[I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie|Kolegium Nowodworskim św. Anny w Krakowie]]<ref>{{Cytuj|autor=Kulczyński, Leon (1847-1932)|tytuł=Sprawozdanie Dyrektora c. k. Gimnazyum Nowodworskiego czyli Św. Anny w Krakowie za rok szkolny 1888|czasopismo=pbc.up.krakow.pl|data=1888-01-01|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=pbc.up.krakow.pl|url=http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/plain-content?id=1546}}</ref>, był także zawiadowcą czytelni dla młodzieży gimnazjum niższego. W latach 1894-19011894–1901 uczył języka polskiego i propedeutyki filozofii w [[II Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie|III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie]]<ref>{{Cytuj|autor=Janusz Stankiewicz|tytuł=Janusz Stankiewicz. Genealogia, przodkowie, badania genealogiczne, forum dyskusyjne|czasopismo=www.stankiewicze.com|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=www.stankiewicze.com|url=http://www.stankiewicze.com/index.php/index.php?kat=23&sub=595}}</ref>. Będąc emerytowanym profesorem gimnazjalnym pracował jako urzędnik w [[Komunalna Kasa Oszczędności Miasta Krakowa|Kasie Oszczędności Miasta Krakowa]]<ref>{{Cytuj|autor=s. Immaculata Kowalska|tytuł=Rocznik Pleszewski 2014|data=2015}}</ref>.<nowiki/>
 
=== Działalność poetycka i literacka ===
Wincenty Stroka tworzył przez niemal 70 lat, od 1858 do swojej śmierci w lutym 1928. Jest autorem ponad dwudziestu wydawnictw i tomików poezji, a także bardzo licznych wykładów, nekrologów, broszur, odczytów okolicznościowych, tłumaczeń i publikacji m.in. do dzienników krakowskich, "[[Dziennik Literacki|Dziennika Literackiego]]", "[[Nowa Reforma|Nowej Reformy]]" i "[[Głos Narodu|Głosu Narodu]]"<ref>{{Cytuj|autor=s. Immaculata Kowalska|tytuł=O życiu i dziele profesora Wincentego Stroki|data=2014}}</ref>. Za pierwszy publiczny utwór uznaje się napisany 19 września 1858 sonet pt.: ''„Róże”Róże''. Tworzył pod wieloma pseudonimami. Był także tłumaczem dzieł polskiej i światowej literatury, głównie z zakresu łaciny<ref>{{Cytuj|autor=Grzegorz z Sambora (1523-1573)|tytuł=Życie świętego Stanisława Kostki : poemat Grzegorza z Sambora wydany w Krakowie r. 1570 u Szarffenbergera / z łac. na jęz. pol. przeł. i słowem wstępnem o życiu i pismach Grzegorza poprzedził Wincenty Stroka|data=1894-01-01|data dostępu=2016-04-09|wydawca=[s.n.]|url=http://dlibra.kul.pl/dlibra/doccontent?id=1374}}</ref>, języka włoskiego i hiszpańskiego. Szerzej znany we Włoszech jako tłumacz dzieł Zygmunta Krasińskiego, a w [[Hiszpania|Hiszpanii]] jako tłumacz utworów Juliusza Słowackiego<ref>{{Cytuj|autor=Biuletyn Muzeum w Pleszewie|tytuł=Profesor Wincenty Stroka (garść dopowiedzeń)|data=VI, 2014}}</ref>. W 1921 na prośbę ówczesnego proboszcza pleszewskiego ks. Kazimierza Niesiołowskiego i miejscowych sióstr zakonnych napisał kilka wierszy powitalnych i honorujących prymasa Polski kardynała [[Edmund Dalbor|Edmunda Dalbora]] - odbywającego wizytację kanoniczą parafii<ref>{{Cytuj|autor=Rocznik Pleszewski 2014|tytuł=Profesor Wincenty Stroka (w 85 rocznicę śmierci)|data=2015}}</ref>.
 
W 1913 roku za całokształt dorobku złotego jubileuszu pracy twórczej został mianowany członkiem rzeczywistym Literackiej Akademii Papieskiej [[Arkadia (akademia)|Arkadia]] z siedzibą w Rzymie, otrzymał wówczas imię pasterskie: ''Almeristo Peliaco''<ref>{{Cytuj|autor=Immaculata Kowalska|tytuł=Rocznik Pleszewski 2014|data=2015}}</ref>.
 
=== Emerytura ===
Po przejściu na emeryturę, wraz z małżonką poświęcił się podróżowaniu. Od 1901 r. przez kilka lat mieszkał w [[Rzym]]ie, gdzie wziął udział w kilku audiencjach m.in. u papieża [[Pius X|Piusa X]] i [[Benedykt XV|Benedykta XV]], z którym rozmawiał o Krakowie i ówczesnym biskupie krakowskim [[Adam Stefan Sapieha|Adamie Księciu Sapiesze]]. W trakcie audiencji przekazał Ojcu Świętemu własne tłumaczenie na język włoski ''„SnuSnu Cezary”Cezary'' z ''„TrzechTrzech myśli Ligięzy”Ligięzy'' - [[Zygmunt Krasiński|Zygmunta Krasińskiego]]<ref>{{Cytuj|autor=Głos Narodu|tytuł=Korespondencji z Watykańskiej audiencji|data=1915}}</ref>. Następnie zamieszkał w [[San SebastianSebastián]]. W latach 1914-19181914–1918 przebywał w [[Rorschach]] w Szwajcarii, w tym okresie przez kilka miesięcy zamieszkiwał w austriackim mieście [[Graz]]. Pod koniec życia od 1920 roku zamieszkał w Pleszewie (Wielkopolska). Po śmierci żony znajdował się pod opieką Sióstrsióstr ze [[Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej|Zgromadzenia Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej]]<ref>{{Cytuj|autor=s. Immaculata Kowalska|tytuł=O życiu i dziele profesora Wincentego Stroki|data=2014}}</ref>. Zmarł w 91 roku życia i spoczywa w rodzinnym grobowcu na starym cmentarzu przy kościele św. Floriana w Pleszewie.
 
=== Prywatnie ===
Był głęboko wierzącym katolikiem, podczas pobytu w [[Watykan]]ie nawiązał kontakty z ówczesnymi dygnitarzami kościelnymi. W [[1868]] zawarł związek małżeński z Albertyną Beatą Marią Robertyną de Myszka [[Korczak (herb szlachecki)|herbu Korczak]] Chołoniewską (1843-19271843–1927), córką Hipolita Augusta de Myszka-Korczak Chołoniewskiego (1807-18771807–1877) i Emilii z Kotkowskich<ref>{{Cytuj|autor=Intersim s.c.|tytuł=Robertyna Maria Albertyna Stroka - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy|czasopismo=www.ogrodywspomnien.pl|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=www.ogrodywspomnien.pl|url=http://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/53534}}</ref>. Mieli dwójkę dzieci: zmarłego zaraz po narodzinach Mieczysława Feliksa Strokę (ur. 1869)<ref>{{Cytuj|autor=Intersim s.c.|tytuł=Mieczysław Feliks Stroka - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy|czasopismo=www.ogrodywspomnien.pl|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=www.ogrodywspomnien.pl|url=http://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/58889}}</ref> i córkę Marię Strokę-Onyszkiewiczową (1871-19401871–1940)<ref>{{Cytuj|autor=Intersim s.c.|tytuł=Wincenty Aleksander Ambroży Stroka - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy|czasopismo=www.ogrodywspomnien.pl|data dostępu=2016-04-09|opublikowany=www.ogrodywspomnien.pl|url=http://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/53533}}</ref>, która wyszła za mąż za Józefa Onyszkiewicza h. [[Jacyna]]. Starszy brat [[Henryk Stroka|Henryka Stroki]] - powstańca styczniowego, metodyka i poety.
 
Pradziadek prof. dra hab. [[Zbigniew Jacyna-Onyszkiewicz|Zbigniewa Jacyny-Onyszkiewicza]] - fizyka, wykładowcy akademickiego i polityka.
 
Przyjaciel poetów romantycznych: [[Kornel Ujejski|Kornela Ujejskiego]], [[Teofil Lenartowicz|Teofila Lenartowicza]] i historyka literatury prof. [[Antoni Małecki (uczony)|Antoniego Małeckiego]]<ref>{{Cytuj|autor=Biuletyn Muzeum w Pleszewie|tytuł=Prof. Henryk Stroka - pleszewianin|data=IX, 2013}}</ref>
 
== Upamiętnienie ==
* w Rzymie znajduje się płaskorzeźba z podobizną prof. Wincentego Stroki zaprojektowana i stworzona przez polskiego rzeźbiarza i medaliera [[Antoni Madeyski|Antoniego Madeyskiego]].
* osobliwą pamiątką po profesorze Stroce jest ofiarowana Mu przez Baranieckich szafka [[relikwiarz]]owa z 1907 roku znajdująca się w zakonnym Domu Prowincjalnym Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej w Pleszewie<ref>{{Cytuj|autor=Biuletyn Muzeum w Pleszewie|tytuł=Ołtarzyk Wincentego Stroki - Ad maiorem Dei gloriam et Beatissime Virginis Mariae honorem|data=IX, 2013}}</ref>.
 
== Zobacz też ==