34 Pułk Piechoty (II RP): Różnice pomiędzy wersjami

34 Pułk Piechoty powstał 7 grudnia 1918 z 2 Pułku Piechoty [[Polska Siła Zbrojna|PSZ]] (''Polnische Wehrmacht'') oraz członków [[Polska Organizacja Wojskowa|POW]] i ochotników z [[Podlasie|Podlasia]]. Już 1 listopada 1918 r. na rozkaz władz wojskowych polskich do Dęblina przybył na czele niewielkiego oddziału mjr [[Aleksander Narbutt-Łuczyński|Aleksander Jerzy Narbutt-Łuczyński]]. Zażądał i wyegzekwował on tego samego dnia od komendanta twierdzy – austriackiego mjr. Nemansky'ego wydanie twierdzy w ręce polskie. Wycofujący się w popłochu Austriacy przekazali twierdzę Dęblin ze wszystkimi magazynami i składami wojskowymi. Początkowo Pułk przyjął nazwę "4„4 Pułk Piechoty"Piechoty” (powstał tylko 1 batalion kpt. Ludwika Bittnera). Z rozkazu Sztabu Generalnego z dnia 7 grudnia 1918 4 Pułk Piechoty został przemianowany na 34 Pułk Piechoty. Mjr Aleksander Łuczyński został zatwierdzony na stanowisku dowódcy pułku. Nowo tworzący się pułk otrzymał jako kadrę oficerską od Dowództwa Okręgu Generalnego – Lublin 36 oficerów z kursów oficerskich dla oficerów z byłej armii carskiej w [[Zajezierze (województwo mazowieckie)|Zajezierzu k. Dęblina]]. Inni oficerowie i podoficerowie rekrutowali się spośród Legionów oraz z armii austriackiej. Mjr Aleksander Łuczyński aby ułatwić trud organizacyjny stworzył 15 grudnia baon etapowy nr 34 przeznaczony do służby garnizonowej i wartowniczej w [[Twierdza Dęblin|twierdzy Dęblin]]. Jednocześnie stworzył 3 półbataliony o pełnej kadrze oficerskiej (zamierzał je w przyszłości rozwinąć do pełnych etatów).

W końcu grudnia DOG – Lublin zażądało bezzwłocznego wystawienia przynajmniej jednego pełnego batalionu na potrzeby frontu lwowskiego. Z kadry oficerskiej III półbaonu oraz z szeregowych pozostałych półbatalionów został zorganizowany naprędce III batalion pod dowództwem kpt. Bębenkowskiego. [[31 grudnia]] III batalion został przetransportowany z Dęblina do Białej Podlaskiej, opuszczonej dopiero przez Niemców. Po kilku dniach pobytu w Białej Podlaskiej został na rozkaz DOG – Lublin zawrócony do Dęblina. W międzyczasie I i II półbataliony zostały już uzupełnione przez napływających ochotników. W dniach 7-147‒14 stycznia 1919  r. cały pułk został stopniowo przetransportowanoprzetransportowany do Białej Podlaskiej, gdzie został włączony do Grupy [[Antoni Listowski|gen. Listowskiego]]. W tym okresie pułk czerpał uzbrojenie i umundurowanie z dęblińskiej twierdzy. Bataliony pułku zostały wyposażonewyposażono w karabiny włoskie i austriackie zaś umundurowanie i ekwipunek były poniemieckie.

Cechą charakterystyczną działań pododdziałów pułku do lata 1919 był ich udział w walkach w rozproszeniu. W końcu stycznia 1919 pułk wszedł w skład poleskiej grupy operacyjnej Na początku lutego Niemcy chcą przekazać miasto i twierdzę Brześć Ukraińcom. Dowódca grupy gen. Listowski zorganizował uderzenie uprzedzające. Dwie kompanie pułku pod dowództwem por. Jana Sokołowskiego otrzymały rozkaz zdobycia [[Kobylany (województwo lubelskie)|Kobylan]] i Błotkowa<ref>obecnie część miasta Terespola</ref>. Natarcie wspierała 4 bateria 7 pap oraz 4 szwadron 2 p.uł. Na [[Brześć]] uderzono 5 lutego bez powodzenia. Pododdziały 22 pułku nie weszły do walki. Po pertraktacjach, 9 lutego Niemcy przekazali jednak Brześć i [[Terespol]] gen. Listowskiemu. Po zajęciu miast pułk przegrupowano koleją do [[Kobryń|Kobrynia]]. Zorganizował on tam obronę rzeki [[Muchawiec (dopływ Bugu)|Muchawiec]]. 17 lutego Rosjanie zajęli [[Antopol]]. Na miejscowość uderzył szwadron rtm. Żelisławskiego wzmocniony pododdziałem [[Armia Ochotnicza (Rosja)|białogwardzistów]] oraz kompanią 34 pułku. Natarcie odniosło sukces. Bój pod Antopolem był pierwszym starciem wojsk polskich i sowieckich.

W kwietniu dowódca grupy operacyjnej postanowił zdobyć Łuniniec. 4 kwietnia wzdłuż toru kolejowego [[Pińsk]] – [[Łuniniec]] uderzył III batalion por. Kazimierza Glińskiego, a z Porzecza przez [[Łohiszyn]] nacierały dwie kompanie II batalionu pod dowództwem por. Wincentego Wolskiego. Z Sokołówki przez Waliszcze uderzył oddział partyzancki por. Koja wzmocniony pozostałymi kompaniami II bp. Natarcie nie uzyskało powodzenia. Kolejne próby zdobycia ważnego węzła drogowo -kolejowego również nie powiodły się.

4 lipca 1920 na froncie północnym do natarcia przeszły armie [[Michaił Tuchaczewski|Michaiła Tuchaczewskiego]]. Ofensywa Rosjan spowodowała załamanie całego frontu polskiego. 9 Dywizja wycofywała się w kierunku Mozyrza. Pułk wrócił do swych zimowych stanowisk obronnych nad Ptyczę[[Ptycz]]ę. 9 czerwca opuszczono stanowiska. Znad Ptyczy pułki rozpoczęły dalszy odwrót 9 lipca. 16 lipca pułk odszedł od odwodu Naczelnego Wodza i zgrupował się w okolicach Grodna.

Od 20 lipca pułk walczył w rejonie [[Grodno|Grodna]] z 3 Korpusem Kawalerii Gaj Chana. [[Gaja Gaj|Gaj Chan]] tak wspomina te walki: ''Straciłem 500 ludzi zabitych i rannych. 400 koni i 7 dni drogiego czasu''.

24 lipca wycofywał się drogą Kuźnica – [[Sokółka]]. W rejonie Sokółki przebił się przez szyki bolszewickiej 15 Dywizji Kawalerii. 27 lipca koło Tykocina[[Tykocin]]a przekroczyła Narew i tam zorganizował obronę.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 34 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 [[Rekrut|rekrutów]]. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych{{odn|Jagiełło|2007|s=63-6563‒65}}.

3 września 1939 po walkach w rejonie [[Terespol Pomorski|Terespola Pomorskiego]] większość żołnierzy pułku dostała się do niewoli niemieckiej. Z rozbitków został sformowany batalion, który następnie wszedł w skład Grupy ppłk. dypl. Jana Maliszewskiego osłaniającego od północy działania w [[Bitwa nad Bzurą|bitwie nad Bzurą]]. Dowódca pułku, ppłk dypl. Wacław Budrewicz dwukrotnie ranny w walkach na Pomorzu został przewieziony do szpitala w [[Brześć|Brześciu nad Bugiem]]. Po dostaniu się do sowieckiej niewoli został zamordowany w 1940 &nbsp;r.

* ppłk [[Aleksander Narbutt-Łuczyński]] (listopad 1918 -‒ lipiec 1920)

* mjr Aleksander Olkowski (p.o. –, lipiec 1920)

* por. [[Kazimierz Galiński|Kazimierz Jan Galiński]] (p.o., lipiec -‒ 3 sierpnia 1920)

* por. Wincenty Wolski (p.o., † 3 sierpnia 1920)

* por. [[Jerzy Wroczyński]] (p.o., 3 -‒ 13 sierpnia 1920)

* płk [[Ludwik Bittner]] (od 14 VIIIsierpnia 1920)

* ppłk dypl. [[Franciszek Grabowski (oficer dyplomowany)|Franciszek I Grabowski]] (VIczerwiec 1930 -‒ Vmaj 1934 → szef sztabu DOK III)

* ppłk Jan Stanisław Świątecki (od 26 Vmaja 1934<ref>Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 153.</ref> -‒ 24 VIczerwca 1938)

* ppłk dypl. [[Wacław Budrewicz]] (24 VIczerwca 1938 -‒ 2 IXwrześnia 1939)

* mjr Jan Klakla (2–32‒3 IXwrześnia 1939)

* ppłk piech. [[Jerzy Wroczyński]] (do VIIIsierpnia 1935)

* ppłk dypl. [[Jerzy Pajączkowski-Dydyński]] (od 4 VIIlipca 1935 - )<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Nowi dowódcy i zastępcy dowódców pułków | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810-1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 4 | data = Nr 155 z 11 lipca 1935 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=36702}}</ref>

'''Odznaczeni srebrnym krzyżem Orderu „Virtuti Militari” V klasy za wojnę 1918-1920'''<br />

<small>Spis utworzony na podstawie "Zarys„Zarys historji wojennej 34-go pułku piechoty"piechoty” s. 56</small>

|valign="top"|

|valign="top"|