Klarnet: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: dodanie "," w 4 zdaniu | adding a "," in fourth sentence.
Linia 33:
== Historia ==
[[Plik:QuartertoneClarinet.jpg|thumb|left|130px|Klarnet ćwierćtonowy z 1933 roku]]
Nazwa instrumentu pochodzi od włoskiej nazwy: ''clarinetto'', co jest zdrobniałym określeniem trąbki clarinclarino<ref> Szkoła na Klarnet (Tadeusz Hejda)</ref>. Twórcą współczesnego klarnetu był [[Johann Christoph Denner]] w początkach [[XVIII wiek]]u. Udoskonalił on istniejący instrument ''chalumeau'', dodając (dwie) klapy i wydłużając go. Mimo postępu w stosunku do poprzedniego instrumentu, klarnet był rzadko używanym instrumentem w pierwszej połowie [[XVIII wiek]]u klarnet był rzadko używany. W [[1720]] dodano lejkowate rozszerzenie u końca instrumentu (czarę głosową). W [[1812]] Ivan Mueller zaprezentował nowy model klarnetu wyposażony w trzynaście klap. Dokonane udoskonalenia klarnetu uczyniły go instrumentem w pełni funkcjonalnym i w takim kształcie pozostał praktycznie niezmieniony do współczesnych czasów.
 
== Budowa klarnetu ==
Klarnet składa się z prostej, cylindrycznej drewnianej rury z otworami zamykanymi klapami. Klarnet podzielony jest na pięć części: ustnik, baryłkę, korpusy: górny i dolny, oraz czarę głosową. Części te w futerale przechowuje się osobno, a do grania montuje się je składając i wkładając odpowiednio toczone końcówki jednych części w drugie.
 
=== Typy i odmiany ===
Linia 44:
[[Plik:Diapason-clarinet pl.jpg|thumb|center|450px|Skala różnych odmian klarnetów]]
 
Rozróżniamy dwa systemy w klarnetach: francuski i niemiecki. Różnica tych systemów pociąga za sobą m.in. odmienne palcowanie niektórych dźwięków i ogólnyogólnego systemsystemu klap.
 
== Muzyka ==
Klarnet zaczął być używany jako instrument orkiestrowy i solowy już od połowy [[XVIII wiek]]u. Bardzo szybko stał się jednym z głównych instrumentów orkiestry o dużej skali i znacznej ruchliwości. Klarnet często zastępował [[altówka|altówkę]] w zespołach instrumentalnych. Począwszy od początków [[XIX wiek]]u, wraz z nadejściem romantyzmu w muzyce, wzrastała popularność klarnetu. W szczególności w twórczości [[Carl Maria von Weber|Carla Marii von Webera]] zajmuje on poczesne miejsce. XIX wiek to także czas pierwszych wirtuozów klarnetu. Należeli do nich bracia Anton i Johann Stadler, Heinrich Joseph Bärmann, (późny XVIII wiek), Richard Mühlfeld (druga połowa XIX wieku) oraz późniejsi Stanley Drucker, Richard Stolzman, Larry Combs, James Pyne, Anton Giglitti, Jon Manasse, Martin Fröst.
 
Klarnet stał się także istotnym instrumentem w muzyce rozrywkowej. W szczególności w [[jazz]]ie, a także w żydowskiej muzyce klezmerskiej (mistrzem klezmerskiego klarnetu jest [[David Krakauer]]).