Wikipedia

Sylaba: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
usunięto radosną twórczość
drobne redakcyjne
Linia 7:
Podstawową różnicą definicji jest przyczyna powstania sylabizacji - czy jest to fizjologiczne uwarunkowanie, wynikające z konstrukcji aparatu artykulacyjnego (jak chce L. Dukiewicz), czy wynikający z językowej konwencji pragmatyczny mechanizm podnoszący ekonomię języka (jak twierdzi I. Sawicka)
 
Cechą wspólną dla tych definicji jest uznanie sylabizacji za zjawisko segmentacji, tj. podziału potoku mowy na pewne wyróżnialne artykulacyjnie (ale nie funkcjonalnie) segmenty. Mechanicznie można zatem uznać sylabę, za fragment aktu mowy ograniczony dwoma obserwowalnymi spadkami natężenia głosu z zaznaczeniem miejsca jego szczytowej intensywności. Sylaba musi zawierać co najmniej jeden ośrodek (nucleus), którym jest zazwyczaj [[samogłoska]] (w niektórych językach może to być też [[spółgłoska]] sylabiczna (sonant)). Jeśli ośrodek poprzedzony jest spółgłoskami, nazywamy je nagłosem (onset), jeśli z kolei następują po nim jakieś spółgłoski, tworzą one wygłos (koda).
 
Pisma posiadające odrębne znaki dla każdej sylaby to [[sylabariusz]]e, zobacz [[kana (pismo)|kana]].
Linia 15:
 
=== Sylaby otwarte i zamknięte ===
Sylaba otwarta to sylaba zakończona samogłoską (czyli pozbawiona kodywygłosu), np. każda sylaba w wyrazie ''ma·te·ma·ty·ka''.
Sylaba zamknięta to sylaba zakończona spółgłoską (czyli taka, która ma kodęwygłos), np. każda sylaba w wyrazie ''trój·kąt''.
 
=== Sylaby lekkie (słabe) i ciężkie (mocne) ===
Sylaba lekka (słaba) to taka, która ma prosty ośrodek (a więc nie jest to [[dyftong]] ani samogłoska długa) i albo nie ma kodywygłosu, albo ma tylko jedną spółgłoskę w kodziewygłosie.
 
Przykład: ''ma'' w wyrazie ''ma·te·ma·ty·ka'' , ''rat'' w wyrazie ''a·pa·rat''
Linia 47:
 
W niektórych językach istnieją sylaby pozbawione samogłosek, których ośrodkiem jest [[Spółgłoska zwarto-otwarta|spółgłoska sylabiczna]], które mogą występować osobno a zatem słowo składa się tylko ze spółgłosek:
* w [[Język czeski|czeskim]] ''prst'' (''palec''), ''vlk'' (''wilk''), najdłuższy chyba wyraz bez samogłosek: ''čtvrtsmršť'' (''ćwierćhuragan'')
* w [[Język słoweński|słoweńskim]] ''grb'' (''godło'')
* w [[język angielski|angielskim]] ''button'' (''guzik''), jeśli wymówione bez [[szwa]] przed ''n''.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Sylaba”