TRIZ: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
CiaPan (dyskusja | edycje)
m →‎Idealne rozwiązanie końcowe: drobne redakcyjne, lit.
CiaPan (dyskusja | edycje)
→‎Chwyty wynalazcze (reguły wynalazczości): lit., int., ort., lit., drobne językowe, lit., wikizacja, drobne techniczne, ort., int., lit.....
Linia 79:
 
=== Chwyty wynalazcze (reguły wynalazczości) ===
Na podstawie zgłoszeń rozwiązań patentowych zarejestrowanych w byłym Związku Radzieckim, Genrich Altszuller zidentyfikował 40 chwytów wynalazczych, będących u podstaw wszystkich zabiegów wynalazczych. Te 40 chwytów wynalazczych służy w rozwiązywaniu sprzeczności technicznych, albo też w rozwiązywaniu problemproblemu, wówczas wynikłego, gdy ktoś usiłuje poprawić wartość jednego z wybranych parametrów systemu, przy jednoczesnym zdegradowaniupogorszeniu wartości drugiego parametru.
 
{| class="wikitable"
Linia 86:
|
'''1) Zasada podziału'''
* Podzielić obiekt na niezależne od siebie części
* Uczynić obiekt rozkładalnym (usprawnić jego demontaż na części)
* Powiększyć stopień segmentacji (fragmentacji)
Linia 92:
'''2) Zasada wydzielenia'''
* Wyodrębnić z obiektu część, lub tylko jedną z jego zakłócających właściwości (ująć lub oddzielić z obiektu)
* Wyodrębnić lub wyizolować tylko właściwość lub część użytcznąużyteczną obiektu
 
'''3) Zasada jakośćjakości lokalnej'''
* Przejść od struktury obiektu jednorodnej do struktury niejednorodnej, lub przejść od otoczenia (lub czynnośćczynności zewnętrznej) jednorodnej do otoczenia (lub czynności zewnętrzenej) niejednorodnej
* Sprawić finalnie, by każda część obiektu realizowała różne czynności w możliwie najlepszych do spełnienia warunkach
* Poddawać specjalizacji różne, odmienne części obiektu (sprawić finalnie, by każda z część wypełniania różne,wypełniała odmienneodmienną czynnościczynność użyteczneużyteczną)
 
'''4) Zasada asymetrii'''
Linia 104:
 
'''5) Zasada łączenia'''
* Zgrupowac lub połączyć ze sobą obiekty identyczne lub podobne (jednorodne), zmontowaczmontować części identyczne, przeznaczone do wykonywania czynności w sposób zrównoległowionyzrównoleglony lub przywilednych
* Połączyć, zgrupować w czasie czynności jednorodne lub przywiledne
 
Linia 110:
* Uczynić obiekt zdolnym do realizacji kilku czynności, w celu zastąpienia czynności realizowanych przez inne części obiektu
 
'''7) Zasada zagnieżdzonych struktur ([[Matrioszka|Matrioszki]])'''
* Kolejno umieszczać obiekty zagnieżdzonezagnieżdżone jeden w drugim
* Umieszczać jedną część obiektu umieszczoną w otworze, kawitacji,lub wnęce wykonanej w innej części
 
'''8) Zasada przeciwagiprzeciwwagi'''
* ZrównowazyćZrównoważyć masęciężar obiektu poprzez połączenie z jednym lub wieloma innymi obiektami posiadającymposiadającymi siłę wznoszącą/wypornościową
* ZrównoważycZrównoważyć masęciężar obiektu dzięki zapewnieniu interakcji z otoczeniem (z użyciem sił areodynamicznych, hydrodynamicznych, wypornościowych..)
 
'''9) Metoda uprzedniego działania'''
* Jeśli zachodzi konieczność realizacji czynności, przy której występują zarówno zjawiska użyteczne, jak i szkodliwe, należy zrealizować dodatkową czynność zapobiegawczą w celu zniwelowania zjawisk szkodliwych.
* Jeśli obiekt w realizacji założonej funkcji musi być poddany działaniu niepożądanych, lecz znanych obciążeń, należy poddać go wstępnemu działaniu znanego obciążenia.
 
'''10) Zasada wstępnego działania'''
* Dokonać zmiany wymagane później, całkowicie lub częściowo, zanim to będzie konieczne.
* Wstępnie dokonać pozycjonowania obiektów, tak aby mogły one zadziałać w realizacji swoich funkcji w dogodny sposób, bez strat czasu i (opóźnień).
 
'''11) Zasada wstępnie podłożonej poduszki'''
Linia 135:
* Odwrócić czynność pożyteczną, normalnie stosowaną w celu rozwiązania problemu
* Unieruchomić części wzajemnie ruchome (lub otoczenie zewnętrzne obiektu), natomiast wprawić w ruch części stałe, dotychczas pozostające nieruchomo
* Odwrócic do góry nogami obiekt, lub dokonać odwóceniaodwrócenia biegu procesu
 
'''14) Zasada stosowania krzywizn'''
Linia 143:
 
'''15) Zasada dynamiczności'''
* Pozwolić (przewidując również) dopasowywanie charakterystyki obiektu (procesu, lub otoczenia), tak aby uczynić czynność optymalną, lub przemieszczanie się w najlepszych warunkach eksploatacyjnych obiektu
* Podzielić obiekt na elementy mogące się przemieszczać wzajemnie
* Uczynić elastycznym lub skłonnym do adaptacji obiekt (lub proces) wcześniej będący sztywnym, nie elastycznym
 
'''16) Zasada nadmiernego lub częściowego działania'''
* Jeśli jest utrudnione uzyskanie wyniku na 100% według zadanego sposobu, należy czynność realizowac częściowo lub z nadmiarem, wówczas realizowana w ten sposób czynność może znacząco uprościćzmniejszyć tę trudność
 
'''17) Zasada stosowania przejścia w inny wymiar'''
* Dołączyć dodatkowy wymiar : obiekt dotychczas przemieszczany wzdłuż linii przemieścić w płaszczyźnie, a obiekt przemieszczany na płaszczyźnie w przestrzenii 3D
* Zastosować w montażu obiektów wielopowłokowość w miejsce pojedyńczej powłoki
* Wychylić lub inaczej ustawić obiekt, ustawić go na jednym boku
* Wykorzystac inną stronę obiektu, względem tejniż dotychczas wykorzystanejwykorzystana
* Zastosować strumień światła kierowany na powierzchnię sąsiednią lub na stronę przeciwstawną do tejdotychczas wykorzystywanej
 
'''18) Zasada stosowania drgań mechanicznych, wzbudzeń'''
* Uczynić obiekt wibrującym lub drgającym
* Jeśli drgania obiektu juzjuż występują, powiększyć częstotliwość drgań (aż po zakres ultradźwięków)
* Zastosowac częstotliwoścczęstotliwość rezonansu, drgań własnych
* ZastąpicZastąpić drgania mechaniczne obiektu, wibracjami piezoelektrycznymi
* Połączyć oddziaływania ultradźwiękami z oddziaływaniem polami elektromagnetycznymi
 
'''19) Zasada czynności wykonywanej okresowo'''
* Zastąpić czynność o charakterze ciągłym czynnością realizowaną okresowo lub impulsowo
* Jeśli czynność jest już czynnością wykonywaną okresowo, zmodyfikowac jej częstotliwość, lub okres występowania
* ZastosowywaćZastosować pauzy pomiędzy impulsami, w celu realizacji innej czyności dodatkowej
 
'''20) Zasada ciągłości'''
* Pracować w sposób ciągły, uprzywilejować czynności, w których wszystkie części obiektu pracują w pełnym trybie ciągłym ich eksploatacji
Linia 172 ⟶ 175:
||
'''21) Zasada podwyższonej prędkości działania'''
* Poprowadzić czynności lub pewne etaptyetapy (te niepożądane i szkodliwe, niebezpieczne, obciążone ryzykiem) w wielką prędkością.
 
'''22) Zasada zamiany (równoważności)'''
* Wykorzystać objawy niepożądanyniepożądane lub uciążliwe (zwłaszcza te względem otoczenia) w celu otrzymania czynności użytecznej
* Powiększyć, nasilić występowanie efektu uciążliwego do takiego, aby przestał on być uciążliwy
 
Linia 187 ⟶ 190:
 
'''25) Zasada samoobsługi'''
* Uczynić obiekt autonomicznym, samo wystarczalnymsamowystarczalnym (włącząjąc w to auto-konserwację) dorzucająćdorzucając funkcje pomocnicze użyteczne (odnowy, regeneracji)
* Zastosować zasoby porzucane lub odrzucane : (zasobniki) energii, odpadów…
 
'''26) Zasada kopiowania'''
* Zastosowywać raczej kopie uproszczone i dobrze sprzedajne obiektu, niż jego wersje złożone, drogie, wrażliwe i kruche
* Zastąpić obiekt lub jego czynnosc jego optyczną kopią
* Jeśli już jest zastosowywanastosowana kopia optyczna obiektu, przejść od kopii optycznej, w zakres podczerwienii, lub ultrafioletu
 
'''27) Zasada niskiej trwałości'''
Linia 200 ⟶ 204:
* Zastąpić system mechaniczny z użyciem środków zmysłowych (bodźców optycznych, akustycznych, dotykowych, zapachowych)
* Odziaływać, wchodzić w interakcję z obiektem z użyciem pól elektrycznych, magnetycznych, elektromagnetycznych
* Przejść od pól statycznych (przestrzennie lub czasowo) do pól ruchomych ( przestrzennie lub czasowo), od pól jednorodnych do pól niejednorodnych, wykazujących się fakturą, strukturą
* Połączyć zastosowaniestosowanie pól z zastosowaniem cząstek regującychreagujących na pole sił (zwłaszcza cząstki ferromagnetyków)
 
'''29) Zasada płynności'''
* Zastąpić części stałe obiektu stanem gazowym lub ciekłym skupienia : obiekty nadmuchiwane\/napełniane (powietrzem/wodą), poduszki powietrzne, hydrostatyczne i hydroreaktywne.

'''30) Zasada stosowania estastycznychelastycznych membran, błon'''
* Zastąpic struktury trójwymiarowe membranami giętkimi, jak i ciekłymi błonami
* Odizolowac obiekt od jego otoczenia zastosowującstosując mebrany giętkie lub cienkie błony
 
'''31) Zasada porowatości'''
* Uczynić obiekt porowatywm lub dołączyć do niego elementy porowate ( wkłady, okrycia...)
* Jeśli obiekt jest już porowaty, wypełnić te pory użyteczną substancją (lub wdrożyć je w realizację funkcji użytecznej)
 
'''32) Zasada zmiany barwy'''
* Zmodyfikować, dokonaćzmienić zmiany kolorukolor obiektu lub jego otoczenia
* Poddać modyfikacjiZmienić stopień przezroczystości obiektu lub jego otoczenia
* Stosowac dodatki koloryzujące, w celu ułatwienia zaobserwowania obiektów (procesów) uciążliwychtrudnych w obserwacji
* Jeśli takie dodatki koloryzujące są już zastosowanestosowane, zostosowaczastosować w obiekcie znaczniki (izotopowe?)
 
'''33) Zasada jednorodności'''
* ZastosowywaćStosować taki sam materiał w obiektach wchodzących w interakcję, współdziałanie z zadanym obiektem (lub materiały mające podobne właściwości podobne lub zbliżone do właściwości zadanego obiektu)
 
'''34) Zasada odrzucania i regeneracji'''
* Wyeliminować (poprzez roztwarzania[[roztwarzanie]], [[parowywanie|odparowywanie]]) części obiektu, które zakończyły realizację swoich funkcji lub bezpośrednio poddawać je modyfikacji w trakcie realizacji czynności użytecznej
* Przeciwnie, zużyte obiekty poddawać regeneracji lub odzyskiwaniu zużytych obiektów bezpośrednio w trakcie czynności
 
'''35) Zasada zmiany wartosciwartości parametrów'''
* Zmienić stan skupienia (ze stałego, ciekłego, gazowego)
* Zmienić stopień zagęszczenia, koncentracji, gęstoscigęstości lub konsystencji obiektu
* Poddac modyfikacji stopień elastyczności obiektu
* Dokonać zmiany temperatury obiektu
 
'''36) Zasada przemian fazowych'''
* Zastosowac zjawiska powiązane ze zmianami fazy, stanu skupienia : zmiana objętości, przyboru lub utraty ciepła...
 
'''37) Zasada rozrzeszalnościrozszerzalności (termicznej)'''
* ZastosowacZastosować rozszerzalność lub kurczliwość termiczną materiałów
* Jeśli rozszerzalność termiczna została już zastosowana, zastosować kilka materiałów o różniących się współczynnikach rozszerzalności termicznej
 
Linia 240 ⟶ 247:
* Zastąpić powietrze powietrzem wzbogaconym tlenem
* Zastąpić powietrze wzbogacone tlenem czystym tlenem
* WystaćWystawić atmosferę lub tlen działaniuna działanie promieniowania jonizującego
* ZastosowacZastosować tlen zjonizowany
* Zastąpić tlen zjonizowany (lub ozonowany) ozonem[[ozon]]em
 
'''39) Zasada stosowania elementów inercyjnych'''
* Zastępowania normalnego otoczenia otoczeniem inercyjnym, realizowacrealizować proces w warunkach próżniowych
* Dołączyć elementy inercyjne lub dodatki inercyjne
 
'''40) Zasada stosowania materiałów compozytowychkompozytowych'''
* Zastąpić materiały jednorodne materiałami kompozytowymi
|}