Centralne Biuro Antykorupcyjne: Różnice pomiędzy wersjami

|data likwidacji =

}}

'''Centralne Biuro Antykorupcyjne''' (CBA) – [[służby specjalne|służba specjalna]] [[Polska|państwa polskiego]], [[urząd]] do spraw zwalczania [[korupcja|korupcji]] w [[społeczeństwo|życiu publicznym]] i [[gospodarka|gospodarczym]], w szczególności w [[Administracja rządowa w Polsce|instytucjach państwowych]] i [[samorząd terytorialny w Polsce|samorządowych]], a także do zwalczania działalności godzącej w [[bezpieczeństwo narodowe|interesy ekonomiczne]] państwa, działająca na podstawie ''ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym'' (<ref>{{Dziennik Ustaw|2014|1411}})</ref>.

Rządowy projekt ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym wpłynął do [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu]] dnia [[23 stycznia]] [[2006]] jako [[druk sejmowy]] nr 275. Nad projektem pracowały [[Komisja Spraw Wewnętrznych|Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych]] oraz [[Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka]], które powołały podkomisję nadzwyczajną do rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym<ref>[http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/poskomprocall?OpenAgent&5&275 Rządowy projekt ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (druk nr 275) – Rozpatrywanie na posiedzeniach komisji i podkomisji].</ref>. Ustawę uchwalono dnia [[12 maja]] [[2006]], na posiedzeniu nr 17 Sejmu V kadencji, przyjęto w głosowaniu całość projektu ustawy. (354 posłów było za, 43 przeciw, 20 wstrzymało się od głosu)<ref>[http://orka.sejm.gov.pl/SQL.nsf/glosowania?OpenAgent&5&17&37 Głosowanie nr 37 – Posiedzenie 17. Dnia 12-05-2006 Godz. 10:27 Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka, wraz z przyjętymi poprawkami].</ref>. Uchwaloną [[ustawa|ustawę]] przekazano [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|Prezydentowi]] i [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|Marszałkowi Senatu]]. Senat wniósł poprawki. Sejm nie odrzucił części poprawek na posiedzeniu nr 19 dnia [[8 czerwca]] [[2006]] (głosowania odbyły się po północy, [[9 czerwca]]). Dnia [[13 czerwca]] [[2006]] Prezydent podpisał ustawę<ref>[http://orka.sejm.gov.pl/proc5.nsf/opisy/275.htm Opis przebiegu procesu legislacyjnego – rządowy projekt ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym].</ref>. [[akt prawny|Akt]] [[promulgacja|opublikowano]] w [[Dziennik Ustaw|Dz. U.]] z 2006 r. Nr 104, poz. 708 z dnia [[23 czerwca]] [[2006]]. [[Vacatio legis]] dla ustawy określono na 30 dni, ustawa weszła w życie [[24 lipca]] [[2006]], z wyjątkiem dwóch [[przepis prawa|przepisów]]: [[<ref>1 lipca]] [[2006]] wszedł w życie art. 214, dotyczący ustanowienia Pełnomocnika do spraw organizacji CBA, a [[24 grudnia]] [[2007]] wszedł w życie art. 197 pkt 1, dotyczący pozbawienia [[Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego|Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego]] [[kompetencja (prawo)|kompetencji]] do rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw korupcji mogących godzić w bezpieczeństwo państwa, popełnianych przez osoby pełniące funkcje publiczne, o których mowa w art. 1 i 2 ''ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne'' ({{Dziennik Ustaw|rok=1997|numer=106|pozycja=679}})</ref>.

– [[znaczna szkoda|znaczną szkodę]] w rozumieniu art. 115 § 7 ''ustawyKodeksu z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny''karnego.

'''Jednostki wewnętrzne CBA'''<ref>Zarządzenie Nr 72 Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2010 r. w sprawie nadania statutu Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu ({{Monitor Polski|2010|76|953}}).</ref>:

'''Szefowie Centralnego Biura Antykorupcyjnego:'''

* [[Paweł Wojtunik]] – od 30 grudnia 2009 (pełniący obowiązki od 13 października 2009)<ref name=Wojtunik>{{rCytuj stronę | url = http://www.cba.gov.pl/pl/o-cba/kierownictwo/szef-cba-pawel-wojtuni/355,Kierownictwo.html | tytuł = Szef CBA Paweł Wojtunik | data dostępu = 2015-04-24 | opublikowany = cba.gov.pl}}</ref> do 1 grudnia 2015

'''Zastępcy Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego:'''

## [[wymiar sprawiedliwości|wymiarowi sprawiedliwości]], określonym w art. 233, [[wybory w Polsce|wyborom]] i [[Referenda w Polsce|referendum]], określonym w art. 250a, [[bezpieczeństwo publiczne|porządkowi publicznemu]], określonym w art. 258, wiarygodności [[dokument]]ów, określonych w art. 270-273, [[mienie|mieniu]], określonym w art. 286, [[gospodarka|obrotowi gospodarczemu]], określonych w art. 296-297 i 299, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, określonym w art. 310 ''ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny'', a także o których mowa w art. 585-592 ''ustawy z dnia 15 września 2000 r. – [[Kodeks spółek handlowych]]'' ({{Dziennik Ustaw|rok=2000|numer=94|pozycja=1037}}) oraz określonych w art. 179-183 ''ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi'' ({{Dziennik Ustaw|rok=2005|numer=183|pozycja=1538}}), jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa,

## finansowaniu [[partia polityczna|partii politycznych]], określonych w art. 49d i 49f ''ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych'' ({{Dziennik Ustaw|rok=2001|numer=79|pozycja=857}})), jeżeli pozostają w związku z korupcją,

## [[podatek|obowiązkom podatkowym]] i rozliczeniom z tytułu [[dotacja|dotacji]] i [[subwencja|subwencji]], określonych w rozdziale 6 ''ustawy z dnia 10 września 1999 r. – [[Kodeks karny skarbowy]]'' ({{Dziennik Ustaw|rok=1999|numer=83|pozycja=930}}), jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa;

# ujawnianie i przeciwdziałanie przypadkom nieprzestrzegania przepisów ''ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne'';

# dokumentowanie podstaw i inicjowanie realizacji przepisów ''ustawy z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych'' (<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1990|numer=44|pozycja=255}})</ref>;

# ujawnianie przypadków nieprzestrzegania określonych przepisami prawa procedur podejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: [[prywatyzacja|prywatyzacji]] i [[komercjalizacja|komercjalizacji]], wsparcia finansowego, udzielania [[Zamówienia publiczne|zamówień publicznych]], rozporządzania mieniem jednostek lub [[przedsiębiorca|przedsiębiorców]], o których mowa w art. 1 ust. 4 oraz przyznawania [[koncesja|koncesji]], zezwoleń, zwolnień podmiotowych i przedmiotowych, [[ulga podatkowa|ulg]], preferencji, [[kontyngent]]ów, [[plafon]]ów, [[Umowa poręczenia|poręczeń]] i [[gwarancja kredytowa|gwarancji kredytowych]];

# kontrola prawidłowości i prawdziwości [[oświadczenie majątkowe|oświadczeń majątkowych]] lub oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej [[osoba pełniąca funkcję publiczną|osób pełniących funkcje publiczne]], o których mowa w art. 115 § 19 ''ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny'', składanych na podstawie odrębnych przepisów;

# prowadzenie działalności analitycznej dotyczącej zjawisk występujących w obszarze właściwości CBA oraz przedstawianie w tym zakresie informacji [[Prezes Rady Ministrów|Prezesowi Rady Ministrów]], Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmowi oraz Senatowi.

CBA wykonuje również czynności na polecenie [[sąd]]u lub [[prokurator]]a w zakresie określonym w ''ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – KodeksKodeksie postępowania karnego'' oraz ''ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – [[Kodeks karny wykonawczy|Kodeksie karnym wykonawczym]]'' ({{Dziennik Ustaw|rok=1997|numer=90|pozycja=557}}).

Funkcjonariusze CBA podczas wykonywania czynności służbowych mają obowiązek poszanowania [[Godność człowieka|godności ludzkiej]] oraz przestrzegania i ochrony [[prawa człowieka|praw człowieka]] niezależnie od jego [[narodowość|narodowości]], pochodzenia, sytuacji społecznej, przekonań [[polityka|politycznych]] lub [[religia|religijnych]] albo [[światopogląd]]owychświatopoglądowych.

CBA nie może przy wykonywaniu swoich zadań korzystać z tajnej współpracy m.in.:

* rektorów, prorektorów szkół wyższych;.

Chociaż CBA jest służbą mundurową, nie posiada stopni służbowych, tylko [[stanowisko pracy|stanowiska służbowe]], spośród których część nawiązuje do nazw stanowisk występujących na przykład w policji. Możliwości awansu związane są ze stopniem wykształcenia [[funkcjonariusz publiczny|funkcjonariuszy]]. Przy najniższych stanowiskach (od młodszego inspektora do agenta) wystarczy wykształcenie średnie, przy stanowiskach średniego szczebla (od starszego agenta do naczelnika wydziału) wymagane jest wykształcenie wyższe pierwszego stopnia, przy wyższych stanowiskach kierowniczych (od zastępcy dyrektora departamentu do dyrektora departamentu) wymagane jest wykształcenie wyższe drugiego stopnia. W CBA występują następujące stanowiska, zaczynając od najniższego<ref>[http://bip.cba.gov.pl/ftp/prawo/Zmiany/Rozporzadzenie_Prezesa_RM_w_sprawie_stanowisk_sluzbowych__w_CBA.pdf CBA.gov.pl, 1265 ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 6 października 2010 r.]</ref>:

* [[4 grudnia]] [[2006]] powiadomiono o pierwszej akcji CBA. Zatrzymano Roberta M. i Wiesława B. Są oni podejrzewani o działanie na szkodę spółki „Kama Foods” S.A.<ref>[http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/pierwsze;zatrzymania;cba,91,0,206427.html Pierwsze zatrzymania CBA<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>

* luty [[2007]] – [[zatrzymanie (prawo)|zatrzymanie]] Mirosława Garlickiego; jednym z postawionych zatrzymanemu zarzutów było przyjmowanie korzyści majątkowej od pacjentów w związku z pełnieniem przez niego funkcji publicznej (kardiochirurga) {{osobny artykuł|Sprawa Mirosława G.}}

* czerwiec i lipiec [[2007]] – zatrzymania dyrektorów z Centralnego Ośrodka Sportu w Warszawie, którym postawiono zarzuty przyjmowania korzyści majątkowej w związku z pełnioną funkcją publiczną<ref>[http://www.gazetawyborcza.pl/1,80196,4280813.html gazeta.pl].</ref>

* [[6 lipca]] [[2007]] – [[zatrzymanie (prawo)|zatrzymanie]] dwóch osób podejrzanych o korupcję w tzw. [[afera gruntowa|aferze gruntowej]]

* [[1 października]] [[2007]] CBA [[zatrzymanie (prawo)|zatrzymało]] posłankę [[Platforma Obywatelska|PO]] [[Beata Sawicka|Beatę Sawicką]] oraz burmistrza [[Gmina Hel|Helu]] Mirosława Wądołowskiego. Prawdopodobnie zostaną im przedstawione zarzuty usiłowania przyjęcia korzyści majątkowej w zamian za próbę tzw. „ustawienia” przetargu publicznego. CBA na wniosek prokuratora zatrzymało ją powtórnie [[5 listopada]] [[2007]] dzień po wygaśnięciu chroniącego ją immunitetu poselskiego. Sąd uznał, że drugie zatrzymanie było bezzasadne i nakazał jej zwolnienie<ref>[http://www.wprost.pl/ar/114970/Poslanka-przyjela-100-tys-zl-burmistrz-150-tys-zl/ wprost.pl].</ref>

* [[25 października]] [[2007]] – [[zatrzymanie (prawo)|zatrzymanie]] byłego ministra sportu [[Tomasz Lipiec|Tomasza Lipca]] w związku z postępowaniem prowadzonym przez [[prokurator]]aprokuratora apelacyjnego w Warszawie w sprawie korupcji w Centralnym Ośrodku Sportu w Warszawie<ref>[http://www.sport.pl/sport/1,65025,4611535.html artykuł w portalu gazeta.pl].</ref>

* [[2 kwietnia]] [[2008]] CBA opublikowało raport z działalności za [[2007]] rok<ref>{{Cytuj stronę |url=http://cba.gov.pl/ftp/filmy/Info_wyniki_2007.pdf |tytuł= Informacja o wynikach działalności Centralnego Biura Antykorupcyjnego w 2007 roku |opublikowany=Centralne Biuro Antykorupcyjne |data=2 kwietnia 2008}}</ref>.

* 23 września 2009 upubliczniono informację o [[Zatrzymanie (prawo)|zatrzymaniu]] [[Weronika Marczuk|Weroniki Marczuk-Pazury]] w związku z podejrzeniem przyjęcia korzyści majątkowej i powoływania się na wpływy w organach władzy publicznej

* 2 października 2009 upubliczniono informację o [[Zatrzymanie (prawo)|zatrzymaniu]] [[Janusz Stokłosa|Janusza Stokłosy]] w związku z podejrzeniem wręczenia korzyści majątkowej funkcjonariuszom publicznym z [[Urząd Lotnictwa Cywilnego|Urzędu Lotnictwa Cywilnego]]

* [[6 października]] 2011 [[funkcjonariusz publiczny|funkcjonariusze]] CBA zlikwidowali [[Przestępczość zorganizowana|zorganizowaną grupę przestępczą]] działającą na szkodę [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|SZ RP]]<ref>[http://www.cba.gov.pl/portal/pl/20/1373/CBA_rozbilo_zorganizowana_grupe_przestepcza.html CBA rozbiło zorganizowaną grupę przestępczą – AKTUALNOŚCI – Centralne Biuro Antykorupcyjne<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.

W listopadzie [[2007]] pełnomocnik rządu [[Platforma Obywatelska|PO]] do spraw walki z korupcją [[Julia Pitera]] poinformowała, że pracuje nad raportem o nadużyciach w CBA<ref>[http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,statp,cG93aWF6YW5l,wid,9433183,wiadomosc.html Pitera chce badać agentów CBA wykrywaczem kłamstw – Wiadomości – WP.PL<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. O ukończeniu raportu i przekazaniu go premierowi poinformowała w grudniu [[2007]]. W styczniu [[2008]] o udostępnienie raportu poprosił [[Rzecznik Praw Obywatelskich]] [[Janusz Kochanowski]] oraz Piotr Brzozowski właściciel kancelarii prawnej w Miłomłynie. Julia Pitera odmówiła udostępnienia oraz publikacji raportu<ref>[http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,wid,9540395,wiadomosc.html Pitera: mój raport o CBA nie będzie upubliczniony – Wiadomości – WP.PL<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Piotr Brzozowski zaskarżył decyzję Prezesa Rady Ministrów w przedmiocie odmowy udostępnienie raportu w trybie informacji publicznej<ref>[http://www.rp.pl/artykul/163261.html Skarga na raport Pitery – Rzeczpospolita<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>, czego wynikiem był wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lipca 2008 r. uchylający decyzje premiera<ref>[http://wyborcza.pl/1,75478,5462902,Raport_Pitery_w_sadzie.html Raport Pitery w sądzie<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. W dniu 20 lutego 2009 r. ten sam sąd, na skutek kolejnej skargi Piotra Brzozowskiego skazał prawomocnym wyrokiem Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska na karę 10000 [[Złoty|PLN]] [[Grzywna (prawo)|grzywny]] za niewykonanie poprzedniego [[wyrok]]u<ref>[http://www.rp.pl/artykul/266195.html Grzywna dla premiera Tuska za raport o działalności CBA – Rzeczpospolita<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. W [[2009]] roku CBA ustosunkowało się do jawnej części raportu<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.dziennik.pl/polityka/article343399/Szef_CBA_Pitera_to_ignorantka.html |tytuł= Szef CBA: Pitera to ignorantka |data=18 marca 2009 |opublikowany=Dziennik}}, załączony skan stanowiska CBA.</ref>.

W styczniu [[2008]] listy w obronie CBA opublikowała grupa osób publicznych i polityków, a następnie grupa naukowców z Poznania i Wrocławia<ref>[http://wiadomosci.wp.pl/wiadomosc.html?kat=1342&wid=9551453&rfbawp=1200001220.370 W obronie CBA piszą do premiera naukowcy] wp.pl [dostęp 23-05-2010].</ref>.

* ''Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym'' ({{Dziennik Ustaw|2014|1411}})