Aleksandr Orłow (funkcjonariusz NKWD): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Życiorys: drobne merytoryczne
m →‎Życiorys: drobne redakcyjne
Linia 36:
Po wybuchu [[Hiszpańska wojna domowa|wojny domowej w Hiszpanii]], we wrześniu 1936, pod przykryciem funkcji [[attaché|attaché politycznego]] w ambasadzie ZSRR w [[Madryt|Madrycie]], został skierowany jako rezydent [[NKWD]] w [[Druga Republika Hiszpańska|Republice Hiszpańskiej]] i jednocześnie główny doradca sowiecki do spraw bezpieczeństwa wewnętrznego i kontrwywiadu przy rządzie republikańskim.
 
W październiku 1936 nadzorował transport złota z rezerw Banku Narodowego Hiszpanii do ZSRR. Pomoc ZSRR dla republikańskiej Hiszpanii była bowiem w pełni odpłatna i wyniosła ogółem ponad 1,5 miliarda peset. Za dostawy broni i doradców wojskowych z ZSRR rząd republikański zapłacił z rezerw Banku Hiszpanii [[złoto|złotem]] (510 ton złota – ponad dwie trzecie z czwartego wówczas na świecie zapasu złota banku centralnego) o wartości ówczesnych 574 [[milion|mln]] [[dolar amerykański|dolarów]] ([[Ekwiwalent (ekonomia)|ekwiwalent]] ok. 21,5 mld [[Dolar amerykański|USD]] 2014)<ref>Według kursu giełdowego 1313 USD za [[uncja|troy uncję]] – czerwiec 2014 Londyn. Faktyczna wartość depozytu była wyższa, gdyż niemal w całości składał się on ze złotych monet, przeważnie dolarowych, z czego wiele stanowiły rzadkie [[numizmatyka|numizmaty]].</ref><ref>[[Stéphane Courtois]], Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, [[Andrzej Paczkowski]], Karel Bartosek, Jean-Louis Margolin ''Czarna Księga Komunizmu'', Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, ISBN 83-7180-326-5, s. 319.</ref><ref>„Rząd republikański przekazał na ten cel do Moskwy niemal całą rezerwę Banku Hiszpanii, wynoszącą 140 mln funtów w złocie”: [[Witold Pronobis]] „Świat i Polska w XX wieku”, Editions Spotkania, Warszawa, 1996, ISBN 83-86802-11-1, s. 157.</ref>. Złoto Banku Narodowego Hiszpanii zostało przewiezione w ciągu trzech nocy ze skarbca w Madrycie do portu w [[CartagenaKartagena|Cartagenie]] przez sowieckich czołgistów w mundurach hiszpańskich. 26 października 1936 wysłano je sowieckim statkiem do [[Odessa|Odessy]], gdzie 7900 skrzyń ze złotem przybyło 6 listopada 1937 i pociągiem specjalnym zostało przewiezione do Moskwy. Operację, przeprowadzoną na osobisty rozkaz Stalina, nadzorował Orłow. Gdy hiszpańskie zapasy złota skończyły się w listopadzie 1938, ustały również dostawy sowieckiego sprzętu wojennego dla Republiki Hiszpańskiej.
 
Gdy tylko statek ze złotem zawinął do [[Odessa|Odessy]], dziennik ''[[Prawda (gazeta)|Prawda]]'' zamieścił informację, że starszy major bezpieczeństwa państwowego ''Nikolski'' (nazwisko operacyjne w NKWD Orłowa, którego awansowano), został odznaczony [[Order Lenina|Orderem Lenina]], za wypełnienie „ważnego zadania państwowego”.