Pokrzywno (powiat grudziądzki): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: usunięcie zbędnych wywołań szablonów {{AS-droga}} oraz {{LK-linia}}
zabytki, commons
Linia 6:
|dopełniacz wsi =
|zdjęcie = Pokrzywno zamek.jpg
|opis zdjęcia = bramaBrama zamkowa
|województwo = [[Województwo kujawsko-pomorskie|kujawsko-pomorskie]]
|powiat = [[Powiat grudziądzki|grudziądzki]]
Linia 22:
|stopniE = 18 |minutE = 50 |sekundE = 54
|kod mapy = Gruta (gmina)
|commons = Category:Pokrzywno, Grudziądz County
|wikisłownik =
|www =
}}
[[Plik:Grunwald Pokrzywno.svg|[[Bitwa pod Grunwaldem|grunwaldzkaGrunwaldzka]] chorągiew Pokrzywna|200 px|thumb]]
'''Pokrzywno''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[Województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]], w [[Powiat grudziądzki|powiecie grudziądzkim]], w [[Gruta (gmina)|gminie Gruta]].
 
Linia 38:
Przez wieś przechodzi [[droga wojewódzka nr 534]].
 
== Historia i zabytki ==
Główna atrakcją turystyczną wsi jest zamek krzyżacki (niem. ''Engelsburg'') powstał na miejscu słowiańskiego grodu ''Copriven''. Zniszczony gród został nadany biskupowi [[Christian z Oliwy|Chrystianowi]] w [[1222]] roku, a po klęsce biskupiej misji nawracania [[Prusy (kraina historyczna)|Prus]] gród przejęli [[Zakon krzyżacki|Krzyżacy]] około [[1230]] roku.
 
Pierwszy zamek powstał w [[XIII wiek]]u. Początkowo była to prymitywna drewniano-ziemna fortalicja, nazywana ''Engelsberg - Mons Angelorum'' (Górą Aniołów). Według kroniki Piotra z Duisburga, w roku [[1239]] zamieszkiwali tam już rycerze [[zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Pierwszym [[Komturzy pokrzywieńscy|komturem pokrzywieńskim]] był [[Henryk Brabantczyk]] i przypuszczalnie wtedy właśnie rozpoczęto budowę murowanego założenia. Na początku ze względu na bezpieczeństwo zaczęto od budowy murów obronnych, a w trakcie realizacji prac do kolejnych fragmentów muru dostawiano wewnętrzną zabudowę.

Pokrzywno pełniło funkcję siedziby komturstwa, z krótką przerwą, aż do śmierci ostatniego komtura Fryderyka von Zollern. Zamek pełnił tę funkcję z krótką przerwą. Podczas bitwy pod Grunwaldem (1410 r.) zginął komtur Pokrzywna Burchard von Wobecke, a wojska polskie opanowały warownię, jednak nie na długo. Rok po tym wydarzeniu (1411 r.) zamek ponownie znalazł się we władaniu Krzyżaków.

W roku [[1411]] z inicjatywy wielkiego mistrza [[Heinrich V von Plauen|Henryk von Plauen]] Krzyżacy rozpoczęli modernizację systemu obronnego. Został wyremontowany, a mury podwyższono i zaopatrzono w nowocześniejsze strzelnice, a sam [[Heinrich V von Plauen|Henryk von Plauen]] po zamachu stanu został zdegradowany i przeniesiony do [[komtur]]ii w Pokrzywnie. Własnością zakonu zamek pozostawał do wybuchu [[wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]] w [[1454]] roku, kiedy został zajęły przez zbuntowane oddziały [[Związek Pruski|Związku Pruskiego]]. Na mocy porozumień drugiego [[Pokój toruński 1466|pokoju toruńskiego]], w roku [[1466]], Pokrzywno wraz z całą ziemią chełmińską zostało przyłączone do Polski i aż do pierwszego rozbioru w [[1772]] roku było siedzibą polskich starostów. Zamek spłonął w [[1611]] r.

Około roku 1630 na terenie warowni zamieszkały siostry norbertanki z Żukowa. Podczas [[potop szwedzki|potopu Szwedzi]] zdobyli i spalili zamek, a kaplicę sprofanowali. Za rządów Prusaków (w 1784 r.) całość sprzedano osobie prywatnej, która rozpoczęła jego demontaż z przeznaczeniem na budowę drogi. Rozbiórka została wstrzymana po szybkiej interwencji biskupa chełmińskiego Baiera, jednak osłabione sklepienie kaplicy runęło w roku [[1789]] i spowodowało dalsze działania likwidacyjne.
 
W roku [[1934]] polskie władze konserwatorskie uznały ruiny za zabytek, mimo to w [[1965]] roku przebudowa drogi doprowadziła do wyburzenia zabudowań przylegających do południowej partii murów. Pierwsze prace zabezpieczające podjęto w roku [[1967]]. Gotycki zamek na nieregularnym rzucie składał się z zamku wysokiego i dwóch przedzamczy. Stosunkowo najlepiej zachowała się brama zamku wysokiego, przebudowany spichrz i brama na przedzamczu, ponadto fragmenty ścian budynku głównego i murów obronnych. Dziś ruiny znajdują się w rękach prywatnych, jego nowy właściciel planuje odbudowę zamku.
 
Ruiny zamku są wpisane do rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|NID]]<ref>{{Zabytek|kujawsko-pomorskie|strony=39|data dostępu=2016-05-15}}
</ref> pod nr A/579 z 18.10.1934.
 
== Galeria ==