Wojna kontynuacyjna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
m link do "Reparacje wojenne"
Wojtek 1956 (dyskusja | edycje)
dr. red.
Linia 22:
'''Wojna radziecko-fińska 1941-1944''' – wojna, zwana również '''wojną kontynuacyjną''' ([[język fiński|fin.]] ''jatkosota''), tocząca się w okresie od 25 czerwca 1941 do 19 września 1944.
 
== Przebieg ==
Działania wojenne rozpoczęte przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związek Radziecki]] wobec [[państwo neutralne|neutralnej]] [[Finlandia|Finlandii]] (cztery dni po rozpoczęciu przez [[III Rzesza|III Rzeszę]] [[Atak Niemiec na ZSRR|operacji Barbarossa]]) nalotami lotnictwa bombowego na lotniska i miasta Finlandii w dniach 25-26 czerwca 1941. W tej sytuacji Finlandia [[wypowiedzenie wojny|wypowiedziała wojnę]] mając zamiar odzyskać zagrabione jesienią 1939 roku w czasie [[wojna zimowa|wojny zimowej]] rdzenne fińskie tereny - stąd nazwa wojna kontynuacyjna.
 
Zadanie to udało się wojskom fińskim (w sile 16 dywizji piechoty, 2 dywizji strzelców oraz 1 brygady kawalerii pancernej) zrealizować do końca sierpnia 1941, ale na niektórych odcinkach frontu kontynuowały one ofensywę i wdarły się na terytorium radzieckie. Finlandia przystąpiła też do [[pakt antykominternowski|paktu antykominternowskiego]] (25 listopada 1941), a także udostępniła III Rzeszy północną część swego terytorium, skąd siły niemieckie rozpoczęły ofensywę w kierunku [[Murmańsk]]a ([[Operacja Silberfuchs]]).
 
Fińskie natarcie na [[Przesmyk Karelski|Przesmyku Karelskim]] w kierunku [[Petersburg|Leningradu]] zostało wstrzymane we wrześniu, jednak we wschodniej [[Karelia (kraina)|Karelii]] ofensywa była kontynuowana do 6 grudnia 1941. Finowie dotarli tam aż do jeziora [[Onega (jezioro)|Onega]] i rzeki [[Świr (rzeka)|Świr]], po czym front ustabilizował się na następne dwa i pół roku, do czerwca 1944. W dniu zakończenia fińskiej ofensywy - 6 grudnia 1941 - fiński parlament podjął uroczystą uchwałę o zjednoczeniu wyzwolonych ziem z Finlandią, natomiast zdobytym terytoriom rosyjskim (to jest nie należącym do Finlandii przed wybuchem wojny zimowej) nadano status okupacyjny. Jednocześnie rozpoczęto demobilizację - do wiosny 1942 180 tysięcy żołnierzy wróciło do domów.
 
Zmianę sytuacji przyniosła [[operacja wyborsko-pietrozawodzka]], przeprowadzona w lecie 1944 przez [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. W jej wyniku Finowie zostali wyparci z [[Linia Mannerheima|Linii Mannerheima]] oraz portu [[Wyborg|Viipuri]]. Wojska radzieckie nie przełamały jednak całkowicie obrony i nie weszły w przestrzeń operacyjną Finlandii. W wyniku otwarcia Drugiego Frontu przez aliantów zachodnich [[Józef Stalin]] zaczął wycofywać jednostki z kierunku północnego aby użyć ich na kierunku strategicznie ważniejszego natarcia w [[II Rzeczpospolita|Polsce]] i Niemczech a Finowie zostali zmuszeni do podpisania zawieszenia broni (4 września), a wkrótce potem rozejmu (19 września). Następnie wskutek nacisków ze strony radzieckiej Finlandia podjęła działania przeciw wojskom niemieckim w [[Laponia|Laponii]] ([[wojna lapońska]]).