Feliks Radwański (1756–1826): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne |
m drobne redakcyjne, ilustracja |
||
Linia 16:
|www =
}}
[[Plik:Jagiellonian University Collegium Kollataja (Collegium Phisicum), 6 sw. Anny street, Old Town, Krakow, Poland.jpg|240px|thumb|Uniwersytet Jagielloński Collegium Phisicum,<br />Kraków ul. św. Anny 6, zbudowane w latach 1786-1791.]]
[[Plik:Jagiellonian University Collegium Śniadeckiego (formerly JU Astronomical Observatory), by arch. Feliks Radwański Sr 1786-1791, 27 Mikołaja Kopernika street, Krakow, Poland.jpg|240px|thumb|Collegium Śniadeckiego UJ<br />Kraków ul. Kopernika 27<br />Pałac przebudowany w latach 1788-1790 przez F. Radwańskiego ojca, na Obserwatorium Astronomiczne UJ. Widok z Ogrodu Botanicznego UJ, widoczne są kopuły obserwacyjne.]]▼
[[Plik:St. Florian's Gate,Old Town, Krakow,Poland.jpg|240px|thumb|[[Brama Floriańska w Krakowie|Brama Floriańska]] uratowana przez Feliksa Radwańskiego przed zburzeniem w 1817 r.]]▼
'''Feliks Radwański ojciec''' (ur. [[25 maja]] [[1756]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[23 marca]] [[1826]] w Krakowie) – [[Polska|polski]] [[architekt]], [[profesor]] [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], senator [[Wolne Miasto Kraków|Rzeczypospolitej Krakowskiej]].
Linia 24 ⟶ 27:
W 1806 roku zaczął wydawać pismo „[[Dziennik Gospodarski Krakowski]]”, na łamach którego propagował konieczność unowocześniania rolnictwa przez publikowanie informacji na temat zagranicznych osiągnięć w tym zakresie. Prywatnie zakupił wieś [[Swoszowice]], w której znajdowały się lecznicze źródła siarkowe. Wybudował tam dom zdrojowy, zaprojektował specjalną pompę do podawania wód leczniczych do łazienek. Zajmował się również publicystyką, pisał artykuły na temat aktualnej sytuacji w kraju, opowiadając się między innymi za zniesieniem poddaństwa chłopów.
▲[[Plik:St. Florian's Gate,Old Town, Krakow,Poland.jpg|240px|thumb|[[Brama Floriańska w Krakowie|Brama Floriańska]] uratowana przez Feliksa Radwańskiego przed zburzeniem w 1817 r.]]
▲[[Plik:Jagiellonian University Collegium Śniadeckiego (formerly JU Astronomical Observatory), by arch. Feliks Radwański Sr 1786-1791, 27 Mikołaja Kopernika street, Krakow, Poland.jpg|240px|thumb|Collegium Śniadeckiego UJ<br />Kraków ul. Kopernika 27<br />Pałac przebudowany w latach 1788-1790 przez F. Radwańskiego ojca, na Obserwatorium Astronomiczne UJ. Widok z Ogrodu Botanicznego UJ, widoczne są kopuły obserwacyjne.]]
W okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej brał udział w pracach nad statutem krakowskiej uczelni, reprezentował pogląd o utrzymaniu szerokiej autonomii uczelni przy znacznym powiększeniu programu nauk o studia techniczne. Został powołany do [[Komisja Włościańska|Komisji Włościańskiej]], która opracowała program oczynszowania chłopów na terenie Rzeczypospolitej Krakowskiej. Został powołany w skład [[Senat Rządzący (Rzeczpospolita Krakowska)|Senatu Rządzącego]] jako dożywotni senator z ramienia uniwersytetu. Działał w różnych komisjach, które pracowały na rzecz podniesienia gospodarczego. Bliskie były mu sprawy „upięknienia Krakowa”. W toku wyburzania [[mury obronne Krakowa|murów obronnych]] przedstawił koncepcję ochrony zabytków przy równoczesnym wykorzystaniu miejsca na tzw. plantacje, czyli [[planty krakowskie]]. Sam zaprojektował odcinek od [[ulica Sienna w Krakowie|ul. Siennej]] do [[ulica św. Anny w Krakowie|ul. św. Anny]]. Obronił przed zburzeniem kompleks [[Brama Floriańska w Krakowie|Bramy Floriańskiej]], [[Barbakan w Krakowie|Barbakanu]] i przyległych trzech wież; przedstawił wtedy ich wartości historyczne i artystyczne. Senat Rządzący upoważnił Radwańskiego do podejmowania decyzji w sprawie burzenia, ewentualnie konserwacji, starych budowli. Za działalność w tym zakresie został uhonorowany tablicą dziękczynną na starym murze przy Bramie Floriańskiej. W 1818 roku po sprowadzeniu prochów [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]] zaproponował uczczenie jego pamięci przez usypanie na [[Sikornik (Kraków)|wzgórzu św. Bronisławy]] mogiły na wzór kopców [[kopiec Wandy|Wandy]] i [[Kopiec Krakusa|Kraka]]. W opracowywaniu projektu i kosztorysu pomagał mu syn [[Feliks Radwański (1789-1861)|Feliks Radwański]].
| |||