Postmodernizm (filozofia): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji - jest dobrze. Fukuyama nie jest postmodernistą |
→Zasadnicze koncepcje: ort. |
||
Linia 5:
Zasadniczym zagadnieniem i tematem przewodnim w myśli postmodernistów jest przekonanie o płynnej względności i [[konstrukcjonizm społeczny|społecznym konstrukcjonizmie]]''' '''wszelkich idei. Myśliciele z nurtu postmodernizmu przyjmują postawę opozycji wobec stabilnej nowoczesności [post - oznacza po łacinie 'po']. Ponowocześni teoretycy piszą o wyczerpaniu się tradycyjnych i nowoczesnych (modernistycznych) koncepcji poczynając od końca człowieka (Foucault), śmierci autora (Barthes), i dochodząc do kryzysu systemów znaczeń semiotycznych (Derrida), podając w wątpliwość wszelkie systemy wartości jako arbitralne i determinujące człowieka. Postmodernizm wiąże się z poczuciem lęku przed [[Modernizm (literatura)|modernizmem]] utożsamianym z systemami [[totalitaryzm|totalitarnymi]] i powojennym schyłkiem wiary w linearny postęp cywilizacyjny. U podstaw postmodernizmu stoi [[Egzystencjalizm (filozofia)|egzystencjalizm]], [[marksizm]], [[psychoanaliza]], teoria krytyczna [[szkoła frankfurcka|szkoły frankfurckiej]], [[poststrukturalizm]], [[dekonstrukcja]] oraz [[feminizm]]. [[Estetyka]] postmodernistyczna łączy się z [[hiperrealizm]]em, pozbawianiem rzeczy ich rodzimego kontekstu przez ukazywanie ich w zmienionych realiach. Postmoderniści wytykają modernistom (i ich rzekomo naiwnym liberalno-humanistycznym czytelnikom, odbiorcom, czy słuchaczom) niewzruszoną wiarę w zdolność oddziaływania dzieł sztuki na całą ludzkość, i tym samym możliwość bycia wolnym od kwestii politycznych podziałów<ref>Christopher Butler "Postmodernism. A Very Short Introduction" str. 6. Oxford University Press, 2002.</ref>. W ten sposób konfrontuje się wizerunki świętych, uczonych, bohaterów narodowych ze współczesnym, karykaturalnie przedstawionym otoczeniem. Spójność nauki według postmodernistów nie jest wymagana. Postmodernizm nie wymaga, aby nauka była odbiciem rzeczywistości. Wystarczy samo przebywanie naukowców ze sobą i rozmawianie.
Postmodernizm w literaturze uzyskał swoją nazwę na gruncie anglosaskim i jest rozumiany jako skutek wpływu na realizm twórczości "nowoczesnej" – eksperymentalnych dzieł [[James Joyce|Jamesa Joyce'a]], [[Virginia Woolf|Virginii Woolf]], i
Postmoderniści nie stronią od nowoczesnych form wyrazu postrzegając je tylko jako kolejne formy (zob. np. komiks [[Neil Gaiman|Neila Gaimana]] – ''[[Sandman]]''). Drwią z roli historii bardzo często przedstawiając w formie żartu fikcyjne wydarzenia, które mogły doprowadzić do powszechnie znanych, rzeczywistych skutków. Chętnie łamią wszystkie granice – nie tylko jedności gatunku ale również np. jedności kręgu kulturowego (stąd w utworze postmodernistycznym bóg Thor może spotkać Robina Goodfelow ze "Snu nocy Letniej", a polski diabeł może kłócić się z nordyckim elfem). Skutkiem tych założeń programowych wszechobecne w sztuce postmodernistycznej są [[intertekstualność]] i ironia.
|