Salzburg: Różnice pomiędzy wersjami

|kod mapy = Salzburg

|nazwa = Historyczne centrum Salzburga

|grafika = SalzburgerAltstadt02b.jpg

|kraj =

|typ = kulturowe

|kryterium = II, IV, VI

|ID = 784

|region = Europa i Ameryka Północna

|rok = 1996

|sesja = 20

|zmiany =

|zagrożenie =

|kod mapy = osobna

|link = http://whc.unesco.org/en/list/784

|commons =

'''Salzburg''' ([[język czeski|czes.]] ''Salcburk'', hist. ''Solnohrad''<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Index českých exonym | wydawca = Český úřad zeměměřický a katastrálni | miejsce = Praha | data = 2011 | strony = 68 | isbn = 978-80-86918-64-8}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Marek | imię = Tomáš | tytuł = The view on exonyms of members of the Czech Commision on Geographical Names | czasopismo = Name & Place | wydawca = Verlag Dr. Kovač | wolumin = 4 | strony = 191-193191–193 | issn = 2191-9178 | data = 2015}}</ref>; [[język polski|pol.]] hist. ''Solnogród''<ref>W. Dzwonkowski, 1918. ''Prahistorja ziem polskich. Słowiańszczyzna pierwotna. Początki polskiej kultury i organizacji''. Warszawa; [http://web.archive.org/web/20110817153644/http://halat.pl/slowianszczyzna_zachodnia_i_germania.pdf mapa].</ref>) – [[miasto statutarne]] w północno-zachodniej [[Austria|Austrii]], stolica kraju związkowego [[Salzburg (kraj związkowy)|Salzburg]] oraz powiatu [[powiat Salzburg-Umgebung|Salzburg-Umgebung]], do którego miasto jednak nie należy. Położone w pobliżu granicy z [[Niemcy|Niemcami]] w [[Alpy|Alpach]], nad rzeką [[Salzach (dopływ Inn)|Salzach]], na wysokości 424 m n.p.m. Miejsce urzędowania polskiego [[konsul honorowy|konsula honorowego]]. Miasto jako ważne centrum turystyczne oraz sportów zimowych jest jedną z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejscowości w Austrii. Stare miasto Salzburga o dużych walorach historycznych zostało wpisane w [[1996]] na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|Listę światowego dziedzictwa kulturowego]] [[UNESCO]].

Pierwszymi osadnikami na tych terenach byli [[Celtowie]]. W okresie [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa Rzymskiego]], za panowania [[Klaudiusz (cesarz)|Klaudiusza]] powstało tutaj miasto ''Municipium Claudium Iuvavum'', które stanowiło ważny ośrodek rzymskiej prowincji [[Noricum]]. W [[VII wiek]]uwieku dotarł na te tereny [[Rupert z Salzburga|św. Rupert]] podczas swej podróży misyjnej z polecenia księcia [[Bawaria|Bawarii]], Teodora II. W [[696]] św. Rupert założył [[Klasztor św. Piotra w Salzburgu|klasztor św. Piotra]], który jest uważany za najstarszy klasztor na obszarze niemieckojęzycznym, a może nawet i na świecie, oraz żeński zakon benedyktyński Nonnberg.

Pod koniec [[XIV wiek]]uwieku Salzburg uzyskał niezależność od [[Bawaria|Bawarii]]. Stał się siedzibą [[Archidiecezja Salzburga|arcybiskupstwa]] [[Święte Cesarstwo Rzymskie|Świętego Cesarstwa Rzymskiego]].

W [[1805]] Salzburg, wraz z [[Berchtesgaden]], został przyłączony do [[Cesarstwo Austrii|Cesarstwa Austrii]].

W [[1809]] obszar Salzburga został ponownie przyłączony do Królestwa Bawarii po przegranej Austrii pod [[Deutsch-Wagram]].

Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] znajdował się tutaj obóz koncentracyjny. Podczas bombardowania wojsk alianckich zniszczono 7600 domów i zabito 550 mieszkańców. Chociaż uszkodzone zostały most oraz kopuła [[Katedra św. Ruperta w Salzburgu|katedry]], większość budynków architektury barokowej zachowała się. Salzburg jest jednym z niewielu miast o tak jednolitym charakterze architektonicznym. Wojska amerykańskie wkroczyły do miasta 5 maja [[1945]].

* zabytkowe centrum miasta. W roku [[1996]] znalazło się na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|liście światowego dziedzictwa UNESCO]]

* [[Klasztor św. Piotra w Salzburgu|Klasztor św. Piotra]], założony w roku [[696]] przez [[Rupert z Salzburga|św. Ruperta]]. Uważany za jeden z najstarszych zakonów benedyktyńskich na obszarze niemieckojęzycznym w Europie

Przez wiele wieków historii pełni rolę ważnego ośrodka handlowego i komunikacyjnego. W [[1683]], po odparciu armii [[Turcja|tureckiej]] spod [[wiedeń]]skich murów, w obozie [[Kara Mustafa|Kary Mustafy]] znalezione zostają zapasy kawy. W całej Austrii zaczynają powstawać kawiarnie. Pierwszą tego typu kawiarnią w Salzburgu zostaje istniejąca do dziś [[Café Tomaselli]]. Kawiarnia ta jest najstarszą do dziś istniejącą kawiarnią Europy Zachodniej. Bywali w niej: [[Wolfgang Amadeus Mozart]], [[Michael Haydn]], [[Hugo von Hofmannsthal]] i [[Max Reinhardt]]. Nieco później powstaje druga tradycyjna kawiarnia – dziewiętnastowieczna [[Café Fürst]], w której w 1890 wymyślono słynne czekoladki: [[Mozartkugel]] (z [[język niemiecki|niem.]] ''kule Mozarta'').

* [[Joseph Mohr]] – ksiądz i kompozytor. Wraz z [[Franz Xaver Gruber|Franzem Gruberem]] skomponował muzykę i napisał słowa pieśni bożonarodzeniowej ''[[Cicha noc]]''. Wykonał ją po raz pierwszy osobiście w kościele w [[Oberndorf bei Salzburg]] w [[1818]] roku

* [[Wolfgang Amadeus Mozart]] – kompozytor wychowany również w Salzburgu. Pracował tutaj dla arcybiskupa w latach 1769-17811769–1781, zanim został przez niego wyrzucony i wyjechał do [[Wiedeń|Wiednia]]. Rodzina Mozarta jest pochowana na małym cmentarzu w centrum miasta