Wikipedia

Sielanka: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Bibliografia: +commonscat
Nie podano opisu zmian
Linia 5:
}}
{{Przekierowanie|Idylla|[[Idylla (grafika)]]}}
Gatunek w postaci dojrzałej i mistrzowskiej ukształtował grecki poeta [[Teokryt]]'''Sielanka''' (IIIbukolika, w.idylla, przed Chrystusem)ekloga, jego utwory ukazywały realistyczne obrazki z życia pasterzyskotopaska, bądź stanowiły formę zabawy literackiej. W literaturze rzymskiej [[Wergiliusz]] potraktował sielankę jako obraz życia pasterzy w idealnej krainie – [[Arkadia (symbol)|Arkadii]]. Tę tradycję ponawiaa europejski [[renesans]], a zwłaszcza [[barok]] (także w obrębie barokowego [[klasycyzm]]u XVII w.). W epoce baroku ton idylliczny ujawnia się też w malarstwie ([[Nicolas Poussin]] i obraz ''Et in Arcadia ego'', z którego pochodzi topos o tej samej nazwie) i muzyce ([[opera]] [[Claudio Monteverdi|Claudia Monteverdiego]] ''Orfeusz'').▼
'''Sielanka''' (bukolika, idylla, ekloga, skotopaska, pasterka) – [[gatunek literacki]]. Utwór [[Liryka|poetycki]], przedstawiający w sposób wyidealizowany uroki życia [[wieś|wiejskiego]]. Wysnuta z piosnek pasterskich stała się świadomie kreowanym obrazem utęsknionej, szczęśliwej natury – zdaniem badaczy gatunek jest specyficznym wytworem kultury miasta i ujawnia znużenie światem cywilizacji. Idylla odsłania beztroskie, spokojne i pogodne życie, spełnione przez miłość. Sielanka ma najczęściej kształt lirycznego monologu, poprzedzonego lub przeplecionego opisem bądź dialogiem. Gatunek często ukazuje świat [[mitologia|mitologiczny]]. Nierzadko też ujawnia się w utworach sielankowych temat śmierci, zwłaszcza w formie słynnego [[Topos (teoria literatury)|toposu]] "Et in Arcadia ego" ("Jestem nawet w Arkadii", to słowa Śmierci).
 
▲Gatunek w postaci dojrzałej i mistrzowskiej ukształtował grecki poeta [[Teokryt]] (III w. przed Chrystusem), jego utwory ukazywały realistyczne obrazki z życia pasterzy, bądź stanowiły formę zabawy literackiej. W literaturze rzymskiej [[Wergiliusz]] potraktował sielankę jako obraz życia pasterzy w idealnej krainie – [[Arkadia (symbol)|Arkadii]]. Tę tradycję ponawia europejski [[renesans]], a zwłaszcza [[barok]] (także w obrębie barokowego [[klasycyzm]]u XVII w.). W epoce baroku ton idylliczny ujawnia się też w malarstwie ([[Nicolas Poussin]] i obraz ''Et in Arcadia ego'', z którego pochodzi topos o tej samej nazwie) i muzyce ([[opera]] [[Claudio Monteverdi|Claudia Monteverdiego]] ''Orfeusz'').
 
W literaturze polskiej uprawiana w [[renesans]]ie ([[Jan Kochanowski]] i zwłaszcza [[Szymon Szymonowic]], który uprawiał sielankę realistyczną – sceneria i same wydarzenia przedstawione były realistycznie, dał temu gatunkowi dojrzałą postać i nadał mu polską nazwę), [[barok]]u ([[Szymon Zimorowic]], [[Józef Bartłomiej Zimorowic]], [[Samuel Twardowski]]) i [[Oświecenie (epoka)|oświeceniu]] ([[klasycyzm|klasycysta]] [[Adam Naruszewicz]]; poeci [[sentymentalizm]]u: [[Franciszek Karpiński]] i [[Franciszek Dionizy Kniaźnin]]). Ton idylliczny ujawnia się w utworach, które nie podejmują modelu gatunkowego sielanki, wielu innych autorów – jak [[Mikołaj Rej]] (pisany prozą ''Żywot człowieka poczciwego''), [[barok]]owa poezja ziemiańska (i tworzące osobny gatunek poematy tytułowane ''Votum'', np. [[Zbigniew Morsztyn|Zbigniewa Morsztyna]]), [[Elżbieta Drużbacka]] (i ''Pochwała lasów'').
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Sielanka”