Front Wyzwolenia Narodowego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
<ref name=PSZ>{{cytuj stronę| url=http://www.psz.pl/116-bezpieczenstwo/lukasz-golota-konflikt-w-algierii| tytuł = Konflikt w Algierii| autor = Łukasz Gołota| opublikowany = psz.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>
delegalizacja opozycji w 62
Linia 23:
Przekształcenie Komitetu we Front Wyzwolenia Narodowego nastąpił 1 listopada 1954 roku wraz z proklamowaniem przez Komitet wybuchu [[wojna algierska|zbrojnego powstania niepodległościowego]]<ref name=H>{{cytuj stronę| url =http://historia.org.pl/2010/02/16/wojna-o-niepodleglosc-algierii/| tytuł =Wojna o niepodległość Algierii| autor = | opublikowany = http://historia.org.pl/| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Front Wyzwolenia Narodowego kierował zbrojnym powstaniem aż do czasu jego sukcesu<ref name=O>{{cytuj stronę| url=http://portalwiedzy.onet.pl/54124,,,,front_wyzwolenia_narodowego_fwn,haslo.html| tytuł = Front Wyzwolenia Narodowego FWN| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Zbrojnym ramieniem Frontu była [[Narodowa Armia Wyzwoleńcza (Algieria)|Narodowa Armia Wyzwoleńcza]] (dowodzona przez pułkownika [[Huari Bumedien]]a<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = pl}}</ref>)<ref name=H>{{cytuj stronę| url =http://historia.org.pl/2010/02/16/wojna-o-niepodleglosc-algierii/| tytuł =Wojna o niepodległość Algierii| autor = | opublikowany = http://historia.org.pl/| praca = | data = | język = pl}}</ref>. 19 września 1958 roku Front Wyzwolenia Narodowego powołał Rząd Tymczasowy Republiki Algierskiej. Na jego czele stanął [[Ferhat Abbas]]. Rząd tymczasowy uznany został przez państwa [[Arabowie|arabskie]] i część państw afrykańskich oraz azjatyckich, a następnie także przez [[blok wschodni]]<ref name=H>{{cytuj stronę| url =http://historia.org.pl/2010/02/16/wojna-o-niepodleglosc-algierii/| tytuł =Wojna o niepodległość Algierii| autor = | opublikowany = http://historia.org.pl/| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Siły partyzanckie Frontu korzystały z pomocy finansowej państw arabskich a jej bazy wojskowe znajdowały się na terenie sąsiedniej [[Tunezja|Tunezji]] i [[Maroko|Maroka]] za przyzwoleniem tamtejszych władz<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
 
W 1962 roku, po proklamowaniu przez Algierię niepodległości i ogłoszeniu konstytucji, Front został przekształcony w jedyną działającą legalnie partię<ref name=O>{{cytuj stronę| url=http://portalwiedzy.onet.pl/54124,,,,front_wyzwolenia_narodowego_fwn,haslo.html| tytuł = Front Wyzwolenia Narodowego FWN| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref> (po wcześniejszym zdelegalizowaniu Partii Rewolucji Socjalistycznej i Algierskiej Partii Komunistycznej<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>). Tuż po proklamacji nowego państwa utworzono Biuro Polityczne partii w skład którego wszedł między innymi Ben Bella i Bumedien. Biuro Polityczne spopularyzowało w kraju ideologie [[islamski socjalizm|islamskiego socjalizmu]]. W maju 1963 roku Ben Bella został premierem<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Pierwsze lata polityki powojennej Algierii zdominowała walka pomiędzy liderami Frontu Wyzwolenia Narodowego. W wyniku partyjnych tarć wielu polityków Frontu opuściło kraj i udało się na emigrację<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W 1965 roku Ben Bella został obalony przez Bumediena. Nowy przywódca objął partię i rząd ścisłą kontrolę<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W trakcie swoich rządów Bumedien przeprowadził [[socjalizm|socjalistyczne]] reformy gospodarcze i zwalczał konserwatywne grupy [[islamizm|islamistów]]. W odróżnieniu od innych arabskich socjalistów nie orientował się na współpracę ze [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związkiem Radzieckim]], pozostał jednak radykalnym krytykiem proamerykańskich monarchii arabskich, [[Izrael]]a, duchownych islamskich oraz [[kapitalizm]]u<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref>.
 
Po śmierci Bumediena w 1978 roku, władzę w partii po nim rok później objął [[Szadli Bendżedid]]<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W lutym 1989 roku rząd zatwierdził nową konstytucję na mocy której wprowadzono system wielopartyjny, zrezygnowano z socjalistycznego charakteru ustroju i przyjęto [[wolny rynek]]<ref name=PSZ>{{cytuj stronę| url=http://www.psz.pl/116-bezpieczenstwo/lukasz-golota-konflikt-w-algierii| tytuł = Konflikt w Algierii| autor = Łukasz Gołota| opublikowany = psz.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W efekcie, Front stracił swe znaczenie na rzecz partii [[Islamski Front Ocalenia|Islamskiego Frontu Ocalenia]] z którą to przegrał wybory w 1991 roku (zdelegalizowanej przez wojsko w 1992 roku)<ref name=PSZ>{{cytuj stronę| url=http://www.psz.pl/116-bezpieczenstwo/lukasz-golota-konflikt-w-algierii| tytuł = Konflikt w Algierii| autor = Łukasz Gołota| opublikowany = psz.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W 1997 roku został pokonany w wyborach przez [[Zgromadzenie Narodowo-Demokratyczne]]<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/topic/National-Liberation-Front-political-party-Algeria| tytuł = National Liberation Front| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = pl}}</ref><ref name=O>{{cytuj stronę| url=http://portalwiedzy.onet.pl/54124,,,,front_wyzwolenia_narodowego_fwn,haslo.html| tytuł = Front Wyzwolenia Narodowego FWN| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.