Ahmad Ben Bella: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Życiorys: ]] |
<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref> |
||
Linia 30:
W dniu wybuchu [[wojna algierska|powstania]] Komitet Rewolucyjny Jedności i Akcji przekształcił się we [[Front Wyzwolenia Narodowego]]<ref name=PWN>{{cytuj stronę| url =http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/algierska-wojna-narodowowyzwolencza-1954-62;3867795.html| tytuł =algierska wojna narodowowyzwoleńcza 1954–62| autor = | opublikowany = encyklopedia.pwn.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Front powołał własne siły zbrojne - [[Narodowa Armia Wyzwoleńcza (Algieria)|Narodową Armię Wyzwoleńczą]] dowodzone przez pułkownika [[Huari Bumedien]]a<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Ben Bella posiadał we Froncie ważną rolę polityczną i odpowiedzialny był za organizowania transportu broni do Algierii<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. W 1956 roku miały miejsce dwa nieudane zamachy na jego życie, jeden w Kairze, drugi w [[Trypolis]]ie w [[Libia|Libii]]<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. W październiku tego samego roku na skutek francuskiej interwencji marokański samolot wylądował w Algierze, zmuszając jego pasażerów - Ahmada Ben Bellę i pięciu innych przywódców algierskich do podporządkowania się władzom francuskim: zostali aresztowani i zatrzymani we Francji. W 1958 roku został zaocznie wybrany wiceprezydentem Algierii<ref name=O>{{cytuj stronę| url =http://portalwiedzy.onet.pl/68093,,,,ben_bella_ahmad,haslo.html| tytuł =Ben Bella Ahmad| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. W marcu 1962 francuski prezydent [[Charles de Gaulle]] zwrócił wolność Ben Belli, który podjął rozmowy z francuskim premierem [[Georges Pompidou|Georgesem Pompidou]] w Evian<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref><ref name=O>{{cytuj stronę| url =http://portalwiedzy.onet.pl/68093,,,,ben_bella_ahmad,haslo.html| tytuł =Ben Bella Ahmad| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
Po rozmowach między Pompidou a Ben Bellą zawarto porozumienie w sprawie zawieszenia broni. Algieria stała się niepodległym państwem, zaś armia Francji opuściła jej terytorium<ref name=H>{{cytuj stronę| url =http://historia.org.pl/2010/02/16/wojna-o-niepodleglosc-algierii/| tytuł =Wojna o niepodległość Algierii| autor = | opublikowany = http://historia.org.pl/| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Ahmad Ben Bella objął funkcję premiera Rządu Tymczasowego powstałego we wrześniu 1962, zaś rok później został pierwszym prezydentem w historii republiki<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Po wybraniu na stanowisko prezydenta w dalszej mierze sprawował urząd premiera<ref name=O>{{cytuj stronę| url =http://portalwiedzy.onet.pl/68093,,,,ben_bella_ahmad,haslo.html| tytuł =Ben Bella Ahmad| autor = | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Jego władzę zostały wzmocnione jeszcze bardziej w 1964 roku kiedy to został sekretarzem generalnym rządzącej monopartii<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Ben Bella stał ponadto na czele armii, jako naczelny wódz oraz kierował ministerstwami informacji, spraw wewnętrznych, finansów, gospodarki i planowania<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
Swoje rządy oparł na gronie współpracowników wywodzących się z wiejskich regionów kraju. Jego rządy w państwie i partii związane były z walkami wewnątrzpartyjnymi. Ben Bella będący zwolennikiem awangardowego charakteru Frontu usunął z partii zwolenników partii masowej skupionych wokół Mohammeda Khidera. Rozbił również tak zwane stronnictwo kabylskie Ad'ta Ahmeda. Po zwycięstwie nad opozycją przystąpił do budowy [[socjalizm|socjalistycznego]] ustroju Algierii mającego w jego założeniach opierać się na rolnictwie<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Pierwszym krokiem mającym poskutkować budową nowego państwa była [[reforma rolna]] usankcjonowana poprzez dekrety z marca i października 1963 roku. W jej ramach wywłaszczono posiadaczy zarówno algierskich i francuskich (choć w trakcie obiecywano wywłaszczyć jedynie Francuzów i ich kolaborantów). Na zajętych przez państwach ziemiach miejscowi rolnicy tworzyli komitety samorządowe<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
W polityce wewnętrznej realizował politykę przejmowania majątków należących do byłych kolonialistów<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Zwracał się w stronę radykalnego skrzydła partii<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref> i naśladował [[socjalizm|socjalistyczne]] zasady stosowane w Egipcie Gamala Abdel Nasera (jednak zachowywał krytyczny stosunek do [[panarabizm]]u)<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref>. W polityce zagranicznej dążył do wypracowania normalnych relacji z Francją i nawiązał sojusz z grupą [[antysyjonizm|antysyjonistycznych]] państw [[Arabowie|arabskich]]<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Algierski prezydent pozostawał podejrzliwy w kwestii interesów [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich]] w regionie<ref name="PAR2">''Nadeem F. Paracha: Socjalizm islamski''. Część II – czas sukcesów (1952-78)</ref>. Ponadto aktywnie wspierał ruchy antykolonialne w państwach Afryki, wsparł on rebeliantów [[wojna o niepodległość Angoli|walczących o niepodległość Angoli]]<ref>''Algeria: The Politics of a Socialist Revolution'', 1970, s. 164.</ref> i [[Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka|PAIGC]] (grupę walczącą o niepodległość [[Gwinea Bissau|Gwinei Bissau]] i [[Wyspy Zielonego Przylądka|Wysp Zielonego Przylądka]])<ref>''Modern African Wars: Angola and Moçambique 1961-1974'', 1988. s.12.</ref><ref>''Wars in the Third World since 1945'', 1995. s. 35.</ref> a także anty[[apartheid]]owski [[Afrykański Kongres Narodowy]]<ref>[http://www.sahistory.org.za/topic/african-national-congress-timeline-1960-1969 African National Congress Timeline 1960-1969]</ref>.▼
Skutecznie zabiegał o pomoc Francji. Francja będąca dotychczas przeciwnikiem Frontu Wyzwolenia Narodowego wsparła rząd. Francuzi udzielili Ben Belli pomocy w postaci gospodarczej, finansowej, handlowej i kadrowej. Algieria korzystała dzięki temu z pomocy w inwestycjach, eksportowała do Francji swoje towary a na terenie kraju pracowali francuscy specjaliści i nauczyciele. Była metropolia zgodziła się ponadto przyjąć ponad 500 tysięcy robotników algierskich. Francuska pomoc była w Algierii przyjmowana niechętnie (ze względu na niedawną wojnę)<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>. Niemniej jednak Ben Bella nie był politykiem realizującym interesy francuskie, w polityce wewnętrznej realizował bowiem politykę przejmowania majątków należących do byłych kolonialistów<ref name=B>{{cytuj stronę| url=http://www.britannica.com/biography/Ahmed-Ben-Bella| tytuł = Ahmed Ben Bella| autor = | opublikowany = britannica.com| praca = | data = | język = en}}</ref>. Mimo że Algieria była krajem nominalnie socjalistycznym, 70-80% wymiany handlowej realizowano z państwami zachodnioeuropejskimi (w tym 50% z Algierią), podczas gdy wymiana z krajami socjalistycznymi wynosiła jedynie 5%. Choć socjalistyczny rząd uznał [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich]] za stronę „bratnią“ to kontakty z tym krajem pozostawały niewielkie, ZSRR ograniczył się jedynie do udzielania Algierczykom pomocy technicznej i pożyczek<ref name=AR>{{cytuj stronę| url=http://www.romejko.edu.pl/content/pdf/17_romejko_elity_wladzy_algieria.pdf| tytuł = Elity władzy Algierii| autor = Ks. Adam Romejko | opublikowany = romejko.edu.pl| praca = | data = | język = pl}}</ref>.
▲
{{Osobny artykuł|konflikt marokańsko-algierski (1963)}}
| |||