Alina Obidniak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
Linia 3:
|grafika = ObidniakAlina.jpg
|opis grafiki = Alina Obidniak i [[Jerzy Grotowski]] (Wrocław, 1991)
|prawdziwe imię i nazwisko =
|data urodzenia = [[29 czerwca]] [[1931]]
|miejsce urodzenia = {{flaga|POL}} [[Krosno]], [[Polska]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|zawód = [[reżyser]]ka, [[aktorkaaktor]]ka
|współmałżonek =
|lata aktywności = od [[1961]] roku
|nagrody =
|odznaczenia = {{order|OOP|KK}} {{order|KZ|Z}} {{order|MPL30}} {{order|MKEN}} {{order|GA|Z}}
|commons =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Alina Obidniak''' (ur. [[29 czerwca]] [[1931]] roku w [[Krosno|Krośnie]]) – [[polska]] [[reżyser]]ka [[teatr]]alna, [[aktorkaaktor]]ka, [[feminizm|feministka]] i działaczka ekologiczna.
 
Była dyrektorką [[Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu|Teatru im. Bogusławskiego w Kaliszu]] (1964-1970) oraz [[Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze|Teatru im. Norwida w Jeleniej Górze]] (1973-1988 i 2000).
 
== Życiorys ==
Ukończyła studia aktorskie w [[Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie|Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie]], gdzie rozpoczęła się jej wieloletnia przyjaźń z [[Jerzy Grotowski|Jerzym Grotowskim]], reżyserskie we [[Wszechrosyjski Państwowy Uniwersytet Kinematografii im. S.A. Gierasimowa|Wszechrosyjskim Państwowym Instytucie Kinematografii w Moskwie]], pod opieką profesora [[Ołeksandr Dowżenko|Ołeksandra Petrowycza Dowżenki]], a także reżyserię filmową w [[Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi|Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi]]. Reżyserowała na deskach teatrów w Polsce oraz zagranicą, między innymi w [[Tuzla|Tuzli]] ([[Bośnia i Hercegowina]]) i [[Veszprém]] ([[Węgry]]). Była dyrektorką naczelną i artystyczną [[Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu|Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu]] (1964-1970) oraz [[Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze|Teatru im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze]] (1973-1988 i 2000).
 
Jako ich dyrektorka przyczyniła się do tego, że stały się one nie tylko ośrodkami życia kulturalnego obu miast, ale zaczęły odgrywać ważną rolę w polskim i europejskim życiu teatralnym, w 1978 roku Teatr im. Norwida jako jedna z nielicznych europejskich scen dramatycznych, został nagrodzony przez krytykę na [[Teatr Narodów|Festiwalu Teatru Narodów (Théâtre des Nations)]] w [[Caracas]] (1978). Obidniak nawiązała współpracę z wieloma wybitnymi twórcami, m.in. [[Henryk Tomaszewski|Henrykiem Tomaszewskim]], [[Krzysztof Pankiewicz|Krzysztofem Pankiewiczem]], Jean-Marie Pradierem i [[Adam Hanuszkiewicz|Adamem Hanuszkiewiczem]]. Konsekwentnie zapraszała młodych reżyserów, umożliwiając im debiuty. Zasłynęła jako odkrywca młodych talentów reżyserskich, między innymi [[Mikołaj Grabowski|Mikołaja Grabowskiego]], Waldemara Zawodzińskiego i [[Krystian Lupa|Krystiana Lupy]], któremu stworzyła wyjątkowo dogodne, niemal laboratoryjne warunki dla rozwoju artystycznego<ref>{{Cytuj |tytuł=Jelenia Góra. Jubileusz Aliny Obidniak |czasopismo=www.e-teatr.pl |data dostępu=2016-06-10 |opublikowany=www.e-teatr.pl |url=http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/124231.html}}</ref>. Zaś za drugiej dyrekcji, znanych dziś reżyserów młodego pokolenia; [[Maja Kleczewska|Mai Kleczewskiej]], Aldony Figury i [[Piotr Kruszczyński|Piotra Kruszczyńskiego]].
 
Z jej inicjatywy od 1973 corocznie odbywają się Jeleniogórskie Spotkania Teatralne z udziałem zespołów krajowych i zagranicznych, a od 1983 Międzynarodowy Festiwal Teatru Ulicznego. W 1979 w [[Jelenia Góra|Jeleniej Górze]] przy [[Teatr im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze|Teatrze im. C. K. Norwida]] założyła Ośrodek Badań i Praktyk Kulturowych, który miał charakter międzynarodowy i prowadził interdyscyplinarne badania teatralne. W 1988 roku Obidniak wycofała się z kierowania teatrem. Po demontażu systemu komunistycznego w Polsce stała się działaczką feministyczną i wkrótce została polską laureatką nagrody "Kobieta„Kobieta Europy"Europy” przyznawanej przez [[Komisja Europejska|Komisję Europejską]]. Jest laureatką kilkudziesięciu nagród w dziedzinie teatru, m.in. nagród za reżyserię na [[Kaliskie Spotkania Teatralne|Kaliskich Spotkaniach Teatralnych]] oraz nagrody z okazji [[Międzynarodowy Dzień Teatru|Międzynarodowego Dnia Teatru]]. W 1990 roku pełniła funkcję zastępcy dyrektora w nowo powstałym Ośrodku Grotowskiego we [[Wrocław|Wrocławiu]]iu (dzisiejszy Instytut Grotowskiego)<ref>{{Cytuj |tytuł=Strona główna – Instytut im. Jerzego Grotowskiego |czasopismo=Instytut im. Jerzego Grotowskiego |data dostępu=2016-06-10 |opublikowany=Instytut im. Jerzego Grotowskiego |url=http://www.grotowski-institute.art.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=142&Itemid=148 |język=pl-PL}}</ref>, jest twórczynią Laboratorium Samorozwoju oraz prezesem Stowarzyszenia Centrum Inicjatyw Kulturotwórczych.
 
Była siostrą aktora i reżysera [[Karol Obidniak|Karola Obidniaka]] (1923-1992).
 
== Nagrody ==
* 1962 – Kalisz – II [[Kaliskie Spotkania Teatralne|KST]] – nagroda za reżyserię "Irkuckiej„Irkuckiej historii"historii” w Teatrze im. Aleksandra Fredry w [[Gniezno|Gnieźnie]]
* 1965 – Kalisz – V [[Kaliskie Spotkania Teatralne|KST]] – nagroda za inscenizację "Pamiętnika„Pamiętnika matki"matki” w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
* 1965 – Nagroda MKiS zespołowa III stopnia z Danutą Kopotowską, Jerzym Ławaczem, Karolem Obidniakiem i Jadwigą Sulińską za inscenizację i realizację "Pamiętnika„Pamiętnika matki"matki” według książki Marcjanny Fornalskiej
* 1966 – Kalisz – VI [[Kaliskie Spotkania Teatralne|KST]] – II nagroda za przedstawienie "Pogranicze„Pogranicze południk 15"
* 1968 – Kalisz – VIII [[Kaliskie Spotkania Teatralne|KST]] – II nagroda za reżyserię "Kordiana"„Kordiana” w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
* 1975 – Nagroda Wojewody Wrocławskiego za szczególne osiągnięcia w rozpowszechnianiu kultury teatralnej na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]]
* 1986 – Nagroda Prasy Dolnośląskiej za rok 1985
* 1995 – tytuł polskiej Kobiety Europy
* 2001 – Statuetka "Wojciecha„Wojciecha 200-lecia"lecia” przyznana z okazji 200-lecia Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
* 2003 – z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru nagroda marszałka województwa dolnośląskiego
* 2012 - Laur Ekoprzyjaźni 2012 przyznany przez [[Wrocław|wrocławskiwrocław]]ski [[Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu|Uniwersytet Przyrodniczy]] "za„za wybitne zasługi na rzecz ekologii"ekologii”<ref>{{Cytuj |tytuł=Wrocław. Laur dla Aliny Obidniak |czasopismo=www.e-teatr.pl |data dostępu=2016-06-10 |opublikowany=www.e-teatr.pl |url=http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/162760.html%250A}}</ref>
 
== Odznaczenia ==
* [[Order Odrodzenia Polski|Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski]] (1980)
* [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]] (1975)
* [[Medal 30-lecia Polski Ludowej]] (1974)
* [[Medal Komisji Edukacji Narodowej]] (1979)
* [[Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis|Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]] (2011){{r|Gloria Artis}}
* Odznaka Zasłużony dla Jeleniej Góry (1975)
* Odznaka za zasługi dla [[Przemyśl]]a (1985)
* Złoty Krzyż Zasługi miasta [[Veszprém]] za wkład w rozwoju współpracy kulturalnej między Teatrem im. Petofiego a Teatrem im. Cypriana Kamila Norwida w Jeleniej Górze oraz Honorowe Obywatelstwo miasta Veszprém
 
== Przypisy ==
{{Przypisy-lista|
 
<ref name="Gloria Artis">{{cytuj stronę | url = http://www.nj24.pl/article/medal-gloria-artis-dla-aliny-obidniak | tytuł = Medal Gloria Artis dla Aliny Obidniak! | data = 25 września 2011 | opublikowany = nj24.pl | data dostępu = 2013-01-31}}</ref>
}}