Selektywna eliminacja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kelvin (dyskusja | edycje)
odlink. dat, poprawa linków, drobne redakcyjne
drobne redakcyjne, WP:SK+ToS+mSK
Linia 1:
'''Selektywna eliminacja''' ([[język angielski|ang.]] ''targeted killing'') – to użycie śmiercionośnej siły przez podmiot [[Prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]] ([[państwo]], [[organizacja międzynarodowa|organizację międzynarodową]]) w sposób zaplanowany i rozmyślny, prowadzące do zabicia określonych osób, niepozbawionych wolności, przez podmiot przeprowadzający selektywną eliminację<ref>„[[Międzynarodowe Prawo Humanitarne (czasopismo)|Międzynarodowe Prawo Humanitarne]]” 2013, tom IV. ''Selektywna eliminacja i rozkaz wojskowy'', [[International Standard Serial Number|ISSN]] 2081-5182, s. 9.</ref>.
 
Praktyka stosowana głównie przez siły zbrojne [[Izrael]]a i [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], ale także takich państw jak [[Rosja|Federacja Rosyjska]]. Do realizacji tych zadań najczęściej używane są [[siły specjalne|wojska specjalne]], [[Bezzałogowy statek powietrzny|bezzałogowe aparaty latające]], a także [[Wywiad (instytucja)|agenci wywiadu]]. Przykłady selektywnej eliminacji:
* przy użyciu [[siły specjalne|sił specjalnych]] – zabicie [[Usama ibn Ladin|Usamy ibn Ladina]] w ramach [[Operacja Neptune Spear|Operacji Trójząb Neptuna]] przeprowadzona w Pakistanie 2 maja 2011 r.<ref>M. Marcinko, ''Selektywna eliminacja Osamy bin Ladena w świetle prawa międzynarodowego'', w: „Międzynarodowe Prawo Humanitarne” 2013, tom IV. ''Selektywna eliminacja i rozkaz wojskowy'', [[International Standard Serial Number|ISSN]] 2081-5182, s. 75-126.</ref>,
* przy użyciu [[Bezzałogowy statek powietrzny|bezzałogowego aparatu latającego]] [[MQ-1 Predator]] – zabicie [[Anwar al-Awlaki|Al-Awlakiego]] 30 września 2011 w jemeńskiej [[Marib (muhafaza)|prowincji Marib]],
* przez [[Wywiad (instytucja)|agenta wywiadu]] – zamach w [[Monachium]] na [[Stepan Bandera|Stepana Banderę]] 15 października 1959 wykonany przez agenta [[KGB]] [[Bohdan Staszynski|Bohdana Staszynskiego]]<ref>[[Ryszard Torzecki]], ''Polacy i Ukraińcy: Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej'', Warszawa 1993, ISBN 83-01-11126-7, s. 314–316.</ref> albo współcześnie, otrucie [[Aleksandr Litwinienko|Aleksandra Litwinienki]] w 2006.
 
Państwa kierują się różnymi, z reguły niejawnymi, kryteriami przy „selekcjonowaniu” celów. Dla przykładu w 2012 w Stanach Zjednoczonych ujawniono przesłanki, którymi kieruje się administracja podejmując decyzję o „wyeliminowaniu” poza granicami państwa obywatela amerykańskiego:
# obywatel stwarza bliską i nieuchronną groźbę gwałtownego ataku przeciw Stanom Zjednoczonym,
# jego pojmanie nie jest możliwe przy użyciu dostępnych środków,
# zabójstwo jest zgodne z prawem międzynarodowym<ref>[www.guardian.co.uk/world/2012/mar/05/attorney-general-targeted-kill-programme Eric Holder, ''US attorney general justifies 'targeted kill' programme''], (5.03.2012).</ref>.
Po raz pierwszy selektywną eliminację obywatela amerykańskiego zastosowano w przypadku Al-Awlakiego w 2011.