Parnawa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kalamarnica (dyskusja | edycje)
mNie podano opisu zmian
drobne redakcyjne
Linia 32:
W 1560 ostatni [[komtur]] parnawski konwentu [[Rutger Wolf]] przekazał miasto i zamek reprezentantom [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]]. W 1578 roku Parnawa nie zdołała obronić się przed wojskami moskiewskimi [[Iwan IV Groźny|Iwana Groźnego]], który na cztery lata zajął zamek i miasto. Polska odzyskała Parnawę w 1582 roku i od 1598 roku było stolicą [[Województwo parnawskie|województwa parnawskiego]] (istniało formalnie do [[1660]]). Było to obok [[Województwo dorpackie|województwa dorpackiego]] najbardziej na północ położone województwo Rzeczypospolitej. Pierwszym wojewodą został starosta sancelski [[Maciej Dembiński (wojewoda)|Maciej Dembiński]]. Jedną z decyzji władz polskich było ostateczne zlikwidowanie w 1599 roku miasta po północnej stronie rzeki i przesiedlenie wszystkich mieszkańców na południową stronę rzeki. Podczas [[Wojna polsko-szwedzka 1600-1611|wojny ze Szwecją (1600-1611)]] wojska szwedzkie księcia [[Karol Sudermański|Karola Sudermańskiego]] zajęły miasto 17 października 1600 roku. W 1609 roku hetman [[Jan Karol Chodkiewicz]] brawurowym nocnym atakiem zaatakował miasto i odbił je wraz z zamkiem (więcej: [[Oblężenie Parnawy]]). Następnie po zabraniu statków z portu w Parnawie odniósł zwycięstwo w morskiej [[Bitwa pod Salis|bitwie pod Salis]]. W 1617 roku nominację na wojewodę otrzymał [[Teodor Denhoff (wojewoda wendeński)|Teodor Denhoff]]. Podczas [[Wojna polsko-szwedzka 1617-1618|wojny ze Szwecją w latach 1617-1618]] w dniu 14 sierpnia [[1617]] Parnawa została zdobyta przez Szwedów po trzydniowej obronie polskiego garnizonu. Panowanie Szwecji w Parnawie zostało usankcjonowane w [[pokój oliwski 1660|oliwskim traktacie pokojowym]].
 
Do [[Imperium Rosyjskie|Rosji]] miasto należało od czasu jej zwycięstwa w [[III wojna północna|wojnie północnej]] ([[1721]]) do ogłoszenia niepodległości przez [[Republika Estońska (1918–1940)|Estonię]] w [[1918]]. W 1838 r. w Parnawie zostało otwarte pierwsze sanatorium, a w 1857 r. ukazała się tu pierwsza gazeta drukowana w języku estońskim, której wydawcą był [[Johann Voldemar Jannsen]]. Za czasów [[Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka|Estońskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej]] miasto było miejscem odpoczynku dla uprzywilejowanych grup społecznych. Od 1940 r. zamknięto dla żeglugi międzynarodowej znajdujący się tu port, a na początku lat pięćdziesiątych zaprojektowano centralny plac i prospekt imienia Lenina. Z ziemią zrównano zabudowania starego miasta i budynek kościoła św. Mikołaja, wybudowano natomiast największą w krajach bałtyckich fabrykę puszkowanych ryb. Po zakończeniuodzyskaniu sowieckiejprzez okupacjiEstonię niepodległości, Parnawę ogłoszono w 1996 r. Parnawę ogłoszono letnią stolicą Estonii. W 2004 r. otwarty został tu największy w krajach bałtyckich park wodny, a dwa lata później oddano do użytku nadmorską promenadę.
 
== Ludność ==