Teoria samorództwa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AlohaBOT (dyskusja | edycje)
m Link tożsamy z tekstem linka
Kenraiz (dyskusja | edycje)
m przymiotniki z małej litery
Linia 1:
'''Abiogeneza, samorództwo''' ([[łacina|łac.]] ''generatio spontea'', dosł.: samorzutne powstawanie – nazwa nadana przez [[Arystoteles]]a) – teoria, według której [[życie|żywe organizmy]] powstały z [[materia nieożywiona|materii nieożywionej]].
 
Współcześnie termin „abiogeneza” używany jest zamiennie z „[[pochodzenie życia|biogenezą]]” głównie w kontekście powstania pierwszych żywych [[organizm]]ów na [[Ziemia|Ziemi]]. Wcześniejsze znaczenie tego terminu (tzw. „abiogeneza Arystotelowska”arystotelowska”) określało powstawanie w pełni uformowanych organizmów (także organizmów wyższych jak np. [[myszowate|myszy]] i [[szczur]]y) z rozkładających się lub gnijących materiałów organicznych i jako takie zostało wykluczone eksperymentalnie.
 
== Historia badań ==
[[Arystoteles]] twierdził, że abiogeneza jest obserwowalnym faktem (np. [[Myszowate|myszy]] powstające z brudnego siana, [[szczur]]y ze szmatek, [[mszyce]] z [[rosa|rosy]] opadającej na [[rośliny]], [[pchły]] z gnijącej materii, muchy z [[mięso|mięsa]] itd.).
 
Pierwszym krokiem obalającym teorie Arystotelowskiejarystotelowskiej abiogenezy było wykazanie przez [[Włosi|Włocha]] [[Francesco Redi]]ego w 1668, że robaki obserwowane w [[rozpad gnilny|gnijącym]] mięsie nie powstają samoistnie. Redi zamknął kawałki mięsa w klatkach z gęstej drucianej siatki uniemożliwiając muchom złożenie jaj.
 
Począwszy od XVII wieku stopniowo wykazywano, że przynajmniej jeśli chodzi o organizmy wyższe czy też organizmy widoczne dla oka, abiogeneza nie zachodzi. Zamiast niej zaczęto przyjmować teorię [[omne vivum ex ovo]], [[łacina|łac.]] „wszystko, co żywe (''wywodzi się'') z jaja”, lecz jeszcze w połowie XIX wieku pokutowało przekonanie o samorództwie ropuch i węgorzy. Dopiero [[Louis Pasteur]] stwierdził, że samorództwo nie istnieje nawet w przypadku bakterii.
 
Kluczowe zdarzenia w obaleniu Arystotelesowskiejarystotelesowskiej abiogenezy i tym samym uargumentowaniu jej nowszej wersji:
* 1683 – odkrycie [[bakterie|bakterii]] przez [[Antoni van Leeuwenhoek|Antoniego van Leeuwenhoeka]],
* 1768 – wykazanie przez [[Lazarro Spallanzani|Lazarra Spallanzaniego]], że bakterie przenoszone są przez powietrze,
* 1822-1895 – eksperymenty [[Louis Pasteur|Pasteura]] obalają abiogenezę Arystotelesowskąarystotelesowską,
* 1953 – [[Eksperyment Stanleya Millera|eksperyment]] [[Stanley Miller|Millera]]-[[Harold Clayton Urey|Ureya]], w którym z mieszaniny [[woda|wody]], [[metan]]u, [[amoniak]]u oraz [[wodór|wodoru]] zostają wytworzone [[aminokwasy]].
 
Najstarsze ślady (w postaci biogennego węgla) życia na Ziemi mogą mieć nawet 4,1 mld lat.<ref>http://www.pnas.org/content/early/2015/10/14/1517557112</ref>.
 
== Przeciwnicy ==