Epoka wiktoriańska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m |
niewielkie dodatki |
||
Linia 4:
'''Epoka wiktoriańska''' – okres w dziejach [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] pod panowaniem królowej [[Wiktoria Hanowerska|Wiktorii Hanowerskiej]]. Królowa sprawowała rządy w latach [[1837]]-[[1901]]. Był to jeden z najdłuższych nieprzerwanych okresów panowania jednego monarchy w nowożytnej historii. Wielka Brytania była wtedy u szczytu potęgi imperialnej, mówiło się, że nad Imperium Brytyjskim „[[Imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce|słońce nigdy nie zachodzi]]”. Były to też czasy [[Rewolucja przemysłowa|rewolucji przemysłowej]].
W kraju panowała stabilizacja i rósł dobrobyt, a Wielka Brytania stała się największym mocarstwem światowym. Jednocześnie powiększały się nierówności społeczne. W latach 1848-1849 w Irlandii szalał głód wywołany zarazą ziemniaczaną. [[Lokomotywa]] [[George Stephenson|George’a Stephensona]] i [[maszyna parowa]] [[James Watt|Jamesa Watta]] to symbole ówczesnej Wielkiej Brytanii. W siłę rosła imperialna flota wojenna, przechodząca z żaglowców na parowce (pancerniki).
Panowała wówczas słynna rygorystyczna [[moralność]], głosząca potrzebę ukrywania lub wręcz tłamszenia uczuć, przeciw czemu protestował m.in. [[Charles Dickens]]. Wiktorian obowiązywało wiele [[Savoir-vivre|konwenansów społecznych]], do których musieli się dostosowywać. Idealna kobieta wiktoriańska to model „anioła w domu” – kobieta zarówno piękna, jak i zaradna, pracowita, odpowiedzialna, będąca strażniczką domowego ciepła i moralności. Panował też model kobiety upadłej (ang. ''fallen woman''), pozbawionej poczucia moralności. To kobieta, która zatraciła się w zbytkach i zgorszeniu cielesnym (w epoce wiktoriańskiej bardzo rozwinęła się [[prostytucja]]).
Linia 10:
Złotą erę przeżywał brytyjski [[kolonializm]], dziś często oceniany negatywnie<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Said| imię = Edward| autor link = Edward Said| tytuł = Orientalizm| inni = przeł. W. Kalinowski| wydawca = PIW| miejsce = Warszawa| rok = 1991}}</ref>. [[Imperium brytyjskie|Imperium Brytyjskie]] było wówczas największym państwem w dziejach.
W niektórych dziedzinach sztuki długa stabilizacja polityczna przeistoczyła się w końcu w stagnację i zadowalanie się tą samą, stabilną i solidną, ale niewyszukaną twórczością. Za to literatura piękna rozkwitała. Ducha tej epoki oddają m.in. utwory [[Charles Dickens|Dickensa]], [[siostry Brontë|sióstr Brontë]], [[Rudyard Kipling|Kiplinga]], [[Henry James|Henry’ego Jamesa]], [[Joseph Conrad|Josepha Conrada]], [[George Bernard Shaw|Shawa]], a z twórczości popularnej opowiadania o [[Sherlock Holmes|Sherlocku Holmesie]] [[Arthur Conan Doyle|Conan Doyle’a]]. W dziedzinie poezji wyróżniali się [[Alfred Tennyson]], [[Robert Browning}], [[William Morris]], [[Matthew Arnold]] i[[Algernon Charles Swinburne]].
[[Plik:Queen Victoria 1887.jpg|thumb|200px|Królowa [[Wiktoria Hanowerska|Wiktoria]] w jubileuszowym, 50. roku swego panowania]]
[[Plik:British Empire 1897.jpg|thumb|left|400px|[[Imperium brytyjskie|Imperium Brytyjskie]] w 1897 roku]]
| |||