Longobardowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Początki Longobardów: drobne merytoryczne
Linia 6:
 
== Początki Longobardów ==
Wywodzili się ze [[Skandynawia|Skandynawii]], skąd przeprawili się na kontynent do krainy nazwanej przez nich ''Scoringa''. W czasach antycznych zasiedlali obszar nad dolną [[Łaba|Łabą]], graniczący z terytoriami [[Cheruskowie|Cherusków]], [[Semnonowie|Semnonów]] i [[Chaukowie|Chauków]]. Longobardowie podporządkowali się w pewnym okresie [[Marbod]]owi, który stworzył duży związek plemion germańskich. W czasie konfrontacji [[Arminius]]za, wodza [[Cheruskowie|Cherusków]], z Marbodem opowiedzieli się za tym pierwszym. W [[166]] r. n.e. wraz z [[Obiowie|Objami]] napadli na rzymskie prowincje – [[Pannonia|Panonnię]] i [[Noricum]]. Potem dotarli na [[Morawy]] i do [[Panonia|Panonii]] nad [[Dunaj]]em. W V w. toczyli wojny z [[Herulowie|Herulami]], zakończone zwycięstwem w [[491]] r. Nad Dunajem zorganizowali swoje pierwsze państwo. Po rozbiciu wspólnie z [[Awarowie|Awarami]] [[Gepidowie|Gepidów]], Longobardowie pod wodzą króla [[Alboin]]a w 565 roku wyruszyli znad Balatonu i w [[568]] r. wdarli sięwkroczyli do Italii, gdzie założyli pierwszy fort w [[Cividale del Friuli|Cividale]]. W [[569]] r. zdobyli [[Mediolan]], a w [[572]] r. – [[Pawia (miasto)|Pawię]], która stała się stolicą ich nowego państwa – [[Królestwo Longobardów|Królestwa Longobardów]].
{{Osobny artykuł|Królestwo Longobardów}}
 
ObokPo królestwarychłej śmierci Alboina w 574 r. rozgorzała na północy wojna, w wyniku której zapanował chaos trwający do końca stulecia. W tym samym czasie część Longobardów włączyła do swego państwa południa Italii. Książęta Faroald i Zotto Longobardowie utworzyli dwa praktycznie niezależne księstwa: [[Księstwo Spoleto|Spoleto]] i [[Benewent]]u. Lombardia Mniejsza, początkowo zależna od tej z północy, sukcesywnie stawała się podmiotem odrębnym politycznie. W rękach [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]] pozostawał [[egzarchat Rawenny]], obejmujący [[Istria|Istrię]], [[Rzym]], [[Neapol]], [[Kalabria|Kalabrię]], [[Kampania (region)|Kampanię]] i [[Sycylia|Sycylię]]. Faktycznie Italia rozpadła się na dwie części: longobardzką i bizantyjską. Na podbitych terenach Longobardowie odebrali Rzymianom prawa polityczne i zlikwidowali rzymską administrację. Cała ziemia należąca dotąd do Rzymian została przejęta i podzielona między zdobywców. Według prawa longobardzkiego ludźmi wolnymi byli jedynie Longobardowie lub przedstawiciele innych ludów, którzy zostali przyjęci do ich prawa.
 
Liczebność Longobardów ocenia się na 130 – 200 tys., z czego 10 – 20 tys. osiedliło się w południowej części Półwyspu Apenińskiego. W tym samym czasie liczebność rodzimej ludności Italii, zdziesiątkowanej ciągłymi wojnami, szacowana jest na 5 – 6 milionów{{odn|Zientara|1985|s=246}}.
Linia 29:
Kolejny król longobardzki, [[Autaris]], ożenił się z księżniczką bawarską [[Teodolinda|Teodolindą]]. Po śmierci tego pierwszego [[Teodolinda]] wyszła za mąż za następcę Autarisa, [[Agilulf]]a. Pomimo sojuszu bawarsko-longobardzkiego [[Frankowie]] zmusili Longobardów do płacenia trybutu. Natomiast za sukces Cesarstwa można było uznać pokój zawarty z królem [[Agiulf|Agilulfem]], który przyniósł wyczekiwane odprężenie na Półwyspie. Wtedy to też papież [[Grzegorz I]] zdobył sławę w pertraktacjach z najeźdźcami i chroniąc [[Rzym]] przed splądrowaniem i zniszczeniem zwiększył prestiż papiestwa wśród mieszkańców Wiecznego Miasta. W rzeczywistości rządy Autarisa oraz Agilulfa w niewielkim stopniu zmieniły sytuację na Półwyspie, gdyż południowi książęta nadal nie uznawali ich władzy.
 
Pomimo wdrożenia wielu procesów adaptacyjnych Longobardowie dla wielu w Italii pozostali obcymi. Wrogo do nich usposobione było przez cały okres Cesarstwo Bizantyjskie, a papiestwo było wobec nich nieufne nawet po przyjęciu przez Longobardów katolicyzmu. Plany Longobardów o stworzeniu samodzielnego organizmu państwowego musiały zostać zarzucone po załamaniu się władzy królewskiej po śmierci [[Liutprand (król Longobardów)|Liutpranda]] w 744 roku. Ich ostatni król, [[Dezyderiusz (król Longobardów)|Dezyderiusz]], w [[774]] r. został pokonany i zdetronizowany przez [[Karol Wielki|Karola Wielkiego]], który sam przyjął tytuł króla Longobardów i koronował się longobardzką [[żelazna korona|żelazną koroną]]. Niektórzy królowie wschodniofrankijscy, potomkowie Karola Wielkiego, używali tytułu "król Franków i Longobardów". Kolejne dwa stulecia to czas zaniku tożsamości tego ludu i stopniowe wtapianie się w substrat etniczny późniejszych mieszkańców Italii.
 
WPo późniejszychstosunkowo wiekachkrótkim Longobardowiebo uleglitrwającym dwa pokolenia epizodzie manifestowania własnej etniczności postępowała wśród Longobardów szybka [[Romanizacja (etnologia)|romanizacjiromanizacja]] nie tylko elit longobardzkich, rozpływającale sięi różnych warstw społeczeństwa. Szczególnie do Rzymian zbliżyła Longobardów konwersja na katolicyzm. Od VIII w. masiezaczęli coraz intensywniej wznosić kościoły, które powstawały zarówno z fundacji królewskich, jak i rodzin możnych. Z czasem nawet biskupi wywodzili się rdzennejz ludnościrodzin romańskiejlongobardzkich. Język longobardzki miał istotny wpływ na powstanie dialektów północnowłoskich, od niego też zapewne pochodzą istniejące w języku włoskim germanizmy. Od Longobardów pochodzi nazwa [[Lombardia|Lombardii]] - krainy historycznej w Północnych Włoszech, której stolicą jest Mediolan.
 
{{Przypisy}}
Linia 44:
 
== Bibliografia ==
*Jerzy Strzelczyk, ''Longobardowie. Ostatni z wielkiej wędrówki ludów. V-VIII wiek,'' Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, ISBN 978-83-01-17836-9
* {{Cytuj książkę | odn = tak | nazwisko = Zientara | imię = Benedykt | autor link = Benedykt Zientara | tytuł = Świt narodów europejskich. Powstawanie świadomości narodowej na obszarze Europy pokarolińskiej | wydanie = | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | rok = 1985 | strony = | isbn = 83-06-01158-9}}
*Menghin Wilfried, ''Die Langobarden: Geschichte und Archäologie'', Panorama 2000, ISBN 3926642238
*Jarnut, Jörg, ''Geschichte der Langobarden (Urban-Taschenbücher)'', Kohlhammer 1982, ISBN 10: 3170075152
*Priester, Karin, ''Geschichte der Langobarden / Gesellschaft - Kultur - Altagsleben'', Verlag: Theiss, Konrad, 2004, ISBN: 380621848X
*Mitchell J., ''The uses of spolia in Longobard Italy''. [w:] Antike Spolien in der Architektur des Mittelalters und der Renaissance, Hrsg. J. Poeschke. München 1996, s. 93–107.
* Rupp Cornelia, ''La necropoli longobarda di Nocera Umbra (loc. Il Portone)'': l’analisi archeologica. [w:] Umbria longobarda. La necropoli de Nocera Umbra nel centenario della scoperta, ed. F. Pian-toni. Roma 1997, s. 23-130.
* Werner Joachim, ''Die Longobarden in Pannonien'', München 1962
* Christie Neil, ''The Lombards. The ancient Longobards'', Oxford–Cambridge, Blackwell 1995
* Heather Peter, ''Imperia i barbarzyńcy. Migracje i narodziny Europy'', Poznań 2009
*Hessen von Otto, ''Die Longobardische Keramik aus Italien'', Wiesbaden 1968
 
[[Kategoria:Longobardowie| ]]