Puławianie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Kelvin (dyskusja | edycje)
merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1:
'''Puławianie''' – potoczna nazwa [[koteria|koterii]] (działalność [[Frakcja (polityka)#Frakcja partyjna|frakcyjna]] była wówczas w partii zakazana) powstałej w kierownictwie [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]] w 1956. Nazwa pochodzi od zespołu modernistycznych kamienic przy [[Ulica Puławska w Warszawie|ul. Puławskiej]] 24 i 26 w [[Warszawa|Warszawie]], które przetrwały wojnę, zasiedlonych po wojnie głównie przez wysokich funkcjonariuszy partyjnych, w których mieszkali niektórzy ze zwolenników tej frakcji.
 
Do najbardziej prominentnych przedstawicieli puławian należeli [[Roman Zambrowski]] i [[Leon Kasman]]. Orientacja „puławska” skupiała głównie inteligentów, działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej. Do związanych z „puławianami” zaliczano również działaczy takich jak [[Jerzy Albrecht]], [[Antoni Alster]], [[Celina Budzyńska]], [[Tadeusz Daniszewski]], [[Ostap Dłuski]], [[Edward Gierek]], [[Romana Granas]], [[Piotr Jaroszewicz]], [[Helena Jaworska]], [[Julian Kole]], [[Wincenty Kraśko]], [[Stanisław Kuziński]], [[Władysław Matwin]], [[Jerzy Morawski]], [[Marian Naszkowski]], [[Roman Nowak]], Mateusz Oks, [[Józef Olszewski]], [[Mieczysław Popiel]], [[Jerzy Putrament]], [[Mieczysław Rakowski]], [[Adam Schaff]], [[Artur Starewicz]], [[Stefan Staszewski]], [[Jerzy Sztachelski]], [[Michalina Tatarkówna-Majkowska]], [[Roman Werfel]], [[Janusz Zarzycki]]<ref name="eisler">[[Jerzy Eisler]], ''Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989'', BGW, Warszawa 1992, s. 61-63. ISBN 83-7066-208-0.</ref>, a także byli [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS-owcy]], jak [[Tadeusz Dietrich]], [[Henryk Jabłoński (polityk)|Henryk Jabłoński]], [[Oskar Lange]], [[Lucjan Motyka]], [[Adam Rapacki (polityk)|Adam Rapacki]]<ref>Wojciech Roszkowski, ''Najnowsza historia Polski 1914-1993'', Warszawa 1995.</ref>, [[Andrzej Werblan]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Eisler|imię= Jerzy|autor link= Jerzy Eisler|tytuł= Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989| rozdział= Październik i "Mała stabilizacja"| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= POW "BGW"|miejsce= Warszawa|rok= 1992|strony= 62|isbn= 8370662080}}</ref>. Wielu z nich było pochodzenia żydowskiego, co natolińczycy wykorzystywali w propagandzie, nazywając puławian „Żydami”. W czasach stalinowskich oprócz stanowisk w partii zajmowali wysokie stanowiska głównie w prasie partyjnej i w instytutach związanych z kierownictwem PZPR.
 
Koteria puławian była opozycyjna wobec [[natolińczycy|natolińczyków]], którzy mieli poparcie ze strony [[Nikita Chruszczow|Nikity Chruszczowa]]<ref name="jedl">[http://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Bibl.htm Witold Jedlicki, ''Chamy i Żydy''], Paryż 1962, s. 3-41, „[[Kultura (miesięcznik)|Kultura]]” nr 12/1962.</ref>, I sekretarza KC [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. „Puławianie” wyrobili sobie wcześniej opinię „[[Dogmatyzm|dogmatyków]] i [[Stalinizm|stalinowców]]”<ref name="eisler" />. Jednak po śmierci [[Józef Stalin|Stalina]] zaczęli dążyć do [[Liberalizacja|liberalizacji]] systemu [[realny socjalizm|realnego socjalizmu]]. Zmiana ich orientacji była oceniana jako nieszczera i nieprawdziwa, służąca zachowaniu stanowisk i pozycji w państwie<ref name="eisler" />. Z czasem za „puławianami” opowiedział się ówczesny I sekretarz KC PZPR [[Edward Ochab]]<ref name="eisler" />.
 
Po wydarzeniach [[Poznański Czerwiec|Poznańskiego Czerwca]] poparli kandydaturę [[Władysław Gomułka|Władysława Gomułki]] na I sekretarza KC PZPR.
 
Walkę między natolińczykami a puławianami opisał [[Witold Jedlicki]] w broszurze ''Chamy i Żydy''<ref>[http://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Bibl.htm Witold Jedlicki, ''Chamy i Żydy''], Paryż 1962, s. 3-41, „[[Kultura (miesięcznik)|Kultura]]” nr 12/1962.<name="jedl"/ref>.
 
Młodą grupą wywodzącą się z rodziców, będących puławianami (młodym wcieleniem), bądź rodzinnie powiązaną z tym środowiskiem byli [[Komandosi (grupa opozycyjna)|"komandosi"]] związani z [[Marzec 1968|buntem 1968 r]].
 
== Zobacz też ==