Eucharystia (sakrament): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne |
m drobne techniczne |
||
Linia 111:
Wagę Eucharystii ukazuje nazwa, której stosowano w odniesieniu do niej i do [[Chrzest|chrztu]] w [[Scholastyka (filozofia)|scholastycznej]] [[Teologia|teologii]] średniowiecznej: ''sakramenty pierwszorzędne'' ({{lang|la}} ''sacramenta potissima, principaliora'')<ref>{{cytuj książkę| autor = B. Mokrzycki SJ | tytuł = Droga chrześcijańskiego wtajemniczenia | strony = 9}}</ref>. Eucharystia została ustanowiona pośród dziękczynienia złożonego [[Bóg Ojciec|Bogu Ojcu]] przez [[Jezus Chrystus|Jezusa]] podczas [[Ostatnia Wieczerza|ostatniej wieczerzy]], jako sakramentalna ''pamiątka'' Paschy Nowego Przymierza, będąca wypełnieniem [[Pesach|Paschy]] [[Judaizm|żydowskiej]]. Jest celebrowana w [[liturgia|liturgii]] praktycznie wszystkich [[wyznanie|wyznań]][[chrześcijaństwo|chrześcijańskich]],zgodnie z testamentem Pana: „to czyńcie na Moją Pamiątkę”.
Od czasu ostatniej wieczerzy, przebieg liturgii eucharystii doznał wielu przekształceń i uzupełnień. Podstawowe elementy stanowiące o jej istocie i roli w życiu [[Kościół (teologia)|Kościoła]] wiernie przekazywano jako część [[Tradycja Apostolska|Tradycji Apostołów]]. Jeden z poważniejszych kryzysów dotyczących rozumienia i praktyki sprawowania Eucharystii miał miejsce w wyniku [[Reformacja|reformacji]]. Kryzys ten do dziś dnia, mimo dialogu ekumenicznego po [[Sobór watykański II|soborze watykańskim II]] nie został zażegnany. Głównym punktem spornym pozostaje kwestia rozumienia słów Jezusa „to jest Ciało moje” (por. Mt 26,26 i par.) w odniesieniu do chleba eucharystycznego. Doktryna katolicka o [[Transsubstancjacja|transsubstancjacji]] nie jest akceptowana przez Kościoły tradycji reformacyjnej. Pokazuje to ekumeniczny dokument z Limy. Nie umieszczono w nim twierdzenia o trwałej obecności Chrystusa w postaciach chleba i wina po zakończeniu celebracji eucharystycznej
W Kościele prawosławnym i w katolickim obrządku bizantyjskiego wierni otrzymują komunię pod obiema postaciami, przy czym chleb przeznaczony do konsekracji jest kwaszony (a nie przaśny jak w Kościele katolickim). Przyjmowanie tylko postaci chleba jako komunii jest starą praktyką, która w czasach [[sobór w Konstancji|soboru w Konstancji]] wywoływała duże spory: był to ważny punkt kontrowersji z [[Jan Hus|Janem Husem]] i jego zwolennikami. Jeżeli wierni są odpowiednio przygotowani formacyjnie, komunia pod dwiema postaciami jest udzielana również w Kościele rzymskokatolickim – zwykle pod dwiema postaciami komunikuje tylko [[celebrans]]. W [[starokatolicyzm|Kościołach starokatolickich]] eucharystia udzielana jest zwykle pod obiema postaciami, zaś w [[mariawityzm|mariawickich]] zawsze.
Linia 175:
{{Cytat|Jeden jest przeto powszechny Kościół-zgromadzenie wierzących, poza którym nikt nie doznaje zbawienia, w którym też Jezus Chrystus jest kapłanem i jednocześnie ofiarą, którego ciało i krew prawdziwie zawarte są w sakramencie ołtarza pod postaciami chleba i wina, po przeistoczeniu mocą Bożą chleba w ciało i wina w krew: abyśmy dla doskonałego osiągnięcia tajemnicy jedności, otrzymali my sami od Niego to, co On otrzymał od nas<ref>Por. {{Cytuj książkę | autor = Denzinger-Schönmetzer | tytuł= Enchiridion symbolorum, 802 | cytat = ''Una vero est fidelium universalis Ecclesia, extra quam nullus omnino salvatur, in qua idem ipse sacerdos et sacrificium Iesus Christus, cuius corpus et sanguis in sacramento altaris sub speciebus panis et vini veraciter continetur, transsubstantiatis pane in corpus, et vino in sanguinem potestate divina: ut perficiendum mysterium unitatis accipiamus ipsi de suo, quod accepit ipse de nostro.''.}}</ref>.}}
Po ponad trzystu latach, wobec kontrowersji wzbudzonych przez [[Reformacja|reformację]], już w pierwszej fazie swych obrad, w latach 1547–1551, [[sobór trydencki]] podjął temat prawdziwej obecności Chrystusa w Eucharystii. Było to pierwsze dyskutowane zagadnienie. W 1551 r. w czasie XII sesji ogłoszono ''Dekret o Eucharystii'' i ''Kanony o sakramencie świętej Eucharystii'' (DS 1635–1661). W dekrecie tym podkreślono prawdę o tym, że po konsekracji Chrystus zawarty jest w obydwu postaciach podpadających pod zmysły: ''prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie'' (''vere, realiter et substantialiter''). Cała substancja chleba zamienia się w ciało Chrystusa a wina w krew<ref>Por. Rozdz. 1 oraz rozdz. 4 i kan. 2.</ref>. Charakterystyczne dla sposobu podejścia do Eucharystii w czasach reformacji było to, że kwestię przeistoczenia omawiano bez powiązania z kwestią Mszy jako ofiary. To osobne potraktowanie tych kwestii na soborze dało później metodologiczną, a także swego rodzaju dogmatyczną podbudowę dla traktowania w katolickiej teologii tych zagadnień osobno
W okresie [[Sobór watykański II|soboru watykańskiego II]] (1962–1965) nauczanie o przeistoczeniu w Eucharystii było na nowo poddane pod dyskusję przez niektórych teologów, zwłaszcza w [[Holandia|Holandii]]. Postulowali oni mówienie o „''zmianie znaczenia''” (''transsignificatio'') i „''zmianie celu''” (''transfinalisatio'') zamiast o ''„zmianie istoty”'' (''transsubstantiatio''). [[Paweł VI|Papież Paweł VI]] w 1965 r. wystąpił z encykliką ''Mysterium fidei''<ref name=MF />, w której bardzo mocno podkreślił tradycyjne rozumienie transubstancjacji. W rozdziale poświęconym temu tematowi najpierw odwołał się do definicji Trydentu, a następnie odniósł się do prób nowych interpretacji:
Linia 246:
* {{Cytuj książkę | tytuł = Biblia o Eucharystii | autor r = Tronina A. | rozdział = „Kielich błogosławieństwa” (1 Kor 10,16) u źródeł liturgii eucharystycznej | inni = S. Szymik (red.) | autor = Praca zbiorowa| wydawca = RW KUL – Wydział Teologiczny | miejsce = Lublin | rok = 1997| strony = 173–180 | isbn =83-228-0571-3}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=Vogel |imię=Cyrille | tytuł = Le pécheur et la pénitence dans l'Église ancienne | miejsce = Paryż | wydawca = Cerf | rok = 1982 | strony = 213| isbn = 2-204-01949-6 |oclc=10048496 |język=fr |odn=tak}}
* {{Cytuj książkę |
* {{Cytuj książkę | tytuł = Eucharist, Bishop, Church: The Unity of the Church in the Divine Eucharist. The Bishop During the First Three Centuries.| autor = Zizioulas J. | inni = Elizabeth Theokritoff (przekład na j. ang.) | miejsce = Brookline, Massachusetts | wydawnictwo = Holy Cross Orthodox Press | rok = 2001 | wydanie = 3 | strony = 279}}
| |||