Abu Nidal: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Abu Nidal
|imię i nazwisko org = أبو نضال
|grafika =
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = maj 1937
|miejsce urodzenia = [[Jafa|Jaffa]], [[Palestyna (mandat)|Mandat Palestyny]]
|data śmierci = [[16 sierpnia]] [[2002]]
|miejsce śmierci = [[Bagdad]], [[Irak]]
|zawód =
|narodowość = [[Palestyńczycy|Palestyńczyk]]
|Alma Mater = [[Uniwersytet Kairski]]
|odznaczenia =
|commons =
|www =
}}
'''Abu Nidal''' (właśc. '''Hassan Sabri al Banna''', pseudonim znaczy „Ojciec Walki”) (ur. [[1937]] w [[Jafa|Jaffie]], zm. [[16 sierpnia]] [[2002]] w [[Bagdad]]zie) – [[terroryzm|terrorysta]] [[Palestyna|palestyński]], przywódca organizacji [[Organizacja Abu Nidala|Fatah-Rada Rewolucyjna]].
 
== Życiorys ==
Urodził się w [[Jafa|Jaffie]] w 1937 roku jako Sabri al-Banna. Jego rodzina była jedną z najbogatszych w Palestynie, a on sam dorastał wraz z 17 braćmi i ośmioma siostrami (jego ojciec Hajj Khalil al-Banna miał aż 13 żon)<ref>Melman 1987, s. 46.</ref> w luksusowej rezydencji z własnym basenem. Rodzina Nidala zajmowała się sprzedażą cytrusów do krajów [[Europa|Europy]], zwłaszcza [[Niemcy|Niemiec]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]<ref>Melman 1987, s. 45.</ref>. W 1944 lub 1945 roku ojciec wysłał Nidala do Collège des Frères będącej [[Francja|francuską]] szkołą misyjną w Jaffie. Przyszły lider palestyńskich terrorystów uczęszczał do niej przez okres jednego roku<ref name=M47>Melman 1987, s. 47.</ref>, a dalsze kształcenie w niej zakończyła śmierć jego ojca<ref>Seale 1992, s. 58.</ref>. Bracia przenieśli go do prywatnej szkoły muzułmańskiej w [[Jerozolima|Jerozolimie]]<ref>Melman 1987, s. 48.</ref>.
 
Walki, które wybuchły po [[Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181|podziale Palestyny w roku 1947]], doprowadziły do przerwania dochodowego biznesu rodziny al-Banna<ref>Melman 1987, s. 48.</ref>. O ile ojciec Nidala i jego rodzina miała dobre relacje z [[Żydzi|żydowskimi]] osadnikami w Jaffie, to [[I wojna izraelsko-arabska|wojna]] zmieniła zupełnie położenie rodziny, która musiała wyjechać do kontrolowanego przez [[Egipt]] obozu uchodźców [[Obóz al-Burajdż|al-Burajdż]] w [[Strefa Gazy|Strefie Gazy]]<ref>Melman 1987, s. 49.</ref>. Włości al-Banni zostały zajęte przez [[Izrael]]<ref name=M47>Melman 1987, s. 47.</ref>, a exodus Palestyńczyków miał istotny wpływ na ukształtowanie się poglądów Nidala<ref>Melman 1987, s. 49; Seale 1992, s. 59.</ref>.
 
Po ogłoszeniu niepodległości przez Izrael rodzina przeniosła się do [[Nablus]]u<ref>Melman 1987, s. 46.</ref>, gdzie Nidal ukończył liceum. Po ukończeniu szkoły średniej w 1955 roku wstąpił do [[nacjonalizm|nacjonalistycznej]] [[partia Baas|partii Baas]]<ref>Hudson 1999, s. 100.</ref>. Przez dwa lata studiował na [[Uniwersytet Kairski|Uniwersytecie Kairskim]], który jednak opuścił bez zdobycia dyplomu. W 1960 roku wyprowadził się w celach zarobkowych do [[Arabia Saudyjska|Arabii Saudyjskiej]], gdzie pracował jako m.in. robotnik. Często przyjeżdżał do Nablusu, gdzie odwiedzał matkę, także tam poznał swoją przyszłą żonę, która wraz z nim wyprowadziła się do Arabii Saudyjskiej. W 1962 roku para wzięła ślub. Owocem tego związku była trójka dzieci - synasyn i dwie córki<ref>Melman 1987, s. 51.</ref>.
 
Na emigracji nawiązał kontakt z palestyńskimi niepodległościowcami. Aktywizm w ruchu palestyńskim doprowadził go do wyrzucenia z pracy, krótkiego uwięzienia, a następnie wydalenia z terenów Arabii Saudyjskiej<ref>Hudson 1999, s. 100.</ref>. Nidal wraz z rodziną zdecydował się na przeprowadzkę do Nablusu. Na miejscu kontynuował działalność polityczną u boku [[Jasir Arafat|Jasira Arafata]] w [[al-Fatah]]u będącym frakcją [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|OWP]]<ref>Melman 1986, s. 52.</ref>. Po porażce Arabów w [[wojna sześciodniowa|wojnie sześciodniowej]] przeprowadził się do [[Amman]]u będącego stolicą [[Jordania|Jordanii]], gdzie założył kompanię handlową ''Impex''. W Jordanii kontynuował działalność polityczną i przyjął pseudonim ''Abu„Abu Nidal''Nidal”, czyli ''Ojciec„Ojciec Walki''Walki”. W walce ([[Czarny Wrzesień]]) między rządem jordańskim a palestyńskimi grupami zbrojnymi nie odegrał roli wojskowej<ref>Melman 1987, s. 513; Seale 1992, s. 70.</ref>, jego kompania handlowa posłużyła jednak dla al-Fatahu jako miejsce spotkań działaczy i transferów finansowych grupy<ref>Seale 1992, s. 69.</ref>. Spółki przez niego kontrolowane uczyniły go nie tylko bogatym, ale także doprowadziły do znacznego wzrostu jego wpływów w al-Fatahu i nadania mu przez [[Salah Chalaf|Abu Ijada]] stanowiska przedstawiciela partii w [[Sudan|sudańskim]] [[Chartum]]ie<ref>Seale 1992, s. 78.</ref>.
 
Po porażce sił palestyńskich w Czarnym Wrześniu Abu Nidal zaczął oskarżać OWP o tchórzostwo. Audycje prowadził poprzez radio ''Głos„Głos Pakistanu''Pakistanu” z siedzibą w [[Irak]]u<ref>Seale 1992, s. 78.</ref>. Podczas Trzeciego Kongresu al-Fatahu w [[Damaszek|Damaszku]] w 1971 roku poparł [[Abu Daoud]]a wzywającego do większej demokracji w ramach partii i zemsty na rządzie Jordanii<ref>Seale 1992, s. 85–87.</ref>. Gdy w lutym 1973 roku Daoud został zatrzymany przez jordańskie władze za próbę zamachu na tamtejszego monarchę, Nidal zorganizował pierwszą operację o charakterze zbrojnym. Operacji nadał kryptonim ''Al„Al-Iqab''Iqab”, czyli ''kara''„Kara”. W ramach operacji terroryści związani z Nidalem dokonali ataku na saudyjską ambasadę w [[Paryż]]u oraz uprowadzili należący do [[Kuwejt]]u samolot. Po atakach rząd Kuwejtu uległ zastraszeniu i wykupił od rządu Jordanii wypuszczenie na wolność Daouda<ref>Seale 1992, s. 91.</ref>.
 
{{Osobny artykuł|Organizacja Abu Nidala}}
Akcje Nidala odbyły się bez konsultacji i bez zgody Fatahu<ref>Melman 1987, s. 69.</ref>. Przywódcy OWP zarzucili Nidalowi, że poprzez swoje działania szkodzi on tak naprawdę ruchowi oraz wypełniając polityczny interes irackiego rządu znajduje się pod jego faktyczną kontrolą (Nidal rezydował wówczas w Iraku)<ref>Seale 1992, s. 92.</ref>. Kolejne zamachy przeprowadzone przez Nidala doprowadziły w lipcu 1974 roku do wydalenia go z al-Fatah z inicjatywy Arafata<ref>Melman 1987, s. 70; Seale 1992, s. 97–98 .</ref>. Jeszcze w październiku tego samego roku Nidal utworzył odrębną od al-Fatahu organizację, która przyjęła nazwę Fatah-Rada Rewolucyjna<ref>Seale 1992, s. 99.</ref>. Radykalna organizacja otrzymała wsparcie finansowe i zaopatrzeniowe od rządu Iraku<ref>Seale 1992, s. 100.</ref>, a w zależności od okresu operowała również z terenów [[Liban]]u, Sudanu i [[Libia|Libii]]<ref name=O>{{cytuj stronę |url=http://portalwiedzy.onet.pl/124702,,,,wybrane_organizacje_terrorystyczne_na_swiecie,haslo.html |tytuł=Wybrane organizacje terrorystyczne na świecie)}}</ref><ref>Seale 1992, s. 287–289.</ref>. Abu Nidal cieszył się również opieką krajów [[blok wschodni|bloku wschodniego]], przede wszystkim [[Rumunia|Rumunii]], [[Węgry|Węgier]] i [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polski]]. Kontakty między grupą Abu Nidala i władzami polskimi datują się od końca lat 70., gdy Polska rozdawała stypendia studenckie członkom jego grupy. W latach 1980–1984 Abu Nidal mieszkał w [[Warszawa|Warszawie]] przy [[Ulica Bagno w Warszawie|ulicy Bagno]] 3/24. Jego firma SAS Foreign Trade and Investment Company zajmująca się handlem bronią miała siedzibę w wieżowcu Intraco w [[Ulica Stawki w Warszawie|Warszawie przy ulicy Stawki]]. Zlikwidowano ją w 1987 roku na żądanie Amerykanów<ref>{{Cytuj stronę |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE4D7113BF93BA15752C1A96F948260&sec=&spon=&pagewanted=3 |tytuł=Abu Nidal Is Reportedly Placed Under House Arrest by Libyans |data = 1989-11-28 |opublikowany=New York Times}}</ref><ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/ |tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref>.
 
W latach 70. i 80. Nidal był jednym z najbardziej poszukiwanych terrorystów świata. Nidal jako metodę walki politycznej przyjął terroryzm międzynarodowy - jego organizacja przeprowadziła zamachy w 20 państwach świata<ref name=O>{{cytuj stronę |url=http://portalwiedzy.onet.pl/124702,,,,wybrane_organizacje_terrorystyczne_na_swiecie,haslo.html |tytuł=Wybrane organizacje terrorystyczne na świecie)}}</ref>. Najdalej idące skutki polityczne miał zamach na ambasadora Izraela w [[Londyn]]ie Szlomo Argowa 3 czerwca 1982 roku. Zamach stał się dla Izraela pretekstem, by trzy dni później w odwecie wkroczyć do [[Liban]]u, rozpoczynając tym samym [[wojna libańska|wojnę libańską]]<ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/ |tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref><ref>Seale 1992, s. 223–224.</ref>. W czasie [[wojna iracko-irańska|wojny iracko-irańskiej]] terrorysta sprzedawał polską i bułgarską broń obu stronom konfliktu<ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/ |tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref><ref name=A>Atkins, Stephen E. Atkins, ''Encyclopedia of modern worldwide extremists and extremist groups''., s. 157-58157–158, Westport, CT: Greenwood Publishing Group, 2004. ISBN 0-313-32485-9.</ref>.
 
Irak opuścił w 1982 roku po tym, gdy rząd tego kraju nawiązał bliższe relacje z Zachodem i Nidal stał się w tym kraju niewygodnym gościem. Po opuszczeni Iraku zagościł w Syrii, z której wyjechał w 1986 roku (rok później syryjski rząd wycofał się ze wspierania organizacji)<ref name=O>{{cytuj stronę |url=http://portalwiedzy.onet.pl/124702,,,,wybrane_organizacje_terrorystyczne_na_swiecie,haslo.html |tytuł=Wybrane organizacje terrorystyczne na świecie)}}</ref>. Przeprowadził się następnie do Libii oraz na pewien czas do Egiptu, gdzie pracował jako doradca przy zwalczaniu islamskich ekstremistów<ref>Seale 1992, s. 255.</ref><ref name=P>{{cytuj stronę |url=http://www.tygodnikprzeglad.pl/komu-sluzyl-abu-nidal/ |tytuł=Komu służył Abu Nidal?)}}</ref><ref name=A>Atkins, Stephen E. Atkins, ''Encyclopedia of modern worldwide extremists and extremist groups''., s. 157-58157–158, Westport, CT: Greenwood Publishing Group, 2004. ISBN 0-313-32485-9.</ref>. W 1991 roku prawdopodobnie zlecił zabójstwo konkurencyjnego przywódcy palestyńskiego, Abu Ijada<ref>Seale 1992, s. 32, 34, 312.</ref>. W 1994 roku jego organizacja zaprzestała przeprowadzania akcji terrorystycznych. Ostatnie lata życia spędził w [[Bagdad]]zie, gdzie dostał się nielegalnie pod fałszywym paszportem. 19 sierpnia 2002 roku Abu Nidal zginął w niewyjaśnionych okolicznościach w swoim mieszkaniu podczas próby aresztowania. Nie jest jasne, czy popełnił samobójstwo, czy został zabity przez [[służby specjalne]]. Po śmierci Nidala, wicepremier Iraku [[Tarik Aziz]] ogłosił, że Nidal nawiązał kontakty w Kuwejcie i Arabii Saudyjskiej, szykując spisek mający na celu obalenie irackiego rządu<ref name=X>{{cytuj stronę |url=http://www.terroryzm.com/sabri-al-banna-abu-nidal/ |tytuł=Sabri al-Banna (Abu Nidal)}}</ref><ref name=P>{{cytuj stronę |url=http://www.tygodnikprzeglad.pl/komu-sluzyl-abu-nidal/ |tytuł=Komu służył Abu Nidal?)}}</ref>.
 
{{Przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==
* Yossi Melman, ''The Master Terrorist: The True Story Behind Abu Nidal'', Sidgwick & Jackson, 1987.
* Patrick Seale, ''Abu Nidal: A Gun for Hire'', Hutchinson, 1992.
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Nidal, Abu}}
[[Kategoria:Palestyńscy terroryści]]
[[Kategoria:Politycy partii Baas]]