Giganci (mitologia grecka): Różnice pomiędzy wersjami

<blockquote>''Nadszedł wielki Uranos wraz z nocą i objął Ziemię,''</blockquote><blockquote>''pragnąc związku miłości i przykrył sobą ją całą.''</blockquote><blockquote>''Syn zaś z zasadzki swą rękę lewą zaraz wyciągnął,''</blockquote><blockquote>''prawą zaś ujął ogromny sierp z ostrymi zębami,''</blockquote><blockquote>''ojca miłego jądra gwałtownie urżnął i cisnął''</blockquote><blockquote>''poza siebie, gdzie padnie. Nie darmo mu z ręki umknęły,''</blockquote><blockquote>''bowiem te krwawe krople, które trysnęły i spadły,''</blockquote><blockquote>''wszystkie przyjęła Ziemia i - kiedy lata minęły –''</blockquote><blockquote>''rodzi z nich mocne Erynie oraz ogromnych Gigantów,''</blockquote><blockquote>''w zbrojach błyszczących, w ręku dzierżących długie oszczepy,''</blockquote><blockquote>''oraz Nimfy - zwą je melijskie - na ziemi niezmiernej.''<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Hezjod|tytuł=Teogonia|data=|opis=tł. Jerzy Łanowski, wersja elektroniczna na serwisie www.archeos.pl|url=http://archeos.pl/forum/index.php?action=dlattach;topic=4853.0;attach=6135}}</ref></blockquote>Kolejne ustępy ''Teogonii'' (w. 687–699) opisują konflikt pomiędzy starszymi bóstwami a [[Tytani|tytanami]].

<blockquote>''Już Dzeus więcej swej złości nie zdzierżył, ale mu zaraz''</blockquote><blockquote>''serce się wypełniło złością i całą swą siłę''</blockquote><blockquote>''okazywał - zstępował z nieba, a także z Olimpu,''</blockquote><blockquote>''błyskawice ciskając jedną za drugą, a gromy''</blockquote><blockquote>''polatywały razem z piorunem i błyskawicą''</blockquote><blockquote>''z ręki mocarnej, gęsto, wirując świętym płomieniem.''</blockquote><blockquote>''Wkoło zaś ziemia życie niosąca rozgłośnie huczała,''</blockquote><blockquote>''płonąc, a lasy ogromne trzeszczały ogniem objęte.''</blockquote><blockquote>''Cała ziemia kipiała i fale Okeanosa''</blockquote><blockquote>''oraz morze jałowe, a wiew ich żarem owiewał''</blockquote><blockquote>''ziemskich Tytanów i płomień leciał ku niebu boskiemu''</blockquote><blockquote>''niezmierzony, a oczy oślepiał im, choć potężnym,''</blockquote><blockquote>''rozbłysk iskrzący pioruna i razem z nim błyskawicy.''</blockquote><blockquote>''Żar przedziwny ogarnął Otchłań.''<ref name=":0" /></blockquote>Tytani, których Hezjod opisuje jako zrodzonych z ziemi (gr. ''gygenes''), zostają ostatecznie pokonani przez [[Hekatonchejrowie|Hekatonchejrów]] (w. 713–735) i zepchnięci do głębin [[Tartar|Tartaru]] (w. 807–814).<blockquote>''Tam są i ziemi ciemnej, i Tartaru w mgły spowitego,''</blockquote><blockquote>''i jałowego morza, i nieba skrzącego gwiazdami,''</blockquote><blockquote>''rzędem wszystkiego w świecie źródła jako też kresy''</blockquote><blockquote>''przykre, pełne zgnilizny - dla bogów także obrzydłe.''</blockquote><blockquote>''Tam są bramy błyszczące i próg tam leży spiżowy,''</blockquote><blockquote>''niewzruszony, oparty na ciągłych, trwałych korzeniach,''</blockquote><blockquote>''samorodny - a przed nim, z dala od wszystkich bogów,''</blockquote><blockquote>''Tytanowie mieszkają za mgłami skrytą otchłanią.''<ref name=":0" /></blockquote>Tymczasem Homer w ''Odysei'' (m.in. w 7.59, 206; 10.120) twierdził, że giganci to ogromnych rozmiarów ludzie, rdzenni mieszkańcy obszarów wulkanicznych na zachodnich rubieżach świata greckiego, którzy kiedyś przypuścili szturm na niebiosa. Atak się nie powiódł, zaś giganci zostali pokonani razem z [[Feakowie|Feakami]], [[Cyklopi|Cyklopami]] i [[Lajstrygonowie|Lajstrygonami]] (Odyseja 7.200 i n.). W pieśni X Odyseusz spotyka Lajstrygonów uważanych za ludożerczych potomków gigantów.

<blockquote>''Na ten ryk Lajstrygony kupami wielkimi''</blockquote><blockquote>''Wypadli; to nie ludzie, lecz prawie olbrzymi.''</blockquote><blockquote>''Ci lecą z brzegu staczać skał srogie kawały''</blockquote><blockquote>''Na dół, kędy okręty nasze w porcie stały;''</blockquote><blockquote>''I straszny na okrętach zrobił się tam zamęt,''</blockquote><blockquote>''Naw gruchotanie, mężów konających lament.''</blockquote><blockquote>''Wróg ich ciała ponizał jak ryby na tyki,''</blockquote><blockquote>''By pożreć.''<ref>{{Cytuj|autor=Homer|tytuł=Odyseja|data=|opis=tł. Lucjan Siemieński, wersja elektroniczna dostępna na Wikisource|url=https://pl.wikisource.org/wiki/Odyseja}}</ref></blockquote>To powiązanie stworzeń mitycznych z konkretnymi plemionami przywodzi na myśl podobne utożsamienie w ''[[Dzieje (Herodot)|Dziejach]]'' [[Herodot|Herodota]] (8: 55), który wspomina o ateńskim kulcie [[Erechteusz|Erechteusza]] zrodzonego z ziemi, z czasem zastąpionego przez [[Posejdon|Posejdona]].<blockquote>''Dlaczego o tym wspomniałem, powiem. Na tym akropolu stoi świątynia Erechteusa, który nazywa się „zrodzonym z ziemi”. W niej znajduje się drzewo oliwne i woda morska, które wedle podania Ateńczyków Posejdon i Atena w swym sporze o kraj zostawili na pamiątkę. Otóż zdarzyło się, że ta oliwka wraz z resztą świątyni została spalona przez barbarzyńców. W drugim dniu po spaleniu, kiedy Ateńczycy, którym król rozkazał złożyć ofiary, wyszli na górę do świątyni, zobaczyli, że z pnia oliwki wyrósł pęd, długi mniej więcej na łokieć. Tak oni opowiadali.''<ref>{{Cytuj|autor=Herodot|tytuł=Dzieje|data=|opis=tł. S. Hammer, wersja elektroniczna dostępna na serwisie Biblioteka ATeKa3|url=http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20grecki/%20herodot%20-%20dzieje.pdf}}</ref></blockquote>Ten kompleks mityczny obecny jest również w tekstach z II wieku p.n.e. Na przykład ''Biblioteka'' Pseudo-Apollodorosa opisuje gigantów jako potomstwo bóstw nieba i ziemi. Giganci próbują strącić starsze bóstwa z [[Olimp|Olimpu]], ostatecznie jednak ponoszą klęskę i giną od piorunów [[Zeus|Zeusa]] i strzał [[Herakles|Heraklesa]] (1: 6: 1–2). [[Diodor Sycylijski|Diodor Sycylijczyk]] w ''Bibliotece historycznej'' (4.21.5) potwierdza narodziny z Gai oraz rozmiary gigantów zamieszkujących [[Pola Flegrejskie]], region znany z aktywności sejsmicznej i wulkanicznej. Diodor twierdzi też, że giganci prześladowali ludzkość i zostali z tego powodu ukarani przez bogów (5.71.4).<ref name=":1" />

<blockquote>''Ażeby nawet wzniosłe obszary powietrza nie zaznały''</blockquote><blockquote>''więcej spokoju niż ziemia, wdarli się wen Giganci''</blockquote><blockquote>''i sięgnęli po królestwo niebios. Piętrząc górę na górę''</blockquote><blockquote>''aż do gwiazd się wspięli.''</blockquote><blockquote>''Wówczas ojciec potężny cisnął piorun i Olimp roztrzaskał,''</blockquote><blockquote>''Ossą o Pelion uderzył. Leżały potworne cielska''</blockquote><blockquote>''przygniecione własnym ciężarem, Ziemia zbroczona''</blockquote><blockquote>''obfitą krwią swoich synów zwilgotniała i znów tchnęła''</blockquote><blockquote>''życie w gorącą posokę, Lękając się, by nie pozostał''</blockquote><blockquote>''nawet ślad dzikiego rodu, obróciła ich w ludzi. Ale''</blockquote><blockquote>''i to pokolenie pogardzało bogami, było żądne okrutnego''</blockquote><blockquote>''mordu i gwałtowne, znać, ze z krwi narodzone.''<ref>{{Cytuj|autor=Owidiusz|tytuł=Metamorfozy|data=2004|wydanie=Zakład Narodowy im. Ossolińskich|opis=tł. Anna Kamieńska, red. Stanisław Stabryła|miejsce=Wrocław}}</ref></blockquote>Z kolei [[Strabon]] w ''Geografii'' (5.4.6) wspomina o całym rejonie spowitym odorem siarki wydobywającym się z ran pokonanych gigantów, a będącym pamiątką bitwy, która rozegrała się tam przed wiekami.