Oktawa (literatura): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dr
literówka
Linia 1:
'''Oktawa''' - strofa złożona z ośmiu wersów (jedenastozgłoskowych) o układzie [[rym|rymów]] abababcc<ref>Dorota Korwin-Piotrowska, Poetyka. Przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011, s. 198-199.</ref>,
gdzie ababab to sytuacja dramatyczna, natomiast cc to często sentencja<ref>Ewa Miodońska-Brookes, Adam Kulawik, Marian tataraTatara, Zarys poetyki, Warszawa 1980, s. 533.</ref>. Oktawa jest jakby przedłużeniem sekstyny ababcc.
Tradycyjna strofa epiki renesansowej i barokowej<ref>Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 150-151.</ref>. U schyłku średniowiecza wprowadził ją do poezji włoskiej Giovanni Boccaccio, używając jej miedzu innymi w poemacie Tezeida. Występuje ona między innymi w eposach Mattea Boiarda (Orland zakochany), Luigiego Pulciego (Morgante)<ref>Walerian Preisner, Liuigi Pulci i jego "Morgante", Toruń 1966.</ref>, Lodovica Ariosta (Orland szalony), Torquata Tassa (Jerozolima wyzwolona), Luisa de Camõesa (Luzjady), Lucrezii Marinelli (Henryk, albo Bizancjum zdobyte), Giambattisty Marina (Adon)<ref>Zobacz Luigi Marinelli, Polski Adon, 1997.</ref> i Alonsa Ercilla y Zúñiga (Araukana)<ref>Poemat Araukana przełożył na język polski Czesław Ratka (Gliwice 2015).</ref>. W okresie romantyzmu oktawę stosowali George Gordon Byron (Beppo, Don Juan), Percy Bysshe Shelley (Question) i John Keats (Isabella). Za oceanem strofę abababcc wykorzystywała [[Emma Lazarus]] (In exile). Jako pierwszy w Polsce oktawą posłużył się Sebastian Grabowiecki, a spopularyzował ją swoim przekładem Jerozolimy wyzwolonej Tassa Piotr Kochanowski. W okresie baroku<ref>Zobacz: Teresa Kostkiewiczowa, Oktawa, [w:] Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.</ref> oktawą posługiwali się Jan Andrzej Morsztyn (Psyche), Stanisław Herakliusz Lubomirski (Tobiasz wyzwolony), Wespazjan Kochowski (Dzieło boskie), Samuel Twardowski (Dafnis) i Wacław Potocki (Judyta).