Astat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 46.253.220.189). Bez źródła + błąd merytoryczny (karta charakterystyki).
Kubakocoj (dyskusja | edycje)
mNie podano opisu zmian
Linia 95:
 
== Historia odkrycia ==
Istnienie astatu zostało przewidziane przez Mendelejewa, który nazwał pierwiastek "eka„eka-jodem"jodem”. Ponieważ [[układ okresowy pierwiastków]] był znany od dawna, uczeni starali się zapełnić lukę w grupie 17, poszukując fluorowca następującego po jodzie. Pierwiastek po raz pierwszy otrzymali [[Dale Corson]], [[Kenneth MacKenzie]] i [[Emilio Segrè|Emilio Segré]] w [[University of California, Berkeley|Berkeley]] w [[1940]] roku. Bombardowali oni <sup>209</sup>[[bizmut|Bi]] [[promieniowanie alfa|cząstkami alfa]]. Metodą tą wytwarza się astat również obecnie. Nazwa pierwiastka pochodzi od [[język grecki|greckiego]] ''astatos'', co znaczy nietrwały.
 
== Właściwości ==
Ze względu na krótkie czasy życia izotopów astatu (czas połowicznego rozpadu najtrwalszego izotopu to niewiele ponad 8 godzin), wiele właściwości pierwiastka pozostaje bliżej niezbadanych. Wiadomo jednak, że jest on łatwo lotny i rozpuszcza się w niektórych [[Związki organiczne|substancjach organicznych]]. Właściwości astatu zbadane w [[spektrometria mas|spektrometrach mas]] są zbliżone do właściwości pozostałych halogenów, zwłaszcza [[jod]]u, przy czym astat wykazuje więcej właściwości metalicznych. Badania teoretyczne sugerują, że (pod ciśnieniem atmosferycznym, w odróżnieniu od pozostałych fluorowców) pod ciśnieniem atmosferycznym, w fazie skondensowanej, może on być metalem<ref>{{Cytuj pismo|tytuł = Condensed Astatine: Monatomic and Metallic|czasopismo = Phys. Rev. Lett.|wolumin = 111|wydanie = 11|rok = 2013|nazwisko = Hermann|imię = Andreas|imię2 = Roald|nazwisko2 = Hoffmann|autor3 = N. W. Ashcroft|doi = 10.1103/PhysRevLett.111.116404}}
</ref>.
 
Linia 106:
 
== Otrzymywanie ==
Astat do badań laboratoryjnych jest otrzymywany poprzez bombardowanie [[bizmut]]u-<sup>209</sup>Bi [[promieniowanie alfa|cząstkami alfa]], czyli jądrami [[hel (pierwiastek)|helu]]. W zależności od energii cząstek, otrzymywane są relatywnie najtrwalsze izotopy <sup>209</sup>At – <sup>211</sup>At:
 
: <math>\, ^{209}_{83}\mathrm{Bi} + \, ^{4}_{2}\mathrm{\alpha} \, \to\ \, ^{211}_{85}\mathrm{At} + 2\, ^{1}_{0}\mathrm{n}</math> dla cząstek alfa o energii 26 MeV
Linia 115:
 
== Zastosowanie ==
Astat-Izotop <sup>211</sup>At, o okresie połowicznego zaniku 7,2 godziny, ma zastosowanie w [[radioterapia|radioterapii]] jako emiter cząstek alfa o małym zasięgu, przez coktóre oddziałują one na zmianę nowotworową, nie uszkadzając okolicznych zdrowych tkanek.
 
== Izotopy astatu ==
Trzy izotopy astatu występują w naturalnych [[szereg promieniotwórczy|szeregach promieniotwórczych]]: <sup>218</sup>At w szeregu uranowym, <sup>216</sup>At w szeregu torowym, zaś <sup>219</sup>At w szeregu aktynowym. Są to jednak izotopy bardzo krótkożyciowe, toteż szacuje się, że łączna ilość astatu na Ziemi wynosi w każdej chwili ok. kilkudziesięciu gramów (objętość 1 łyżeczki do herbaty). Z tego powodu astat trafił do [[Księga rekordów Guinnessa|Księgi rekordów Guinnessa]] jako najrzadszy z występujących naturalnie pierwiastków.
 
Astat jest homologiem [[jod]]u i w przypadku dostania się do organizmu gromadzi się w [[tarczyca|tarczycy]] i [[jajniki|jajnikach]]. Dopuszczalne [[skażenie promieniotwórcze]] astatem-izotopem <sup>211</sup>At zostało ustalone na 0,7 k[[bekerel|Bq]]<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = 1000 słów o atomie i technice jądrowej | autor = Ryszard Szepke | wydawca = Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej | rok = 1982 | język = pl | isbn = 8311067236}}</ref>.
 
{| class="wikitable" align=center
Linia 185:
|-
|<sup>207</sup>At
|1,21 [[godzina|godz.]]h
|[[rozpad alfa|α]], [[rozpad beta plus|β<sup>+</sup>]] [[wychwyt elektronu|w.e.]]
|-
|<sup>208</sup>At
|1,6 godz.h
|[[rozpad alfa|α]], [[rozpad beta plus|β<sup>+</sup>]] [[wychwyt elektronu|w.e.]]
|-
|<sup>209</sup>At
|5,4 godz.h
|[[rozpad alfa|α]], [[rozpad beta plus|β<sup>+</sup>]] [[wychwyt elektronu|w.e.]]
|-
|<sup>210</sup>At
|8 godz.h
|[[rozpad alfa|α]], [[wychwyt elektronu|w.e.]]
|-
|<sup>211</sup>At
|7,2 godzh
|[[rozpad alfa|α]], [[wychwyt elektronu|w.e.]]
|-