Rewolucja libijska w 1969: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 24:
 
== Geneza ==
Niepodzielną władze w Libii sprawował od 1951 roku (a więc daty ogłoszenia niepodległości) król [[Idris I]]. Władca zaprowadził [-monarchia absolutna|monarchię absolutną]], zakazał istnienia [[partia polityczna|partii politycznych]] a jego rządy oparte były na [[izolacjonizm]]ie<ref name=PWN>{{cytuj stronę|url=http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Libia-Historia;4574625.html|tytuł =Libia. Historia|opublikowany=encyklopedia.pwn.pl|język=pl}}</ref><ref>Blundy & Lycett 1987, s. 38–39; Kawczynski 2011, s. 7–9, 14; Bruce St. John 2012, s. 108.</ref>. Odkrycie dużych zasobów [[ropa naftowa|ropy naftowej]] w 1959 roku doprowadziło do szybkiego bogacenia się Libii będącej dotychczas jednym z najbiedniejszych państw świata. Z szybkiego wzrostu przychodów korzystał głównie rządzący monarcha co budziło niezadowolenie urzędników państwowych i zwykłych obywateli coraz bardziej skłaniających się do [[naseryzm]]u i innych form [[panarabizm|nacjonalizmów arabskich]]. W zamyśle nacjonalistycznej ideologii rząd królewski postrzegany był przez wielu mieszkańców jako pro[[izrael]]ski. Takie postrzeganie monarchii doprowadziło do nastrojów antykrólewskich i antyzachodnich protestów które nasiliły się po porażce sąsiedniego [[Egipt]]u w [[wojna sześciodniowa|wojnie sześciodniowej]] (pracownicy naftowi rozpoczęli [[strajk]] solidarnościowy z Egiptem a w [[Bengazi]] i [[Trypolis]]ie wybuchły zamieszki). W ostatnich latach dekady lat 60. rząd króla był coraz bardziej niepopularny. Scentralizowany system formalnie federalnej Libii pogłębiał tradycyjne podziały regionalne i plemienne<ref>Harris 1986, s. 14; Blundy & Lycett 1987, s. 52; Kawczynski 2011, s. 15–16.</ref>. Kraj nadto trawiło powszechne zjawisko [[korupcja|korupcji]]<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 51; Kawczynski 2011, s. 136.</ref>.
 
W ostatnim okresie rządów Idrisa w Bengazi i [[Trypolis]]ie wybuchły antyzachodnie zamieszki, a pracownicy naftowi rozpoczęli [[strajk]] solidarnościowy z Egiptem<ref>Kawczynski 2011, s. 16–17.</ref>. W 1969 roku, [[Stany Zjednoczone|amerykańska]] agencja [[Central Intelligence Agency|CIA]] spodziewała się że pewna część sił zbrojnych chce dokonać w Libii przewrotu. Mimo że CIA wiedziało o Ruchu Wolnych Oficerów to błędnie ignorowali grupę i skupili się na monitorowaniu rewolucyjnej grupy Czarnych Butów, założoną przez Abd al-Aziza asz-Szalahiego<ref>Blundy & Lycett 1987, s. 53; Kawczynski 2011, s. 19; Bruce St. John 2012, s. 139–140.</ref>. 4 sierpnia 1969 Idris [[abdykacja|abdykował]] na rzecz swojego bratanka [[Hasan as-Sanusi|Hasana as-Sanusiego]], który miał przejąć rządy w kraju 2 września 1969.