|
'''Bachor''' – [[osada]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo kujawsko-pomorskie|województwie kujawsko-pomorskim]], w [[powiat brodnicki|powiecie brodnickim]], w [[Górzno (gmina w województwie kujawsko-pomorskim)|gminie Górzno]].
Majątek na przełomnieprzełomie XVIII i XIX wieku liczył ponad 100 ha. Najdawniejszymi, udokumentowanymi właścicielami byli Józef i Wincenty Rochonowie, następnie Hennickę, a od 1881 r. E. Hensel. kolejnym właścicielem był handlarz nieruchomości Wolf Schündler. Od 1902 r. młynem i tartakiem władał Carl Westphal z córką Olgą. Postanowienia [[Kongres wiedeński|kongresu wiedeńskiego]] przewidywały włączenie Bachorzu do [[Wielkie Księstwo Poznańskie|Wielkiego Księstwa Poznańskiego]] z szerszą autonomią i większymi swobodami narodowymi, stało się jednak inaczej i znalazły się ponownie w [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]]. Bachor stał się wsią graniczną. Niespełna miesiąc po oddaniu [[Warszawa|Warszawy]] pod [[Brodnica|Brodnicą]] rozegrał się ostatni akt [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]]. [[5 października]] 1831 roku [[Powstanie listopadowe|oddziały powstańcze]] pod dowództwem ostatniego [[Wodzowie naczelni powstania listopadowego|wodza naczelnego]] powstania [[Maciej Rybiński (generał)|gen. dyw. Macieja Rybińskiego]] odbywszy naradę wojenną na plebanii w [[Świedziebnia|Świedziebni]], przekroczyły granicę [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]] i [[Królestwo Prus|Prus]] właśnie w Bachorzu gdzie ogłosili kapitulację i złożyli broń. Armia liczyła jeszcze 19.871 ludzi, w tym 9 [[generał]]ów, 89 [[Oficer (wojsko)|oficerów]] [[sztab]]owych i 416 młodszych oficerów. Granicę przejechało 95 [[Armata|armat]] z zaprzęgami, 5280 koni [[Jazda|kawaleryjskich]] i 2556 koni [[Artyleria|artyleryjskich]]. Wraz z armią na [[Migracja ludności|emigrację]] udały się też władze powstańcze z ostatnim [[Rząd Narodowy (powstanie listopadowe)|prezesem Rządu Narodowego]] [[Bonawentura Niemojowski|Bonawenturą Niemojowskim]], członkowie [[Sejm (powstanie listopadowe)|sejmu]] i liczni politycy m.in. [[Joachim Lelewel]], oraz znani poeci [[porucznik]] [[Wincenty Pol]] i [[Seweryn Goszczyński]]. Odchodząc na obczyznę świadczyli, że nie zrezygnują z podjętego celu. Po przekroczeniu granicy pruskiej na rzece [[Pissa|Pissie]] żołnierze armii polskiej pod [[Eskorta|eskortą]] [[Żandarmeria|żandarmów]] pruskich zostali [[Internowanie|internowani]] w obozach na pod brodnickich Wapnach, [[jazda]], [[artyleria]] i [[4 Pułk Piechoty Liniowej (Królestwo Kongresowe)|4 Pułk Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego]] nad [[Drwęca|Drwęcą]] w okolicach [[Mszano (wieś w powiecie brodnickim)|Mszana]], a część żołnierzy w zabudowaniach klasztoru [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanów]] w [[Brodnica|Brodnicy]].
Dla uczczenia powstańców 5 października 2010 roku odsłonięto pomnik Powstania Listopadowego w Bachorzu – to płyta pamiątkowa, na której uwieczniono sylwetkę ostatniego wodza naczelnego powstania gen. dyw. Macieja Rybińskiego. 5 października 1831 r. pod jego dowództwem oddziały polskie przekroczyły granicę Królestwa Polskiego i Prus między Górznem a Jastrzębiem i złożyły broń. Obok płyty umieszczono wyrzeźbioną w drewnie [[Pietà|Pietę]]. Jej autorem jest rolnik- artysta, utalentowany mieszkaniec Jastrzębia – Paweł Olender.
* Stefan Kiczyński, ''Grążawy, Łaszewo i okolice. Zarys dziejów'', Łaszewo 2009, s. 15, 74-76, 90-114.
== BibliografiaLinki zewnętrzne ==
* [http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=Bachor&level=miejsc&wojewodztwo=&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=false Dane w Krajowym Rejestrze Urzędowym Podziału Terytorialnego TERYT]
* {{cytuj stronę| url = http://www.brodnica.net/wiadomosci/7045| tytuł = Pomnik powstania listopadowego w Bachorzu| autor =| opublikowany = | praca = | data = | język = pl | data dostępu = 6 października 2010}}
{{Gmina Górzno (powiat brodnicki)|Gmina Górzno (powiat brodnicki)}}
| 