Kopiec Kościuszki w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m WPCleaner v1.39 - Popr. błędy z WP:CHECK (Znacznik bez zawartości - Ortografia i typografia - Znaleziono znacznik nowiki)
Linia 33:
 
Kopiec ma połączenie autobusowe z centrum Krakowa liniami 100 ([[Salwator (Kraków)|Salwator]]) i 101 ([[Dębniki (Kraków)|Dębniki]]).
Zwiedzanie jest objęte opłatą z wyjątkiem kilku dni w roku<ref>[http://www.kopieckosciuszki.pl/?x=cennik&lang=pl Oficjalna Strona Kopca Kościuszki w Krakowie<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.
 
== Historia kopca ==
=== Budowa ===
Od momentu śmierci w 1817 r. narastał kult bohatera narodowego – Tadeusza Kościuszki. Szczególną estymą cieszył się on w Krakowie, mieście, z którym był związany i w którym spoczęły jego zwłoki. Opinia publiczna domagała się wzniesienia monumentu upamiętniającego Naczelnika, rozpoczynając zbiórkę pieniędzy na ten cel. Nie potrafiono się jednak zdecydować jaki sposób uczczenia byłby odpowiedni. Ostatecznie zdecydowano się usypać kopiec na kształt istniejących w Krakowie od prawieków kopców [[kopiec Krakusa|Krakusa]] i [[kopiec Wandy|Wandy]]. Stawiano je za wzór trwałości i niezniszczalności, podkreślano, że zostały one wzniesione wspólnym wysiłkiem całego ludu, i że takiej budowli nie zdołają obalić wrogowie. Decyzję tę zatwierdził w lipcu 1820 r. [[Senat Rządzący (Wolne Miasto Kraków)|Senat Rządzący]] [[Wolne Miasto Kraków|Wolnego Miasta Krakowa]]. Jako miejsce budowy wybrano Wzgórze św. Bronisławy na zachód od miasta.
 
Uroczyste rozpoczęcie sypania kopca 15 września 1820 r. stało się wielkim wydarzeniem, przyciągnęło wielu [[Polacy|Polaków]], także spoza granic [[Wolne Miasto Kraków|Rzeczypospolitej Krakowskiej]]: weteranów powstań, chłopów, młodzieży. W trakcie trwającej trzy lata budowy znaczną część prac wykonali ochotnicy, symboliczny chociażby udział w sypaniu stał się patriotycznym obowiązkiem, brali w nim udział nawet cudzoziemcy odwiedzający miasto. Ostatecznie, mimo problemów technicznych i finansowych, budowę zakończono 25 października 1823 r. Usypany kopiec miał 80 m średnicy podstawy, 8,5 m średnicy u wierzchołka i wysokość 34,1 m, zaś jego objętość obliczono na ok. 64 100 m<sup>3</sup>³ <ref><nowiki>http://tygodniksalwatorski.icm.com.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=267</nowiki></ref>
 
=== Dalsze losy ===
Dalszej opieki nad kopcem podjął się Komitet Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki. Planowano wznieść wokół niego osadę dla rodzin chłopskich, które brały udział w [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]], ostatecznie jednak musiano zrezygnować z tego pomysłu. Kościuszkowska osada rolna miała składać się z czterech gospodarstw chłopskich. Realizując ten plan, nabyto od [[Kościół św. Augustyna i św. Jana Chrzciciela w Krakowie|klasztoru norbertanek]] 40 [[Morga|mórg]] ziemi (część terenu darowana została bezpłatnie) i przystąpiono do zakładania pierwszego gospodarstwa. W 1836 r. zamieszkał w nim Kalikst Waligórski, syn kościuszkowskiego żołnierza. Na przeszkodzie pełnej realizacji zamierzenia stanęli jednak [[Austriacy]], którzy w ramach ogólnego fortyfikowania Krakowa zajęli w l.latach 1850–1856 całe wzgórze Bł. Bronisławy i wznieśli wokół kopca silne umocnienia<ref>MŻK (Marek Żukow-Karczewski), ''Całe miasto mówiło... O osadzie rolnej'', „Echo Krakowa”, 12 X 1993 r., nr 199 (14018).</ref>. Problemem stało się utrzymanie kopca, uszkadzanego przez czynniki [[klimat]]yczne (wiatr, opady) i zwierzęta polne. W 1846 r. planowano gruntowną renowację, a nawet jego przebudowę w celu poprawy stabilności zboczy. Uniemożliwiła to ostatecznie likwidacja Wolnego Miasta Krakowa i wcielenie go do [[zabór austriacki|zaboru austriackiego]].
 
Prowadzona polityka germanizacji, zwłaszcza po wydarzeniach [[Wiosna Ludów|Wiosny Ludów]], polegała m.in. na likwidacji lub umniejszaniu znaczenia pamiątek polskości. Także działania zmierzające do przekształcenia Krakowa w twierdzę nie ominęły kopca Kościuszki. W 1850 r. jego teren z najbliższym otoczeniem został przejęty przez władze wojskowe, które postanowiły otoczyć Kraków pierścieniem fortyfikacji. Wokół kopca zbudowano [[fort cytadelowy 2 „Kościuszko”]]. Jego budowę zakończono w 1854 r. Wyrażono jednak zgodę na swobodny dostęp ludności do kopca od wschodu do zachodu słońca. W 1860 r. na szczycie umieszczono granitowy [[głaz]] z napisem: „Kościuszce”.