|
|mapa = Warszawa - Linia metra M3.svg
|opis mapy = Legenda mapy:<br />{{Legenda|#19e17d|planowane odcinki i stacje linii M3}}{{Legenda|#005bbc|działające odcinki i stacje [[Linia M1 metra w Warszawie|linii M1]]}}{{Legenda|#c60c30|działające odcinki i stacje [[Linia M2 metra w Warszawie|linii M2]]}}
|czas przejazdu =
|liczba pasażerów =
|liczba stacji = 8 (<small>1 w eksploatacjigotowa, 7 planowanych)nieeksploatowana;</small>
|długość =
|rozstaw = 1435
|trakcja = 750 V [[Prąd stały|DC]]
|vmax =
|zdjęcie =
|opis =
|lata_budowy =
|rok_otwarcia =
|przebieg =
}}
'''Linia M3 metra w Warszawie''' – planowana trzecia linia [[Metro w Warszawie|warszawskiego metra]] mająca połączyć dworzec[[Stadion Narodowy w Warszawie|Stadion Narodowy]] z [[Gocław (Warszawa)|Gocławiem]] lub [[Warszawa Zachodnia|Dworzec Zachodni]] zez Gocławiem. Jedynym jej gotowym elementem jest stacja [[Stadion Narodowy (stacja metra)|Stadion Narodowy]], który jest jednocześnie stacją [[Linia M2 metra w Warszawie|Stadionemlinii NarodowymM2]].
== Wariant podziemnyHistoria ==
Pierwsze plany odnośnie budowy trzeciej linii metra w Warszawie pochodzą z lat 70. i 80.. Planowano wówczas, że M3 połączy [[Okęcie (Warszawa)|Okęcie]], [[Ochota (Warszawa)|Ochotę]] z [[Gocław (Warszawa)|Gocławiem]] i [[Julianów (Warszawa)|Julianowem]]. W późniejszych latach plany odnośnie linii zostały znacząco skrócone, najpierw zrezygnowano z odcinka Okęcie – [[Warszawa Zachodnia|Dworzec Zachodni]], a później również z odcinka Dworzec Zachodni – Stadion Narodowy. Tym samym linia została ograniczona do odcinka Stadion Narodowy – Gocław{{r|TP-52725}}.
W 2006 roku linia M3 została przemianowana na odcinek wschodni-południowy [[Linia M2 metra w Warszawie|linii M2]]. – Powodem przemianowania tego odcinka z III linii na II była chęć objęcia finansowaniem unijnym także tego odcinka metra przy wnioskowaniu o środki na realizację II linii. Ostatecznie wszystkie środki unijne, które stolica uzyskała na II linię metra, zostały przeznaczone na jej centralny odcinek, który powstał jako pierwszy. Jednakże podczas jego budowy wybudowany został dodatkowy peron na stacji Stadion Narodowy, który w przyszłości ma zostać wykorzystany przez linię M3{{r|TP-52725}}.
Podziemny wariant III linii metra od Pragi-Południe, przez Śródmieście, do Ochoty.
=== PoczątkiStacje planowania ===
[[Plik:C14 Stadion Narodowy - peron M3, Dzień Otwarty Metra, 2014-11-09.jpg|thumb|Peron planowanej linii M3 na stacji [[Stadion Narodowy (stacja metra)|Stadion Narodowy]]]]
W lutym 2008 odbyły się pierwsze oficjalne obrady Ratusza Warszawy na temat przyszłościowego poprowadzenia kolejnej, czyli już trzeciej linii metra w stolicy<ref> [http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,87891,4919225.html Artykuł Gazety Wyborczej o obradach Ratusza nad III linią metra] </ref>. Obrady polegały na przedstawieniu wyników firm konsultingowych, które przeanalizowały demograficznie i komunikacyjnie najkorzystniejsze do tego celu obszary miasta i wyłoniły sześć najlepszych wariantów lokalizacji.
Z nich faworyzowany przez Ratusz jest wariant poprowadzenia trzeciej linii na południe od [[Kolej średnicowa w Warszawie|linii średnicowej]], mniej więcej równolegle z nią, i z przeciętnym oddaleniem 500 do 1500 metrów od niej.
Trzecia linia łączyłaby wówczas stację kolei [[Warszawa Stadion|Stadion]] i stację II linii metra [[Stadion Narodowy (stacja metra)|Stadion]], obie znajdujące się przy [[Stadion Narodowy w Warszawie|Stadionie Narodowym]] (Praga-Północ/Praga-Południe), z [[Warszawa Zachodnia|Dworcem Zachodnim]] (Ochota/Wola), przebiegając pod terenami [[Saska Kępa|Saskiej Kępy]], (pod [[Wisła|Wisłą]]), [[Solec (Warszawa)|Solca]], [[Plac Trzech Krzyży w Warszawie|Placu Trzech Krzyży]], [[Plac Konstytucji w Warszawie|Placu Konstytucji]], [[Filtry (Warszawa)|Filtrów]] i [[Plac Gabriela Narutowicza w Warszawie|Placu Narutowicza]].
=== Lista stacji ===
{| class="wikitable"
!Nazwa stacji
!Lokalizacja
!Data otwarcia
!Stan obecny
!
|-
| [[Stadion Narodowy (stacja metra)|Stadion Narodowy]]
|align="left"|''Dworzec Zachodni''
| [[Stadion Narodowy w Warszawie|Stadion Narodowy]]
|align="left"|[[Warszawa Zachodnia|Dworzec Zachodni]]
| 8 marca 2015<ref group="uwaga">Peron linii M3 używany jest do odstawiania pociągów z linii M2</ref>
|align="left"|planowana
| {{r|ZTM-1360|TP-52725}}
|-
|''Dworzec Wschodni''
|align="left"|''Plac Narutowicza''
| stacja kolejowa [[Warszawa Wschodnia]]
|align="left"|[[Plac Gabriela Narutowicza w Warszawie|Plac Narutowicza]] / [[Ulica Grójecka w Warszawie|Ul. Grójecka]]
|
|align="left"|planowana
|
|-
| ''Mińska''
|align="left"|''Niepodległości''
| [[Ulica Mińska w Warszawie|Ulica Mińska]]
|align="left"|[[Aleja Niepodległości w Warszawie|Al. Niepodległości]] / [[Ulica Koszykowa w Warszawie|Ul. Koszykowa]] / [[Ulica Tytusa Chałubińskiego w Warszawie|Ul. Chałubińskiego]] / osiedle [[Filtry (Warszawa)|Filtry]]
|
|align="left"|planowana
|
|-
| ''Rondo Wiatraczna''
|align="left"|''Plac Konstytucji''
| [[Rondo Wiatraczna w Warszawie|Rondo Wiatraczna]]
|align="left"|[[Ulica Wilcza w Warszawie|Ul. Wilcza]] / [[Plac Konstytucji (stacja metra)|stacja metra Plac Konstytucji]] / [[Plac Konstytucji w Warszawie|Plac Konstytucji]]
|
|align="left"|planowana
|
|-
| ''Ostrobramska''
|align="left"|''Plac Trzech Krzyży''
| [[Ulica Ostrobramska w Warszawie|Ulica Ostrobramska]]
|align="left"|[[Plac Trzech Krzyży w Warszawie|Plac Trzech Krzyży]] / [[Aleje Ujazdowskie w Warszawie|Al. Ujazdowskie]]
|
|align="left"|planowana
|
|-
| ''Fieldorfa''
|align="left"|''Solec''
| [[Ulica gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” w Warszawie|Ulica Fieldorfa]]
|align="left"|osiedle [[Solec (Warszawa)|Solec]]
|
|align="left"|planowana
|
|-
| ''Gocław''
|align="left"|''Waszyngtona''
| [[Gocław (Warszawa)|Gocław]]
|align="left"|[[Rondo Jerzego Waszyngtona w Warszawie|Rondo Waszyngtona]] / [[Saska Kępa]]
|
|align="left"|planowana
|-
|align="left"|''Stadion Narodowy''
|align="left"|stacja metra [[Stadion Narodowy (stacja metra)|Stadion Narodowy]] / stacja kolei [[Warszawa Stadion]]
|align="left"|w eksploatacji
|}
{{Uwagi}}
=== Krytyka ===
Główne punkty krytyki wstępnie przez Ratusz faworyzowanego przebiegu trzeciej linii równolegle do [[Kolej średnicowa w Warszawie|linii średnicowej]] związane są z następującymi faktami i opiniami:
{{Przypisy|przypisy=
* trzecia linia miałaby niepotrzebnie dublować już istniejące i na najbliższe lata zaplanowane nowe linie [[Szybka Kolej Miejska w Warszawie|SKM]], obsługujące centrum stolicy i korzystające z [[tunel średnicowy|tunelu średnicowego]].
<ref name="TP-52725">{{Cytuj stronę|url=http://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/jak-iii-linia-metra-ponownie-stala-sie-iii-linia-metra-52725.html|tytuł=Jak III linia metra ponownie stała się III linią metra|nazwisko=Urbanowicz|imię=Witold|opublikowany=transport-publiczny.pl|data=2016-08-11|język=pl|data dostępu=2016-08-11}}</ref>
* nowa linia byłaby kolejną już linią metra, która nie łączy największego dworca kolejowego Warszawy i Polski, czyli [[Warszawa Centralna|Dworca Centralnego]], z istniejącą siecią metra.
<ref name="ZTM-1360">{{cytuj stronę|url=http://ztm.waw.pl/aktualnosci.php?i=1360&c=100&l=1|autor=Zarząd Transportu Miejskiego|tytuł=Pasażerowie jeżdżą II linią metra|opublikowany=ztm.waw.pl|data=2015-03-08|data dostępu=2015-04-07|język=pl}}</ref>
* zasięg linii I i II już wystarczająco będzie gwarantować dobrą obsługę centrum stolicy. Z tego powodu kolejne linie powinny mieć za zadanie połączenie w Warszawie dzielnic peryferyjnych ([[Białołęka|Białołęki]], [[Wawer|Wawra]], [[Rembertów|Rembertowa]], [[Wilanów|Wilanowa]], [[Wesoła (Warszawa)|Wesołej]], [[Włochy (Warszawa)|Włoch]]) z dzielnicami centralnymi ([[Praga-Północ|Pragą-Północ]], [[Praga-Południe|Pragą-Południe]], [[Śródmieście (Warszawa)|Śródmieściem]], [[Żoliborz]]em, [[Wola (Warszawa)|Wolą]], [[Ochota|Ochotą]] i [[Mokotów|Mokotowem]]), by rozwiązać największy problem komunikacyjny stolicy, czyli uciążliwy dojazd setek tysięcy warszawiaków do ich miejsc pracy w dzielnicach centralnych.
}}
* jest to kolejna po II linii linia która jest nadmiernie powyginana – to podwyższa koszt budowy, podwyższa koszt utrzymania (prąd/remonty), wydłuża czas przejazdu (długość+niższe prędkości z powodu łuków) – linie metra najczęściej buduje się jako linie proste by jak najszybciej przemieścić jak najwięcej osób między peryferiami a centrum
* brak jest przesiadki z/na I linię metra
* linia powinna być odchylona bardziej na południe by obsłużyć duże kampusy Uniwersytetu Warszawskiego i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na Ochocie (szpital Banacha), odchylenie na południe w części wschodniej pozwoliłoby obsłużyć linią metra Czerniaków i pośrednio okolice poprzez Powsińską, Sobieskiego i Trasę Siekierkowską
=== Punkty sprzyjające ===
* linia ta obsługiwałaby największy warszawski dworzec autobusowy – Dworzec Zachodni.
* dzielnica Ochota ma najwyższy wskaźnik osób/km².
== Wariant naziemny/SKM ==
Naziemny wariant III linii metra od [[Białołęka|Białołęki]], przez [[Praga-Północ|Pragę-Północ]], [[Żoliborz]], [[Wola (Warszawa)|Wolę]], [[Włochy]] do [[Ursus (Warszawa)|Ursusa]]. Od września 2012 przejazd na zbliżonym odcinku z Białołęki do Dw. Gdańskiego i dalej do Dw. Zachodniego zapewnia przedłużona linia [[Szybka Kolej Miejska w Warszawie|Szybkiej Kolei Miejskiej]] nr [[Linie Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie#S9|S9]].
=== Planowanie ===
Burmistrzowie sześciu dzielnic północnej Warszawy (Włoch, Ursusa, Bemowa, Woli, Żoliborza i Białołęki) porozumieli się w lipcu 2009 co do stworzenia nowej naziemnej linii dla ruchu pasażerskiego w stolicy<ref> [http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34889,6785014,Trzecia_linia_metra_juz_w_przyszlym_roku_.html Artykuł Gazety Wyborczej z lipca 2009 o naziemnej III linii metra przez Białołękę, Pragę-Północ, Żoliborz, Wolę i Ursus] </ref>.
Linia miała mieć charakter naziemnego metra i tak też się nazywać. By zasłużyć na miano [[metro|''metra'']] linia ta musiałaby jednak obsługiwać przystanki z częstotliwością przynajmniej co 5 do góra 10 minut w godzinach szczytu. Również zagęszczenie stacji powinno wynosić jeden przystanek na jeden do dwóch kilometrów trasy, jak i pociągi musiałyby kursować w regularnych odstępach przez cały dzień.
Nowa linia miała przebiegać istniejącą trasą kolejową [[Koleje Mazowieckie|Kolei Mazowieckich]] przez Białołękę i Żoliborz ([[Warszawa Gdańska|Dworzec Gdański]]), jak i trasą dotychczas przeznaczoną wyłącznie dla [[pociąg towarowy|pociągów towarowych]] między Wolą i Bemowem, i w Ursusie.
Pierwszy etap tworzenia tej linii zakładał [[Modernizacja (technika)|modernizację]] i rozbudowę tras kolejowych w Ursusie. Prace w Ursusie miały być częścią projektu zawierającego również modernizację i rozbudowę tras kolejowych na Woli w kierunku [[Warszawa Główna Osobowa|W-wy Głównej]] i W-wy Głównej Towarowej. Celem tego projektu byłoby podwojenie prędkości przejazdu pociągów na tych trasach i udostępnienie ich dla ruchu pasażerskiego<ref>[http://www.pkp.pl/node/1515 Informacja na stronie Polskich Kolei Państwowych (PKP) o modernizacji tras kolejowych na Woli, Bemowie i Ursusie]</ref><ref>[http://kolej.crib.pl/category/kategorie/warszawa-gdanska-jozefinow Informacja internetowa na stronie Rail Press z października 2008 o modernizacji linii obwodowej między Dw. Gdańskim i W-wą Główną, i tras kolejowych w Ursusie]</ref>.
Stworzenie linii pasażerskiej między Białołęką i Ursusem zakładało też budowę nowych przystanków ''W-wa Powązkowska'', ''W-wa Wola Park'' i ''W-wa Fort Wola'' między Dworcem Gdańskim i Ursusem. Pociągi pasażerskie miały w pierwszym rzędzie kursować między Dworcem Gdańskim i Józefinowem. W następnych etapach linia ma zostać przedłużona na Białołękę i przypuszczalnie uzupełniona o kolejne nowe stacje po lewobrzeżnej stronie Warszawy.
=== Debata ===
W grudniu 2009 r. w telewizji TVN Warszawa miała miejsce debata - jak i wyprodukowany został reportaż - na temat stworzenia naziemnej linii metra od Bemowa do Białołęki. Podczas niej wypowiedzieli się na jej temat: J. Dąbrowski (burmistrz Bemowa), M. Szklarek (rzecznik Polskich Linii Kolejowych), M. Ochmański (rzecznik burmistrza Warszawy), L. Ruta (dyrektor Zarządu Transportu Miejskiego), J. Jakiel (przedstawiciel stowarzyszenia [[Stowarzyszenie Integracji Stołecznej Komunikacji|SISKOM]]), K. Zygrzak (rzecznik burmistrza Bemowa) oraz mieszkańcy Bemowa drogą sondażu<ref>[http://www.tvnwarszawa.pl/2,2290617,1,135,0,0,wideo.html ''Bemowo chce naziemnego metra'' Reportaż TVN Warszawa (grudzień 2009)]</ref><ref>[http://www.tvnwarszawa.pl/2,2290153,1,136,0,0,wideo.html ''Bemowo walczy o naziemne metro'' Reportaż TVN Warszawa (grudzień 2009)]</ref>.
=== Lista stacji ===
{| class="wikitable"
!Nazwa stacji
!Dzielnica
!Lokalizacja
!Stan obecny
|-
|align="left"|''Choszczówka''
|align="left"|[[Białołęka]]
|align="left"|[[Warszawa Choszczówka|Choszczówka]]
|align="left"|wyremontowana<ref name="interpelacja_e65">{{cytuj stronę|url=http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/49169FE2|tytuł=Odpowiedź na interpelację w sprawie modernizacji linii kolejowej E65 Gdynia - Warszawa|data=2011-07-15|opublikowany=sejm.gov.pl|data dostępu=2012-12-26}}</ref>
|-
|align="left"|''Płudy''
|align="left"|Białołęka
|align="left"|[[Warszawa Płudy|Płudy]]
|align="left"|wyremontowana{{r|interpelacja_e65}}
|-
|align="left"|''Żerań''
|align="left"|Białołęka
|align="left"|[[Warszawa Żerań|Żerań]]
|align="left"|wyremontowana{{r|interpelacja_e65}}
|-
|align="left"|''Toruńska''
|align="left"|Białołęka/[[Praga-Północ]]
|align="left"|[[Warszawa Toruńska|Toruńska]]
|align="left"|wyremontowana{{r|interpelacja_e65}}
|-
|align="left"|''Praga''
|align="left"|Praga-Północ/[[Targówek]]
|align="left"|[[Warszawa Praga (stacja kolejowa)|Praga]]
|align="left"|wyremontowana{{r|interpelacja_e65}}
|-
|align="left"|''Zoo''
|align="left"|Praga-Północ
|align="left"|[[Warszawa Zoo|Zoo]]
|align="left"|wyremontowana<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.kolejowe.mazowsze.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=361|tytuł=Linia nr 20 warszawa Główna Towarowa - Warszawa Praga|data=2012-08-16|opublikowany=www.kolejowe.mazowsze.pl|data dostępu=2012-12-31}}</ref>
|-
|align="left"|''Dworzec Gdański''
|align="left"|[[Żoliborz]]/[[Śródmieście (Warszawa)|Śródmieście]]
|align="left"|[[Warszawa Gdańska|Dworzec Gdański]]
|align="left"|wyremontowana
|-
|align="left"|''Powązkowska''
|align="left"|Żoliborz/[[Wola (Warszawa)|Wola]]
|align="left"|ul. Powązkowska/[[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarz Powązkowski]]
|align="left"|planowana
|-
|align="left"|''Księcia Janusza''
|align="left"|Wola/[[Bemowo]]
|align="left"|ul. Księcia Janusza/[[Koło (Warszawa)|Koło]]/[[Fort Bema]]
|align="left"|planowana
|-
|align="left"|''Wola Park''
|align="left"|Wola/Bemowo
|align="left"|ul. Górczewska/[[CH Wola Park|Centrum handlowe Wola Park]]
|align="left"|planowana
|-
|align="left"|''Fort Wola''
|align="left"|Wola/Bemowo
|align="left"|[[Ulica Połczyńska w Warszawie|ul. Połczyńska]]/[[Ulica Wolska w Warszawie|ul. Wolska]]/[[CH Fort Wola|Centrum handlowe Fort Wola]]
|align="left"|planowana
|-
|align="left"|''Józefinów''
|align="left"|[[Ursus (Warszawa)|Ursus]]
|align="left"|[[Linia kolejowa nr 19]]
|align="left"|b. d.
|}
=== Punkty problematyczne ===
Dotychczasowe doświadczenia z liniami naziemnej kolei w Warszawie jak i z charakterem zaludnienia obszarów graniczących z trasami kolejowymi pokazały, że podróżujący w obrębie obszaru miasta Warszawy niechętnie przestawiają się z jazdy autobusami i tramwajami na jazdę koleją naziemną.
Związane jest to z ogólnie bardzo małą ilością stacji na trasach, z ich niedogodnym położeniem na obszarach przemysłowych, rolniczych lub leśnych, i dlatego często mocno oddalonych od centrów dzielnic i osiedli. Faktem jest też, że 50% terenu miasta Warszawy ma status gruntów rolnych, czyli nie jest w ogóle zaludnione. Z tych powodów korzystanie z linii kolejowych najczęściej nie skraca czasu podróży po stolicy.
Te czynniki stawiają pod znakiem zapytania, czy kursowanie tej linii naziemnej w charakterze metra będzie opłacalne i dlatego kiedykolwiek osiągnięte. W związku z czym też miano ''metra naziemnego'' jest przesadne lub wręcz błędne. Istnieje zatem duże prawdopodobieństwo, że III linia zostałaby po pewnym czasie tak samo zawieszona jak niegdyś linia [[Szybka Kolej Miejska w Warszawie|SKM]] nr [[Linie Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie#S1|S1]] do Falenicy (tylko w granicach miasta). Dlatego stworzenie nowej linii jako SKM, czyli przedłużenie jej od samego początku do Legionowa i do Błonia z typową dla SKM częstotliwością, wydaje się bardziej odpowiednie.
=== Punkty sprzyjające ===
Da się też zauważyć kilka faktów i tendencji sprzyjających powstaniu i przetrwaniu takiej linii w charakterze metra naziemnego.
* Ludność Warszawy wzrasta, czyli obszary rolne, przemysłowe i niezabudowane będą w najbliższych latach i dziesięcioleciach zabudowywane, co będzie sprzyjać opłacalności linii kolejowych w obrębie miasta.
* Budowa nowych stacji w miejscach nowych osiedli, jak i w miejscach, w których trasy linii krzyżują się z liniami tramwajowymi i autobusowymi sprzyjać będzie częstszemu korzystaniu z linii kolejowych.
* Można też przypuszczać, że budowa nowych i remont istniejących stacji, jak i organizacja częstego serwisu stacji, pociągnie za sobą połączenie tych stacji z istniejącymi liniami tramwajowymi i przede wszystkim autobusowymi, co mocno podniesie atrakcyjność przystanków kolejowych.
=== Linia SKM nr S9 ===
W marcu 2010 między [[Warszawa Gdańska|Dworcem Gdańskim]] i [[Legionowo|Legionowem]] rozpoczęła kursowanie linia [[Szybka Kolej Miejska w Warszawie|SKM]] nr [[Linie Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie#S9|S9]]<ref>[http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,95193,7663494,Ruszyla_linia_S_9_do_Legionowa__Z_klopotami__ale_jednak.html Ruszyła linia S-9 do Legionowa. Z kłopotami, ale jednak]. [dostęp 2010-03-16]</ref>. Od 2011 r., kiedy obsługę linii przejęły nowoczesne pociągi typu 27WE, linię S9 zaczęto nazywać białołęckim metrem. 1 czerwca 2012 roku ze względu na uruchomienie linii z Legionowa na Lotnisko Chopina ([[Linie Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie#S3|S3]]), częstotliwość kursowania linii S9 została ograniczona. Od września 2012 linia S9 została przedłużona z Dw. Gdańskiego do [[Warszawa Zachodnia|Dw. Zachodniego]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ztm.waw.pl/aktualnosci.php?i=798&c=100&l=1|tytuł=Linią S9 do Zachodniego|data=2012-08-10|opublikowany=ztm.waw.pl|data dostępu=2012-12-26}}</ref>.
{{Przypisy|2}}
{{Metro w Warszawie}}
| 