Stanisław Mikołajczyk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Poprawa błędu ortograficznego.
m poprawa przek., +źródła/przypisy (data ur.), -ppwt. w treści gł. inform. o śmierci bohatera biogramu, drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = Stanisław Mikołajczyk
|data urodzenia = [[18 lipca]] [[1901]]
|miejsce urodzenia = [[Dorsten|Dorsten-Holsterhausen]], [[Cesarstwo Niemieckie]]
|data śmierci = [[13 grudnia]] [[1966]]
|miejsce śmierci = [[Waszyngton]], [[Stany Zjednoczone|USA]]
|grafika = [[Plik:Mikolajczyk.jpg]]
|funkcja = [[Premierzy Polski|Premier Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie]]
Linia 32:
|quote = Stanisław Mikołajczyk
}}
 
[[Plik:Szczecin tablica Stanislaw Mikolajczyk.jpg|mały|Tablica pamiątkowa na pl. Armii Krajowej w Szczecinie]]
[[Plik:Stanisław Mikolajczyk Tomb Poznan.JPG|thumb|mały|Grób Mikołajczyka na [[Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan|Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan]] w Poznaniu]]
 
'''Stanisław Mikołajczyk''' (ur. [[18 lipca]] [[1901]]<ref name="Gmitruk-s4">{{Cytuj książkę | autor = Janusz Gmitruk | tytuł = Stanisław Mikołajczyk 1901–1966: materiały z konferencji naukowej | wydawca = Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego | data = 1998 | strony = 4 | isbn = 9788387838089}}</ref> w [[Dorsten|Dorsten-Holsterhausen]], zm. [[13 grudnia]] [[1966]] w [[Waszyngton]]ie) – polski [[polityk]], przywódca [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1945–1949)|Polskiego Stronnictwa Ludowego]], poseł na Sejm [[II Rzeczpospolita|II RP]] ([[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej III kadencji (1930-19351930–1935)|III kadencji]]), [[premierzy Polski|premier rządu RP na uchodźstwie]], po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] poseł do [[Krajowa Rada Narodowa|Krajowej Rady Narodowej]] i na [[Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]], [[Wiceprezes Rady Ministrów|wicepremier]] i minister rolnictwa w [[Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej|Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej]].
 
== Biografia ==
=== Dzieciństwo i młodośćMłodość ===
Urodził się 18 lipca 1901 w [[Dorsten|Dorsten-Holsterhausen]] w rodzinie emigrantów z powiatu [[Pleszew|pleszewskiegopleszew]]skiego, górnika Stanisława i Zofii z domu Parysek<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko =Gąsiorowski|imię =Antoni|nazwisko2=Topolski (red.)|imię2=Jerzy|tytuł =Wielkopolski Słownik Biograficzny|data =1981|wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe|miejsce =Warszawa-Poznań|isbn =83-01-02722-3|strony =483}}</ref>. Ukończył cztery klasy szkoły powszechnej<ref name="ED">[[Eugeniusz Duraczyński]]: ''Między Londynem a Warszawą. Lipiec 1943 – lipiec 1944'', Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1986, s. 17, ISBN 83-06-01406-5.</ref> w Niemczech, kurs Szkoły Rolniczej w [[Swarzędz]]u oraz kurs Uniwersytetu Ludowego w [[Dalki (Gniezno)|Dalkach]] koło Gniezna. W latach 1918–1920 uczestnik [[powstanie wielkopolskie|powstania wielkopolskiego]] i [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]]. Był absolwentem [[Uniwersytet ludowy|Uniwersytetu Ludowego]] w Dalkach<ref>Informacja dra Janusza Gmitruka, dyrektora Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie (list do H. Musielaka z 29 stycznia 2001). Uniwersytet Ludowy w Dalkach koło Gniezna założył ks. [[Antoni Ludwiczak]] w 1921</ref>.
 
=== Międzywojenna działalność polityczna ===
Linia 44 ⟶ 46:
 
=== II wojna światowa ===
Wicepremier (1940–1943), a od lipca 1943 (po śmierci gen. [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]]) do listopada 1944 premier rządu RP na uchodźstwie. Bezskutecznie usiłował uzyskać porozumienie z [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] dotyczące polskiej granicy wschodniej i z [[Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego|PKWN]] odnośnie politycznej przyszłości kraju (nie zdając sobie sprawy, że decyzje ws. granicy wschodniej i tzw. rekompensaty terytorialnej zapadły już na spotkaniu tzw. [[wielka trójka|wielkiej trójki]] podczas [[konferencja teherańska|konferencji teherańskiej]] w 1943, bez wiedzy rządu polskiego). O porozumieniu teherańskim dowiedział się podczas konferencji w Moskwie w październiku 1944 z ust [[Wiaczesław Mołotow|Mołotowa]] w obecności nie tylko [[Józef Stalin|Józefa Stalina]], ale także, również wtedy przebywającego w Moskwie, brytyjskiego premiera [[Winston Churchill|Winstona Churchilla]]. Wobec odmowy przyjęcia przez rząd [[ultimatum|ultymatywnych]] warunków sowieckich, co do oparcia granicy polsko-radzieckiej na [[iinia Curzona|linii Curzona]], jednoczesnej dymisji Naczelnego Wodza [[Kazimierz Sosnkowski|Kazimierza Sosnkowskiego]] i prezydenta RP [[Władysław Raczkiewicz|Władysława Raczkiewicza]] i podważenia legitymizacji [[Rząd RPRzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rządu RP na uchodźstwie]], których przyjęcie uważał za konieczne, 24 listopada 1944 złożył dymisję z funkcji premiera, do dymisji podali się również ministrowie Stronnictwa Ludowego. Nowy rząd utworzył [[Tomasz Arciszewski]], weteran [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej]].
 
=== Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej ===
Linia 51 ⟶ 53:
W listopadzie 1945 w czasie zjazdu Polskiego Stronnictwa Ludowego Stanisław Mikołajczyk potępił bratobójcze mordy dokonywane przez [[Narodowe Siły Zbrojne]] i nieprzejednaną postawę emigracji<ref>[[Wojciech Roszkowski|Andrzej Albert]]: ''Najnowsza historia Polski 1914–1993''. Warszawa 1995, t. 2, s. 42.</ref>.
 
W sfałszowanych [[Wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku|wyborach do Sejmu Ustawodawczego]] (1947) Polskie Stronnictwo Ludowe otrzymało ułamek mandatów, w porównaniu do faktycznej liczby głosów oddanych na swoją listę.{{fakt|data=2016-01}}. Sam Stanisław Mikołajczyk został wybrany na posła na [[Sejm Ustawodawczy (1947–1952)|Sejm Ustawodawczy]] z okręgu warszawskiego<ref>{{Monitor Polski|1947|10|19}}</ref>. Został prezesem klubu PSL.
 
=== Emigracja ===
Linia 61 ⟶ 63:
 
Nie został przywódcą emigracji, w kilka lat po przybyciu na Zachód rozszedł się nawet z dotychczasowymi współpracownikami, pozostając w izolacji politycznej<ref>[[Marek Łatyński]]: ''Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych'', wyd. II rozszerzone, Wrocław 2002, Wyd. [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum]], ISBN 83-7095-056-6, s. 826–827.</ref>.
 
Zmarł 13 grudnia 1966 w [[Waszyngton]]ie w wieku 65 lat.
 
== Upamiętnienie ==
Linia 119:
[[Kategoria:Premierzy emigracyjni]]
[[Kategoria:Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1901]]
[[Kategoria:Wicepremierzy PRL]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1901]]
[[Kategoria:Zmarli w 1966]]