Wyludnione miasto: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa przek., WP:SK, podział na akapity
Linia 1:
[[Plik:Bodie ghost town.jpg|thumb|250px|Ulica w mieście [[Bodie (Kalifornia)|Bodie]], [[Kalifornia]]]]
[[Plik:Craco0001.jpg|thumb|250px|Opuszczone miasto [[Craco]], [[Włochy]]]]
'''Miasta opuszczone''' (też '''miasto widmo''') – [[miasto]], które zostało opuszczone z dowolnego powodu ([[wojna|wojny]], katastrofy naturalnej lub z przyczyn ekonomicznych). Określenie to również stosuje się do miast, które zaznały wyraźnego spadku demograficznego i obecnie mieszka w nich mała grupa osób.
[[FilePlik:Oatman 01.jpg|thumb|left|Osły na ulicy w Oatman, USA]]
[[Plik:Agdam-nagorno-karabakh-3.jpg|thumb|250px|Opuszczone miasto Ağdam w [[Azerbejdżan]]ie]]
'''MiastaMiasto opuszczone''' (też '''miasto widmo''') – [[miasto]], które zostało opuszczone przez mieszkańców z dowolnego powodu ([[wojna|wojny]], katastrofy naturalnej lub z przyczyn ekonomicznych). Określenie to również stosuje się do miast, które zaznały wyraźnego spadku demograficznego i obecnie mieszka w nich mała grupa osób.
 
Pojęcie to może również odnosić się do opuszczonych [[miejscowość|miejscowości]], [[Dzielnica miasta|dzielnic]], [[wieś|wsi]], [[osada|osad]] itd., które zostały opuszczone, zniszczone lub wysiedlone, i nie zostały ponownie ''ożywione''.
 
== Przyczyny opuszczania miast ==
W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] większość porzuconych miast znajduje się na zachodzie kraju, wiele z nich zostało założonych w czasie trwania tzw. gorączki złota. Gdy ta przeminęła, ludność przeniosła się do innych ośrodków w poszukiwaniu pracy. Przykładem jest [[Delamar Ghost Town]]. W USA miasta widma cieszą się popularnością wśród turystów. Niektóre z nich są objęte ochroną, by móc zachować historyczny charakter. Dzięki tego typu ochronie miasto [[Oatman (Arizona)|Oatman]] w stanie [[Arizona]] zachowało swój pierwotny wygląd z końca XIX wieku. Analogicznie w [[Kanada|Kanadzie]] atrakcją turystyczną jest [[Barkerville]]<ref>[http://www.barkerville.ca/ Barkerville – historic town].</ref>.
[[Plik:Craco0001.jpg|thumb|250px|Opuszczone miasto [[Craco]], [[Włochy]]]]
W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] większość porzuconych miast znajduje się na zachodzie kraju, wiele z nich zostało założonych w czasie trwania tzw. gorączki złota, gdy ta przeminęła, ludność przeniosła się do innych ośrodków w poszukiwaniu pracy. Doskonałym przykładem jest tu [[Delamar Ghost Town]].
Obecnie miasta widma cieszą się sporą popularnością wśród turystów, niektóre z nich są objęte ochroną, by móc zachować swój unikatowy charakter. Dzięki tego typu ochronie miasto [[Oatman (Arizona)|Oatman]] w stanie [[Arizona]] zachowało swój pierwotny wygląd z końca [[XIX wiek]]u. Na fotografiach widać miasta [[Bodie]] i Berlin w Nevadzie.
 
W [[Namibia|Namibii]] znajduje się byłe osiedle górników wydobywających diamenty [[Kolmanskop]]. W Australii zlikwidowano miasto [[Wittenoom]] po rezygnacji z wydobycia azbestu. Przyczyną opuszczenia osiedla [[Grytviken]] w brytyjskim terytorium zamorskim [[Georgia Południowa]] stało się wyczerpanie surowców naturalnych, a także ograniczenia w połowie wielorybów. W Japonii mieszkańcy opuścili osiedle na [[Hashima (wyspa)|Hashima]] po wyczerpaniu zasobów węgla. Podobnie stało się w [[Pyramiden]] położonym w archipelagu [[Svalbard]], gdzie po wyczerpaniu się zasobów [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]] dotychczasowi mieszkańcy przenieśli się do innych osiedli górniczych. Rosyjskie osiedle Pyramiden na [[Spitsbergen]]ie pozostaje opuszczone od 1998.
Analogicznie w [[Kanada|Kanadzie]] opuszczone miasto [[Barkerville]] jest atrakcją turystyczną<ref>[http://www.barkerville.ca/ Barkerville – historic town].</ref>.
 
Przyczyną opuszczania miast może być też utrata znaczenia politycznego i kulturalnego. Taki los spotkał [[Ktezyfon]] i wiele innych miast na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]]. Powodem wymierania może być też ciągnący się konflikt zbrojny. Taka sytuacja jest m.in. w [[Azerbejdżan|azerskim]] mieście [[Ağdam]] w [[Górski Karabach|Górskim Karabachu]]. Po wycofaniu wojsk izraelskich [[Al-Kunajtira (Syria)|Al-Kunajtira]] pozostała ruiną. W czasie II wojny światowej Niemcy wymordowali ludność [[Oradour-sur-Glane]], ruiny zachowano jako miejsce pamięci. W Anglii mieszkańcy musieli opuścić wieś [[Imber]] włączoną do poligonu.
W [[Namibia|Namibii]] znajduje się byłe osiedle górników wydobywających diamenty [[Kolmanskop]].
 
Miasta niszczoneMiejscowości niszczone przez klęski żywiołowe. – wieśWeś Caraíbas w gminie [[Itacarambi]] w [[Brazylia|Brazylii]] została ewakuowana przy okazji trzęsienia ziemi, alea mieszkańcy już do niej nie wrócili. Podobnie stało się w [[Craco]], miejscowość i gmina we [[Włochy|Włoszech]], w regionie [[Basilicata]]. Miasto stało się planem filmowym. Czasem wystarczające jest samo zagrożenie katastrofą. W 2002 roku miastem widmo stała się [[Goma]] w [[Demokratyczna Republika Konga|Demokr.Demokratycznej Rep.Republice Konga]], po tym jak 300 tys. osób uciekło z miasta w wyniku zagrożenia wybuchem wulkanu<ref>[http://us-africa.tripod.com/news.html Remarkable news about Africa].</ref>. Niektóre miasta w [[Arkansas]] stały się widmami po wymarciu mieszkańców w wyniku [[Pandemia grypy w latach 1918–1919|epidemii grypy hiszpanki]] w latach 1918-1919. Przykładem miasta opuszczonego wskutek katastrofy jest [[Prypeć (miasto)|Prypeć]] na Ukrainie, opuszczona w wyniku [[Katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu|awarii elektrowni atomowej]].
W Australii zlikwidowano miasto [[Wittenoom]] po rezygnacji z wydobycia azbestu.
 
Przyczyną opuszczania miast może być też utrata znaczenia politycznego i kulturalnego. Taki los spotkał [[Ktezyfon]] i wiele innych miast na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]].
Przyczyną opuszczenia osiedla [[Grytviken]] w brytyjskim terytorium zamorskim [[Georgia Południowa]] stało się wyczerpanie surowców naturalnych, a także ograniczenia w połowie wielorybów. W Japonii mieszkańcy opuścili osiedle na [[Hashima (wyspa)|Hashima]] po wyczerpaniu zasobów węgla.
 
[[File:Oatman 01.jpg|thumb|left|Osły na ulicy w Oatman]]
Podobnie stało się w [[Pyramiden]] położonym w archipelagu [[Svalbard]], gdzie po wyczerpaniu się zasobów [[węgiel kamienny|węgla kamiennego]] dotychczasowi mieszkańcy przenieśli się do innych osiedli górniczych. Rosyjskie osiedle [[Pyramiden]] na [[Spitsbergen]]ie pozostaje opuszczone od 1998.
 
[[Plik:Agdam-nagorno-karabakh-3.jpg|thumb|250px|Opuszczone miasto Ağdam w [[Azerbejdżan]]ie]]
Przyczyną opuszczania miast może być też utrata znaczenia politycznego i kulturalnego. Taki los spotkał [[Ktezyfon]] i wiele innych miast na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]]. Powodem wymierania może być też ciągnący się konflikt zbrojny. Taka sytuacja jest m.in. w [[Azerbejdżan|azerskim]] mieście [[Ağdam]] w [[Górski Karabach|Górskim Karabachu]]. Po wycofaniu wojsk izraelskich [[Al-Kunajtira (Syria)|Al-Kunajtira]] pozostała ruiną.
 
Podczas II wojny światowej Niemcy wymordowali ludność [[Oradour-sur-Glane]], ruiny zachowano jako miejsce pamięci.
 
W Anglii mieszkańcy musieli opuścić wieś [[Imber]] włączoną do poligonu, nigdy nie wrócili.
 
Miasta niszczone są przez klęski żywiołowe – wieś Caraíbas w gminie [[Itacarambi]] w [[Brazylia|Brazylii]] została ewakuowana przy okazji trzęsienia ziemi, ale mieszkańcy już do niej nie wrócili. Podobnie stało się w [[Craco]], miejscowość i gmina we [[Włochy|Włoszech]], w regionie [[Basilicata]]. Miasto stało się planem filmowym. Czasem wystarczające jest samo zagrożenie katastrofą. W 2002 roku miastem widmo stała się [[Goma]] w [[Demokratyczna Republika Konga|Demokr. Rep. Konga]], po tym jak 300 tys. uciekło z miasta w wyniku zagrożenia wybuchem wulkanu<ref>[http://us-africa.tripod.com/news.html Remarkable news about Africa].</ref>.
 
Niektóre miasta w [[Arkansas]] stały się widmami po wymarciu mieszkańców w wyniku [[Pandemia grypy w latach 1918-1919|epidemii grypy hiszpanki]] w latach 1918-1919.
 
Przykładem miasta opuszczonego wskutek katastrofy jest [[Prypeć (miasto)|Prypeć]] na Ukrainie, opuszczona w wyniku [[Katastrofa elektrowni jądrowej w Czarnobylu|awarii elektrowni atomowej]].
 
== Miasta opuszczone w Polsce ==
[[Plik:Kłomino.jpg|thumb|250px|Opuszczony blok z wielkiej płyty w [[Kłomino|Kłominie]]]]
Najbardziej znanym przykładem opuszczonego miasta w Polsce jest [[Kłomino]] w pobliżu [[Borne Sulinowo|Bornego Sulinowa]], opuszczone w 1992 roku po likwidacji radzieckiego garnizonu wojskowego. Innym podobnym przykładem jest [[Pstrąże]] niedaleko [[Szprotawa|Szprotawy]].
 
Istnieje również sporowiele wsi, które obecnie są wymarłe lub niemalże wymarłe. Szczególnie dużo takich miejscowości znajduje się w rejonie [[Bieszczady|Bieszczadów]] i [[Beskidy|Beskidów]],. zostałyZostały one wyludnione wskutek [[Akcja „Wisła”|akcji „Wisła”]]. Inny przykład to [[Janowa Góra]] w [[Kotlina Kłodzka|Kotlinie Kłodzkiej]].
 
{{Przypisy}}
Linia 48 ⟶ 33:
* [[Urban exploration]]
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:!}}
[[Kategoria:Opuszczone miejscowości]]
[[Kategoria:Opuszczone miasta]]