Wikipedia

Komunistyczna Partia Czechosłowacji: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m int.
→‎Historia: jęz., drobne redakcyjne
Linia 10:
== Historia ==
=== 1921–1945 ===
Komunistyczna Partia Czechosłowacji została założona na kongresie [[Czeska Partia Socjaldemokratyczna|Czechosłowackiej Partii Socjademokratycznej]] w [[Praga|Pradze]], zwołanym w dniach 14-16 maja 1921<ref>[http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1921/jul/17b.htm Lenin Collected Works, Progress Publishers, 1976, Moscow, Volume 45, s. 213] {{lang|en}}</ref> Organem prasowym nowej partii ustanowiono ''[[Rudé právo]]'', - gazetę, która należała uprzednio do [[socjaldemokracja|socjaldemokratów]]. Komunistyczna Partia Czechosłowacji była jedną z ok.około dwudziestu [[demokracja|demokratycznie]] konkurujących między sobą partii, nigdy jednak nie wchodziła w skład rządów przedwojennej [[Czechosłowacja|Pierwszej Republiki]].
 
O przywódcy komunistów, [[Klement Gottwald|Klemencie Gottwaldzie]], stało się głośno dopiero po wygłoszonym w parlamencie przemówieniu: "Jesteśmy partią czeskiego [[proletariat]]u, a naszą faktyczną centralą jest [[Moskwa]]. Pojedziemy do Moskwy aby uczyć się, wiecie czego? Pojedziemy uczyć się od [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|rosyjskich]] [[Leninizm|bolszewików]] jak ukręcić wam łeb. I wiecie, że rosyjscy bolszewicy są w tym mistrzami... Nie będziecie się więcej śmiać!" Słowa te wywołały konsternację wśród parlamentarzystów{{fakt|data=2013-11}}.
 
Partia była czechosłowacką sekcją [[Międzynarodówka Komunistyczna|Międzynarodówki Komunistycznej]]. W 1928 czechosłowaccy komuniści byli jej drugą, największą sekcją, z szacunkową liczbą 138 000 członków<ref>[http://www.marxists.org/archive/chamberlin-william/1929/soviet-russia/ch11.htm William Henry Chamberlin "Soviet Russia: A Living Record and a History"] {{lang|en}}</ref>.
 
Partia została zdelegalizowana po rozbiorach Czechosłowacji<ref>[http://www.kpv-praha15.wz.cz/kpv_zpravodaj_clanek47.htm Zastavení a zákaz činnosti KSČ v roce 1938]</ref><ref>{http://www.totalita.cz/vysvetlivky/o_novotnya.php Antonín NOVOTNÝ, československý komunistický politik a prezident. totalita.cz
]</ref><ref>[http://www.hrad.cz/cs/prezident-cr/prezidenti-v-minulosti/antonin-novotny.shtml Nakl. Libri: "Kdo byl kdo v našich dějinách 20. století": Antonín Novotný]</ref>. KPCz kontynuowała swoją działalność w podziemiu. Partia brała udział w antyhitlerowskich protestach z października 1939 roku, przez co podporządkowany Stalinowi Komintern obwinił partię (ze względu na pozostawanie w mocy [[pakt Ribbentrop-Mołotow|paktu Ribbentrop Mołotow]]) o "elementy szowinistyczne"<ref>Cohen, Yohanon, ''Small Nations in Times of Crisis and Confrontation'', SUNY Press, 1989, ISBN 0-7914-0018-2, s.110</ref>.
 
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wielu przywódców KSČ szukało schronienia w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckim]], gdzie czynili przygotowania do wzmocnienia siły partii po wojnie. We wczesnym okresie powojennym komuniści czechosłowaccy, działając pod patronatem sowietów, przeprowadzili kampanię, która doprowadziła do przejęcia władzy w 1948. Kiedy tylko doszli do władzy, rozwinęli strukturę organizacyjną KSČ i tryb działania ściśle wzorując się na [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego]].
 
=== 1945–1969 ===
Komunistyczna Partia Czechosłowacji była koalicjantem w powojennym rządzie od 1945. Począwszy od [[Zamach stanu w Czechosłowacji (1948)|zamachu stanu zw 1948]], kiedy to wolne wybory i pozostałe wolności polityczne zostały efektywnie zniesione, władzę dzierżył [[Front Narodowy (Czechosłowacja)|Front Narodowy]]. Była to koalicja, w której KSČ miała 2/3 miejsc, a pozostałą 1/3 dzieliło między siebie pięć innych partii. De facto, KSČ posiadała władzę absolutną, a obecność pozostałych koalicjantów miała w założeniu sprawiać wrażenie [[Pluralizm polityczny|politycznego pluralizmu]]. Partie te pełniły rolę satelicką wobec KSČ. Czechosłowackie struktury rządowe istniały tylko po to, by wprowadzać decyzje polityczne podejmowane przez komunistów. Osiągnęli oni ten stan, umieszczając swoich członków na każdej pozycji rządowej, związanej z podejmowaniem kluczowych decyzji politycznych.
 
Wybuchł spór pomiędzy premierem Klementem Gottwaldem a Sekretarzem Generalnym partii, [[Rudolf Slánský|Rudolfem Slánskim]], dotyczący stopnia dostosowania państwa do modelu radzieckiego. W [[1951]] Slánskiego wraz z kilkoma innymi komunistycznymi prominentami aresztowano pod zarzutem uczestnictwa w "spisku [[trockizm|trockistowsko]]-[[Josip Broz Tito|titowsko]]-[[syjonizm|syjonistycznym]]". W [[1952]] przeprowadzono [[proces pokazowy]] (zob. [[Proces praski]]), w wyniku którego Slánskiego oraz 10 innych oskarżonych [[Kara śmierci|stracono]].
Linia 54:
* [[Miloš Jakeš]] - Prezes Komisji Centralnego Nadzoru i Audytu oraz członek Prezydium. W 1987 r. zastąpił Gustáva Husáka, na stanowisku Sekretarza Generalnego KSČ.
 
Byli oni przeciwnikami reform politycznych i gospodarczych, oraz zajmowali twarde stanowisko w sprawie odstępstw ideologicznych.
 
Partia kontynuowała swoją działalność po [[Aksamitna rewolucja|Aksamitnej rewolucji]] 1989 roku. Zmieniła swój oficjalny skrót na KSČS. Jakkolwiek jednak poPo rozpadzie Czechosłowacji, - [[31 grudnia]] [[1992]], - zdecydowano o samorozwiązaniu. Zarówno w Czechach, jak i na Słowacji powstały partie -sukcesorzy - odpowiednio: [[Komunistyczna Partia Czech i Moraw]] oraz [[Komunistyczna Partia Słowacji|Słowacka Partia Komunistyczna]].
 
=== Nowa partia po 1995 roku ===
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Komunistyczna_Partia_Czechosłowacji”