Cruiser Mk IV: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Emptywords (dyskusja | edycje) lit. |
Emptywords (dyskusja | edycje) drobne redakcyjne, int. |
||
Linia 38:
|commons = Cruiser tank Mk IV
}}
'''Czołg pościgowy Mk IV (A13 Mk II)''' – [[Wielka Brytania|brytyjski]] [[czołg pościgowy]] [[II wojna światowa|II wojny światowej.]] Był bezpośrednim następcą [[Cruiser Mk III|czołgu pościgowego Mk III (A13 Mk I).]] Pierwsze egzemplarze Mk IV były wersjami Mk III wyposażonymi w dodatkowe opancerzenie wieżyczki. Później Mk IVA były budowane z kompletnym dodatkowym pancerzem. Czołg ten był używany we Francji w 1940 roku i na początku wojny w Afryce Północnej, niedługo przed wycofaniem go ze służby.
== Projekty i rozwój ==
Wielka Brytania zainteresowała się szybkimi czołgami po zapoznaniu się z radzieckim czołgiem BT w trakcie manewrów Armii Czerwonej w 1936 roku. Budowa BT została oparta na rewolucyjnej konstrukcji Amerykanina [[Walter Christie|J. Waltera Christie]] więc zespołu z Morris Motors został wysłany do Stanów Zjednoczonych, aby zakupić czołg Christie oraz prawa do jego budowy. Czołg, został wyprodukowany pod koniec 1936 roku pod nazwą A13E1, lecz jego kadłub okazał się zbyt mały, co doprowadziło do wykonania drugiego prototypu brytyjskiej konstrukcji.
A13E2 został skonstruowany tak, aby mógł wykorzystywać wieżyczkę z czołgu pościgowego MkI (A9) projektu [[Vickers|Vickers'a]]. Wieżyczka ta posiadała Armatę 2-Funtową o kalibrze 40 mm oraz współosiowy chłodzony wodą [[Karabin maszynowy Vickers]] kalibru .303. Zespół napędowy został również zmieniony, koła jezdne nie były sprzężone z napędem, więc czołg ten nie mógł poruszać się jedynie przy użyciu kół. Wykorzystanie lepszych gąsienic z zębatkami napędowymi montowanymi z tyłu pozwoliło w trakcie testów na rozwinięcie prędkości 40 m/h jednakże później ograniczono prędkość maksymalną czołgu do 30 m/h. Pancerz z A13E2 miał 15 mm, podobnie jak inne przedwojenne szybkie czołgi.
A13E3 był finalnym prototypem, który wszedł do produkcji jako, A13 MkI, czołg pościgowy Mk III w 1939 roku w Nuffield Mechanization andi Aero Limited, spółce zależnej od Morris Motors. Zamówiono 65 czołgów z czego co najmniej 30 zostało wykonanych w momencie, gdy ministerstwo wojny postanowiło zbudować nowy model z grubszym pancerzem. A13 MkII, czołg pościgowy Mk IV, miał pancerz o maksymalnej grubości 30 mm oraz fasetowane opancerzenie zamontowane na tyle oraz bokach wieżyczki. Dało to czołgowi o wiele bardziej nowoczesny wygląd. Niektóre czołgi Mk III zostały przebudowane do standardu Mk IV w trakcie produkcji.
Karabin maszynowy Vickers kalibru 0,303 był ciągłym źródłem problemów, więc został zastąpiony przez karabin [[Karabin maszynowy Besa|7,92 mm BESA.]] Wszystkie brytyjskie czołgi miały być przeprojektowane tak aby od początku 1940 roku móc obsługiwać nową broń. Doprowadziło to do powstania głównej wersji produkcyjnej, A13 MkIIA, czołgu pościgowego MkIVA. Kilka egzemplarzy wysłano z BEF do Francji, razem z większością wcześniejszych modeli A13. Nie wiadomo, jak wiele czołgów A13 MkIVA wybudowano. Liczby różnią się w zależności od źródła. W sumie, do momentu kiedy ich produkcja została zakończona w 1941 roku, wyprodukowano 665 sztuk wersji pościgowej Mark III i Mark IV. [[English Electric]], [[Leyland Motors|Leyland]] i koleje LMS również
We Francji A13 nie sprawowały się dobrze, z powodu zbyt szybkiego i pobieżnego przeszkolenia załóg. Wiele czołgów wysłano do Francji w złym stanie, a niektóre były tak nowe, że nie miały jeszcze zainstalowanych istotnych części wyposażenia. A13 radziły sobie znacznie lepiej na pustyniach Afryki Północnej i sprawowały się lepiej w tamtejszych warunkach niż niektóre czołgi innych konstrukcji. Czołgi te były szybkie, odpowiednio uzbrojone i opancerzone przeciw czołgom włoskim i niemieckim. Pozostawały skuteczną bronią do końca 1941 roku, kiedy to nowsze modele [[Panzerkampfwagen III|Panzer III]] i [[Panzerkampfwagen IV|Panzer IV]] z grubszym pancerzem i większymi działami weszły do służby. W Afryce Północnej to armata przeciwpancerna, odpowiadała za większość brytyjskich czołgów utraconych w walce. Niemieckie czołgi, wbrew powszechnemu przekonaniu nie wyrządziły Brytyjczykom wielu strat<ref> Harris JP i Toase FN, ''Armoured Warfare'' (Londyn, 1990), p78</ref>.
| |||