Wersja z 09:36, 29 sie 2016 edytuj Skokovis (dyskusja \| edycje) 1109 edycji drobne ← poprzednia edycja		Wersja z 09:43, 31 sie 2016 edytuj anuluj edycję 80.50.133.218 (dyskusja) Dodatkowe informacje. Poprawka wyrazu utlitatis następna edycja →
Linia 3: [[Plik:FallingwaterWright.jpg\|thumb\|[[Fallingwater\|Dom nad wodospadem]], proj. [[Frank Lloyd Wright]]]] [[Plik:Sydney Opera House Sails.jpg\|thumb\|Opera w Sydney]] '''Architektura''' ([[Łacina\|łac.]] ''architectura,'' od ''architector'' – buduję{{odn\|Słownik\|s=19}})– dyscyplina organizująca i kształtująca przestrzeń w realnych formach niezbędnych do zaspokojenia materialnych i duchowych potrzeb człowieka<ref ~~name="etymologia"~~>{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/architektura;3870803.html \| tytuł = architektura \| język = pl \| data dostępu = 2016-08-26}}</ref> jak i ogólny termin określający wszystkie istniejące budowle, budynki i obiekty małej architektury. W tym drugim zakresie można wyróżnić jej podział na architekturę miast lub miejscowości wiejskich a także podział na architekturę sakralną lub świecką (obronną, mieszkalną, budowli gospodarczych, budowli ogrodowych, budowli użyteczności publicznej){{odn\|Słownik\|s=19}}. [[Architekt\|Architekci]] często przypisują tej dyscyplinie rolę przodującą w stosunku do dyscyplin sztuki takich jak [[malarstwo\|malarstwo]] i [[rzeźba\|rzeźba]]{{odn\|Słownik\|s=18}}. == Inne znaczenie terminu == {{Osobny artykuł\|Architektura wnętrz}} {{Osobny artykuł\|Architektura krajobrazu}} {{Osobny artykuł\|Architektura procesora}} {{Osobny artykuł\|Architektura komputera}} == Typy architektury == Linia 22 ⟶ 25: Najstarszym znanym utworem literackim na temat architektury, w którym zostały opisane zasady jej tworzenia jest ''De architectura'' [[Witruwiusz]]a. Według Witruwiusza Architektura składała się z budownictwa, gnomoniki i mechaniki. Określił on także podstawowe zasady projektowania i wznoszenia budowli. Są to{{Odn\|Witruwiusz\|1956\|s = 16}}: * trwałość (''firmitatis'') – wtedy jest zachowana gdy fundamenty opuści się aż do twardego gruntu, a wybór materiałów będzie troskliwy i niezbyt oszczędny, * użyteczność (''~~utlitatis~~utilitas'') – rozkład budynków będzie niezacieśniony i dostosowany do miejsca ich wykonania i funkcji. * piękno (''venustatis'') – gdy powierzchowność (wykończenie materiałów) będzie przyjemna i kształtna oraz stosunek części trafnie rozporządzony. Wprowadzenie do budownictwa żeliwa (1779), później stali, i wynalezienie żelbetu ([[Joseph Monier\|J. Monier 1849]]), doprowadziły do podziału na „sztukę zdobienia” i „sztukę budowania”. W XIX w. [[John Ruskin\|J. Ruskin]] twierdził, że architektura to tylko ornament dodany do budynku, G. Scott zaś, uważał, że architektura, w odróżnieniu od zwykłego budownictwa, to dekorowanie konstrukcji. E. Lutyens twierdził, że architektura zaczyna się tam, gdzie kończy się funkcja. W XX w. [[Auguste Perret\|A. Perret] uważał architekturę za sztukę konstruowania, a [[Le Corbusier]] za „mądrą skorygowaną grę brył w świetle”. Współcześnie przyjęło się określenie architektury jako sztuki kształtowania przestrzeni (B. Zevi); twierdzi się, że umiejętność ta wywołuje różnicę między architekturą i jej siostrzanymi sztukami (E.J. Posener), że „jest odbiciem rzeczywistości, kształtującej się w warunkach czasu, przestrzeni i środowiska społecznego” (S. Giedion)<ref>{{Cytuj stronę \| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/architektura;3870803.html \| tytuł = architektura \| język = pl \| data dostępu = 2016-08-26}}</ref>. == Historia ==

Architektura: Różnice pomiędzy wersjami