Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kaliszu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Historia: drobne redakcyjne |
|||
Linia 48:
Po upadku [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] do miasta przybyło wielu [[Rosjanie|Rosjan]], głównie wojskowych. Z myślą o nich w Sali Musztry dawnego Korpusu Kadetów (przy obecnej ulicy Łaziennej) urządzono w 1832 cerkiew garnizonową pod wezwaniem [[Święty Jerzy|św. Jerzego]], której przydzielono stałego kapelana. W tym samym roku<ref>[http://www.kalisz.pl/pl/q/o-miescie/najwazniejsze-miejsca-0 Strona Urzędu Miejskiego w Kaliszu – ''Najważniejsze miejsca: Cmentarz prawosławny na Majkowie'']</ref> w [[Majków|Majkowie]] (dzisiejszej dzielnicy Kalisza) założono prawosławny cmentarz wojskowy, na którym chowano rosyjskich żołnierzy i ich rodziny (obecnie jest to katolicko-prawosławny cmentarz cywilno-wojskowy). W 1835 zamknięto – ze względu na zły stan techniczny – cerkiew św. Atanazego, a jej wyposażenie przeniesiono do cerkwi św. Jerzego (która odtąd zaczęła służyć również parafii cywilnej). Dalszy napływ Rosjan nastąpił po upadku [[powstanie styczniowe|powstania styczniowego]]; w 1870 w Kaliszu zamieszkiwało ponad 1200 osób narodowości rosyjskiej. W związku z tym władze carskie postanowiły wznieść w mieście okazałą świątynię prawosławną. [[Sobór (świątynia)|Sobór]] pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła – u zbiegu ulic Warszawskiej (obecnie [[Ulica Zamkowa w Kaliszu|Zamkowej]]) i Panny Marii (obecnie część [[Plac Jana Pawła II w Kaliszu|Placu Jana Pawła II]]) – wzniesiono w latach 1875–1877 ze środków państwowego funduszu cerkiewno-budowlanego. Na uroczystości [[poświęcenie kościoła|konsekracji]] (27 lipca 1877)<ref>[http://www.kalisz.pl/pl/q/o-miescie/najwazniejsze-miejsca-0 Strona Urzędu Miejskiego w Kaliszu – ''Najważniejsze miejsca: Sobór p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła'']</ref> obecnych było 3 jeszcze żyjących przedstawicieli społeczności greckiej. W nowej świątyni służyło dwóch prezbiterów (w tym [[protojerej]]), diakon i dwóch psalmistów. Parafia prowadziła działalność dobroczynną i oświatową. W ostatnich latach przed [[I wojna światowa|I wojną światową]] prawosławni stanowili ponad 10% mieszkańców miasta<ref name="umkalisz"/>.
[[Plik:Kalisz 182-23.jpg|thumb|left|<center>Budynek dawnej cerkwi garnizonowej św. Jerzego</center>]]
Bezpośrednio po wybuchu I wojny światowej większa część ludności prawosławnej opuściła Kalisz (razem z wycofującymi się wojskami rosyjskimi, jeszcze przed zburzeniem miasta przez wojska niemieckie). Według spisu z 1921, w Kaliszu zamieszkiwało na stałe 323 prawosławnych, spośród których aż 193 deklarowało narodowość polską (pozostali – rosyjską, rusińską i [[Ukraińcy|ukraińską]]). Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zarówno sobór Świętych Piotra i Pawła, jak i cerkiew garnizonowa św. Jerzego znalazły się w gestii polskich władz wojskowych. Początkowo w soborze planowano urządzić kościół garnizonowy, jednak Rada Miejska Kalisza zdecydowała o rozbiórce obiektu, co nastąpiło w
W latach 20. XX w. wspólnota prawosławna w Kaliszu, tworząca placówkę filialną [[Parafia św. Aleksandra Newskiego w Łodzi|parafii św. Aleksandra Newskiego]] w [[Łódź|Łodzi]]<ref name="orth2016">[http://www.orthodox.pl/swieto-ul-niecalej-w-kaliszu/ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – ''Święto ul. Niecałej w Kaliszu''] [dostęp: 13.09.2016.]</ref>, weszła w skład [[Diecezja warszawsko-chełmska|diecezji warszawsko-chełmskiej]] [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny|Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]]. Według spisu z 1931, wśród stałych mieszkańców Kalisza było 474 prawosławnych, z czego 157 deklarowało narodowość ukraińską, 136 – rosyjską (była to głównie „[[biała emigracja]]”), a ponad 200 zadeklarowało [[język polski]] jako ojczysty<ref name="umkalisz"/>.
| |||