Zdradzona rewolucja: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Przenoszę linki interwiki (6) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q1785017
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Drobne redakcyjne - poprawa linków, apostrofów, cudzysłowów...
Linia 1:
'''Zdradzona rewolucja''' - książka [[Lew Trocki|Lwa Trockiego]] z 1937, krytyczna analiza rozwoju gospodarczego i społecznego [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] po dojściu do władzy [[Józef Stalin|Stalina]]a. Jedna z najważniejszych prac teoretycznych ruchu trockistowskiego.
 
== Okoliczności powstania ==
Jest to ostatnia kompletna praca Trockiego, której napisanie planował od czasu wygnania ze Związku Radzieckiego. Skończył pisanie 4 sierpnia 1936. Wg intencji autora zawartych we wstępie miała być równolegle analizą radzieckiego systemu władzy, krytyką [[stalinizm]]u i zarazem podkreśleniem tych osiągnięć [[rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]], które jego zdaniem nie uległy zupełnej destrukcji. Wreszcie celem publikacji pracy było przedstawienie prognoz dalszego rozwoju [[ZSRRZwiązek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]].
 
Tytuł ''Zdradzona rewolucja'' nie był dla pracy planowany. Trocki obdarzył ją jedynie podtytułem ''Czym jest ZSRR i dokąd zmierza''. Słynny następnie tytuł powstał w czasie przekładania książki na język francuski.
 
== Treść ==
''Zdradzona rewolucja'' składa się z jedenastu rozdziałów. Trocki kolejno przedstawia osiągnięcia ekonomiczne Związku Radzieckiego, następnie analizuje politykę gospodarczą [[Józef Stalin|Stalina]]a oraz okoliczności jego dojścia do władzy, w dalszej kolejności przedstawia życie codzienne w ZSRR i wzrost nierówności społecznych, jaki nastąpił po początkowym okresie ich niwelowania. Następnie przechodzi do analizy konstytucji radzieckiej, istoty faktycznej polityki tego kraju i panujących w nim stosunków własnościowych oraz przedstawia prognozy dla tego kraju.
 
Zasadniczą tezą książki jest uznanie ZSRR za ''zdegenerowane państwo robotnicze'', rządzone przez pasożytniczą biurokratyczną kastę partyjno-państwową. Trocki różnicuje okres rządów [[Włodzimierz Lenin|Lenina]] i Stalina, negując jakikolwiek związek między nimi oraz uważa Stalina nie za godną uwagi jednostkę, lecz za zwykłego, przypadkowego wyraziciela interesu biurokracji. Autor książki nie uznaje również biurokracji za nową, zwycięską klasę społeczną, a w prognozach widzi możliwość nowej rewolucji w ZSRR, po której miałby zatriumfować prawdziwy [[socjalizm]]. W przeciwnym razie biurokracja radziecka miała w pewnym momencie dojść do wniosku, że o wiele zgodniejsze z jej interesem jest zdemontowanie resztek ustroju opartego na sprawiedliwości społecznej i restauracja [[kapitalizm]]u.
Linia 16:
''Zdradzona rewolucja'' pozostaje jednym z kluczowych dokumentów stanowiących podstawę trockistowskiej myśli politycznej. Zawarta w niej ocena biurokracji radzieckiej została zresztą włączona jako jeden z filarów programu [[IV Międzynarodówka|IV Międzynarodówki]]. Do tej pory trockiści z różnych środowisk w swoich analizach politycznych powołują się na ''Zdradzoną rewolucję'' jako najlepszą prezentację roli biurokracji radzieckiej oraz jedną z nielicznych słusznych prognoz upadku ZSRR. Również badacze niezwiązani z trockizmem, jak [[Jerzy Wiatr]] i [[Andrzej Walicki]], pozytywnie odnosili się do zawartych w książce wniosków i cenili teoretyczny dorobek Trockiego, niezależnie od ocen jego praktycznej działalności politycznej.
 
Inni, jak [[Leszek Kołakowski]], widzieli w ''Zdradzonej rewolucji'' i innych krytykujących [[stalinizm]] pracach Trockiego jedynie desperackie samooszukiwanie się, próbę wmówienia światu i samemu sobie, że stalinowski despotyzm nie miał żadnego związku z rewolucją październikową i jej politycznymi celami, a więc i z działalnością Trockiego. Nadmierny optymizm odnośnie dalszych losów ZSRR krytykowały też niektóre środowiska nieortodoksyjnych trockistów, przede wszystkim zwolenników koncepcji [[Tony Cliff|Tony'egoTony’ego Cliffa]].
 
== Bibliografia ==