Wim Kok: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Wicepremierzy Holandii" za pomocą HotCat
uzupełnienie treści, uźródłowienie
Linia 1:
{{Polityk infobox
[[Plik:Wim Kok 2011.jpg|thumb|250px]]
| polityk = Wim Kok
'''Willem "Wim" Kok''' (ur. [[29 września]] [[1938]] w Bergambacht) – holenderski polityk, [[Premierzy Holandii|premier]] [[Holandia|Holandii]] w latach 1994–2002.
| grafika = Wim Kok 2011.jpg
| opis grafiki =
| data urodzenia = 29 września 1938
| miejsce urodzenia = [[Bergambacht]]
| data śmierci =
| miejsce śmierci =
| funkcja = [[Premierzy Holandii|Premier Holandii]]
| partia = [[Partia Pracy (Holandia)|Partia Pracy]]
| od = 22 sierpnia 1994
| do = 22 lipca 2002
| poprzednik = [[Ruud Lubbers]]
| następca = [[Jan Peter Balkenende]]
| www =
| commons = Category:Wim Kok
| quote =
}}
'''Willem (Wim) Kok''' (ur. [[29 września]] [[1938]] w [[Bergambacht]]<ref name="cm">{{Cytuj stronę|url=http://www.clubmadrid.org/en/miembro/wim_kok|tytuł=Wim Kok|opublikowany=clubmadrid.org|data dostępu=2016-09-23|język=en}}</ref>) – [[Holandia|holenderski]] polityk, w latach 1986–2001 lider [[Partia Pracy (Holandia)|Partii Pracy]] (PvdA), parlamentarzysta, wicepremier i minister, [[Premierzy Holandii|premier Holandii]] w latach 1994–2002.
 
== Życiorys ==
Kształcił się w [[Nyenrode Business Universiteit]]<ref name="cm"/>, w latach 1958–1959 odbywał służbę wojskową, następnie pracował jako handlowiec. W 1961 wstąpił do Partii Pracy, po czym został zatrudniony w socjalistycznych związkach zawodowych [[Nederlands Verbond van Vakverenigingen]]. Był wiceprzewodniczącym (1972–1973) i przewodniczącym (1973–1976) tej organizacji, następnie do 1986 kierował większą centralną związkową [[Federatie Nederlandse Vakbeweging]]<ref name="bio"/>.
Wim Kok rozpoczął swoją karierę w 1961 w socjalistycznych związkach zawodowych, których był przewodniczącym w latach 1973–1986. W 1986 zastąpił Joop den Uyla na stanowisku przewodniczącego ([[Partia Pracy (Holandia)|PvdA]]). Od 1989 do 1994 był ministrem finansów i wicepremierem w gabinecie koalicyjnym z udziałem ([[Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny|CDA]]) i [[Demokraci 66|Demokratów 66]] (Democraten 66).
 
W 1986 po raz pierwszy wybrany na posła do [[Tweede Kamer]]. Do niższej izby [[Stany Generalne (Holandia)|Stanów Generalnych]] uzyskiwał reelekcję w wyborach w 1989, 1994 i 1998. W lipcu 1986 został liderem PvdA w miejsce [[Joop den Uyl|Joopa den Uyla]], a także przewodniczącym klubu deputowanych Partii Pracy. Na czele ugrupowania stał przez ponad 15 lat aż do grudnia 2001<ref name="bio"/>, kiedy to zastąpił go [[Ad Melkert]].
W 1994 został po raz pierwszy premierem kraju kierując gabinetem tworzonym przez socjaldemokratyczną partię PvdA, ([[Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji|VVD]] i D'66 (Demokraci 66) (tzw. purpurową koalicją). Była to pierwsza od długiego czasu koalicja bez udziału CDA. Po wyborach w 1998 został utworzony rząd w tym samym składzie politycznym.
 
Od listopada 1989 do sierpnia 1994 sprawował urząd wicepremiera oraz ministra finansów w koalicyjnym rządzie [[Ruud Lubbers|Ruuda Lubbersa]] z [[Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny|Apelu Chrześcijańsko-Demokratycznego]]. Kierowani przez niego laburzyści zwyciężyli w kolejnych wyborach. 22 sierpnia 1994 Wim Kok objął urząd premiera, stając na czele koalicyjnego gabinetu z udziałem PvdA i dwóch partii liberalnych ([[Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji|VVD]] i [[Demokraci 66|Demokratów 66]]). Po wyborach w 1998 sformował w tym samym układzie politycznym swój drugi rząd<ref name="bio"/>.
Większość okresu rządów Koka była owocna dla rozwoju gospodarczego Holandii (w prasie międzynarodowej ukuto wtedy pojęcie "polder model"), jednak w 2002 sympatia części elektoratu zwróciła się w stronę populistycznej partii [[Pim Fortuyn|Pima Fortuyna]] – polityka, który zyskał popularność na fali antyimigranckich nastrojów części społeczeństwa i został zamordowany w 2002. Gabinet Koka ustąpił na kilka tygodni przez wyborami parlamentarnymi po burzliwej publicznej debacie na temat możliwej odpowiedzialności Holandii za dopuszczenie do masakry muzułmanów w [[Bośnia i Hercegowina|bośniackim]] mieście [[Srebrenica]].
 
W trakcie jego rządów w lipcu 1995 doszło do [[Masakra w Srebrenicy|masowych egzekucji muzułmanów w Srebrenicy]] w Bośni. W kwietniu 2002 [[Holenderski Instytut Dokumentacji Wojny]] (NIOD) opublikował raport, w którym obarczył rząd Holandii oraz [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] współodpowiedzialnością za to, że nie pojęły wystarczających działań, by zapobiec masakrze w [[Srebrenica|Srebrenicy]], którą chroniło wówczas 200 holenderskich żołnierzy w ramach oddziałów ONZ<ref>{{Cytuj stronę|url=http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Holenderski-rzad-podal-sie-do-dymisji,wid,257547,wiadomosc.html?ticaid=117c83|tytuł=Holenderski rząd podał się do dymisji|data=22 czerwca 2002|opublikowany=wp.pl|data dostępu=2016-09-23}}</ref>. 16 kwietnia 2002, kilka dni po publikacji tego dokumentu, Wim Kok podał się do dymisji, przyjmując w tej kwestii polityczną odpowiedzialność<ref name="bio"/>. Nie ubiegał się o reelekcję, a po przegranych przez Partię Pracy wyborach 22 lipca 2002 zakończył urzędowanie na stanowisku premiera<ref name="bio"/>.
Sam Wim Kok wycofał się z czynnego uprawiania polityki i przeszedł do biznesu pełniąc funkcję członka rad nadzorczych w kilku koncernach przemysłowych. Funkcję przewodniczącego Partii Pracy objął [[Ad Melkert]] (partia przegrała wybory w 2002).
 
Po odejściu z bieżącej polityki w latach 2003–2004 działał w strukturach Unii Europejskiej, gdzie zajmował się m.in. kwestiami rozszerzenia UE. Powoływany w skład rad nadzorczych m.in. [[ING Group|ING Banku]], linii lotniczych [[KLM]], [[Royal Dutch Shell]] czy [[PostNL]]<ref name="cm"/><ref name="bio"/>.
{{commonscat|Wim Kok}}
 
Odznaczony m.in. Krzyżem Wielkim [[Order Oranje-Nassau|Orderu Oranje-Nassau]] (2002)<ref name="bio">{{Cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20140820182459/http://www.parlement.com/id/vg09lloazsxv/w_wim_kok|tytuł=Profil na stronie parlement.com|data dostępu=2016-09-23|język=nl}}</ref> oraz [[Order Izabeli Katolickiej|Orderem Izabeli Katolickiej]] (2001)<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.boe.es/boe/dias/2001/10/20/pdfs/A38632-38632.pdf|tytuł=BOE núm. 252|data=20 października 2001|opublikowany=boe.es|data dostępu=2016-09-23|język=es}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
 
{{Premierzy Holandii}}
Linia 19 ⟶ 38:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Kok, Wim}}
[[Kategoria:Deputowani do Stanów Generalnych]]
[[Kategoria:Holenderscy ministrowie finansów]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi (Norwegia)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Oranje-Nassau]]
[[Kategoria:Politycy Partii Pracy (Holandia)]]
[[Kategoria:Premierzy Holandii]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1938]]
[[Kategoria:Wicepremierzy Holandii]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Oranje-Nassau]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem ZasługiIzabeli (Norwegia)Katolickiej]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1938]]