Stefan Kisielewski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot porządkuje kategorie; zmiany kosmetyczne
czasopisma w ciapkach, WP:SK+Bn
Linia 1:
{{Artysta infobox
|Imię i nazwisko = Stefan Kisielewski
|Grafika =
|Podpis =
|Pełne imię i nazwisko =
|Data i miejsce urodzenia = [[7 marca]] [[1911]]<br />[[Warszawa]]
|Data i miejsce śmierci = [[27 września]] [[1991]]<br />[[Warszawa]]
Linia 11:
|Ważne dzieła = Muzyka: ''Koncert na orkiestrę kameralną'', ''Koncert fortepianowy''<br />
Literatura: ''[[Sprzysiężenie]]'', ''Widziane z góry'', ''Abecadło Kisiela'', ''Dzienniki''
| Muzeum artysty =
| odznaczenia = {{order|OOP|KW}}
| nagrody =
| commons =
| source =
| quote = Stefan Kisielewski
| www = http://www.kisielewski.art.pl/
}}
'''Stefan Kisielewski''', [[pseudonim]]y literackie ''Kisiel'', ''Teodor Klon'', ''Tomasz Staliński'', ''Julia Hołyńska'' (ur. [[7 marca]] [[1911]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[27 września]] [[1991]] tamże) – [[Polacy|polski]] [[proza]]ik, [[publicystyka|publicysta]], [[kompozytor]], krytyk muzyczny, pedagog, poseł na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] PRL [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej II kadencji|II]] i [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej III kadencji|III]] kadencji z ramienia [[Znak (ruch)|Znaku]], członek założyciel [[Unia Polityki Realnej|Unii Polityki Realnej]].
Linia 24:
 
== Życiorys ==
Syn [[Zygmunt Kisielewski|Zygmunta]] i Salomei z domu Szapiro (ciotki [[Hanka Sawicka|Hanki Sawickiej]])<ref>Urbanek M., ''Kisielewscy'', Iskry, Warszawa 2006.</ref>, bratanek [[Jan August Kisielewski|Jana Augusta Kisielewskiego]], satyryka i współzałożyciela kabaretu „[[Zielony Balonik]]”. W latach 1929-19311929–1931 studiował [[polonistyka|polonistykę]] i [[filozofia|filozofię]] na [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytecie Warszawskim]], a także od 1927 roku w Konserwatorium Warszawskim (obecnie [[Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina]]), gdzie w latach 1934-19371934–1937 uzyskał dyplomy z [[teoria muzyki|teorii muzyki]] (1934), [[kompozycja (muzyka)|kompozycji]] w klasie K. Sikorskiego (1937) i fortepianu w klasie J. Lefelda (1937). W latach 1938-19391938–1939 przebywał w [[Paryż]]u, gdzie chciał studiować kompozycję pod kierunkiem [[Nadia Boulanger|Nadii Boulanger]], lecz udało mu się uczestniczyć tylko w jednej lekcji.
 
W okresie międzywojennym rozpoczął działalność jako kompozytor, krytyk oraz literat; w 1932 roku opublikował pierwsze recenzje muzyczne w dwutygodniku „Echo Tygodnia”. W latach 1935-371935–1937 był sekretarzem redakcji „Muzyki Polskiej”, od 1935 roku publicystą i recenzentem muzycznych pism: „Pion”, „Bunt Młodych”, „Polityka” oraz „Zet”. Po powrocie z Paryża w kwietniu 1939 r. objął stanowisko kierownika muzycznego Rozgłośni „Warszawa II”.
 
Po wybuchu [[II wojna światowa|wojny]] brał udział w [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]], okres okupacji spędził w Warszawie, działając jako pedagog, akompaniator oraz pracownik Wydziału Delegatury Rządu na Kraj. W 1942&nbsp;r. ożenił się z Lidią Hintz. Podczas [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] pracował w radiu. Podczas powstania stracił większość dorobku kompozytorskiego.
 
Po wojnie osiedlił się w Krakowie. W 1945 roku założył „[[Ruch Muzyczny]]”, którego był redaktorem naczelnym do 1948 roku. Po zlikwidowaniu pisma z przyczyn politycznych, następnie reaktywowaniu, był w latach 1957-19591957–1959 członkiem zespołu redakcyjnego. W latach 1945-19491945–1949 wykładał przedmioty teoretyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie [[Akademia Muzyczna w Krakowie|Akademia Muzyczna]]) w [[Kraków|Krakowie]]. Usunięty z uczelni przez władze komunistyczne w 1949 roku uczył prywatnie kompozycji (do jego uczniów należał m.in. A. Walaciński). Równocześnie zajmował się pracą kompozytorską, literacką oraz dziennikarską.
 
W latach 1945-19891945–1989 (z przerwami w latach 1953-19561953–1956, kiedy wydawanie pisma zawieszono, w latach 1968-19711968–1971 w związku z cenzurą dotyczącą zakazu publikacji Kisielewskiego, w latach 1981-19831981–1983, czyli w okresie stanu wojennego) był publicystą, felietonistą „[[Tygodnik Powszechny|Tygodnika Powszechnego]]” w cyklach ''Głową w ściany'', ''Bez dogmatu'', ''Pod włos'', ''Łopatą do głowy'', ''Gwoździe w mózgu'' i ''Wołanie na puszczy''. W latach 1950-19531950–1953 był redaktorem „Przewodnika koncertowego” Filharmonii Krakowskiej, w latach 1955-19571955–1957 autorem radiowych ''Rozmów o muzyce'', w latach 1956-19611956–1961 prezesem koła Związku Kompozytorów Polskich w Krakowie. W 1961 roku osiedlił się w Warszawie.
 
W latach 1957-19651957–1965 był posłem na Sejm [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]], razem z m.in. z [[Tadeusz Mazowiecki|Tadeuszem Mazowieckim]], w ramach grupy [[Znak (ruch)|Znak]]. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1957 roku|1957]]<ref>Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 22 stycznia 1957 r. o wynikach wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeprowadzonych dnia 20 stycznia 1957 r., Monitor Polski 1957 nr 5, poz. 30.</ref> i w [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1961 roku|1961 roku]] wybrany do Sejmu PRL z listy [[Front Jedności Narodu|Frontu Jedności Narodu]]<ref>Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 18 kwietnia 1961 r. o wynikach wyborów do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przeprowadzonych dnia 16 kwietnia 1961 r., Monitor Polski 1961 nr 30, poz. 145.</ref>. W 1964 roku był jednym z sygnatariuszy [[List 34|Listu 34]]. W latach 1965-19681965–1968 piastował stanowisko redaktora naczelnego wydawnictwa muzycznego „Synkopa”, w latach 1971-741971–1974 prezesa sekcji muzycznej ZAiKS-u; czterokrotnie był członkiem zarządu głównego Związku Kompozytorów Polskich, był także członkiem Związku Literatów Polskich. W 1968 za krytykę [[cenzura|cenzury]] (użył wtedy na zebraniu [[Związek Literatów Polskich|Związku Literatów Polskich]] słynnego określenia ''dyktatura„dyktatura ciemniaków''ciemniaków”, jednak - według jego własnej interpretacji zamieszczonej w ''Dziennikach'' - nie wobec władzy, a właśnie cenzorów) zabroniono mu publikacji na trzy lata, został także pobity przez tzw. [[Nieznani sprawcy (eufemizm)|„nieznanych sprawców”]]. W 1976 podpisał [[List czternastu|list 14]] przeciwko represjonowaniu uczestników [[czerwiec 1976|radomskiego czerwca]]. W 1984 opublikował w [[Tygodnik Powszechny|''Tygodniku„Tygodniku Powszechnym''Powszechnym”]] tzw. [[Lista Kisiela|„Moje typy”]] („listę kanalii”), pozbawioną komentarza listę nazwisk osób, które szczególnie aktywnie zajmowały się propagandą w PRL.
 
Twórczość publicystyczna Kisielewskiego nacechowana była duchem [[pragmatyzm]]u i [[liberalizm]]u, a jednocześnie – biorąc pod uwagę czasy w jakich przyszło mu żyć – była wybitnie niepokorna. [[Mariusz Urbanek]] stwierdził, iż był on ''najchętniej„najchętniej czytanym, choć najmniej słuchanym dziennikarzem PRL-u. Komuniści nie chcieli go słuchać, bo mówił, że jest ich wrogiem. W wolnej Rzeczypospolitej nie słuchali go przyjaciele, bo mówił, że się z nimi kompletnie nie zgadza''zgadza”<ref name=autonazwa1>[http://www.stefan_kisielewski.republika.pl/zycie/index.html Stefan Kisielewski 1911-1991 - Życie<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Kisielewski znany był też ze swojego przewrotnego charakteru – kiedy [[Leopold Tyrmand]] sprawił sobie zupełnie nowy samochód, Kisiel wziął cegłę i na karoserii wydrapał mu wielkimi literami wyraz „DUPA” (po tym incydencie panowie nie odzywali się do siebie przez rok)<ref name=autonazwa1 />.
 
W kwestiach polityczno-społecznych reprezentował poglądy [[konserwatywny liberalizm|konserwatywno-liberalne]]. Był jednym z założycieli Ruchu Polityki Realnej w 1987 oraz [[Unia Polityki Realnej|Unii Polityki Realnej]] w 1989. Sympatyzował też z [[Porozumienie Centrum|Porozumieniem Centrum]]<ref>''Testament Kisiela'', Prószyński Media, Warszawa 2011, strs. 274.</ref>.
 
Po 1989 roku po nieporozumieniach z redakcją ''Tygodnika„Tygodnika Powszechnego''Powszechnego”, która zaczęła cenzurować jego felietony, odmówił dalszego publikowania swoich tekstów w tym tygodniku i przeniósł się na łamy ''[[Wprost]]'', gdzie zgodził się na udzielanie krótkich wywiadów, komentując aktualne wydarzenia. W 1990 ustanowił doroczną [[nagroda Kisiela|Nagrodę Kisiela]], przyznawaną najpierw przez niego samego, a po jego śmierci przez kapitułę złożoną z jego syna [[Jerzy Kisielewski|Jerzego]] i laureatów z lat poprzednich.
 
W latach 1968-801968–1980 pisał osobisty dziennik, który objął kilka brulionów. Dziennik został wydany po jego śmierci, pod nazwą ''[[Dzienniki (Stefan Kisielewski)|Dzienniki]]''. Jego syn [[Wacław Kisielewski|Wacław]] był współtwórcą duetu fortepianowego ''[[Marek i Wacek]]'', a córka, [[Krystyna Kisielewska-Sławińska]], jest romanistką i tłumaczką. Młodszy syn, [[Jerzy Kisielewski]], jest dziennikarzem radiowym i telewizyjnym.
[[Plik:Stefan and Wacław Kisielewski monument.JPG|mały|Grób Stefana, [[Wacław Kisielewski|Wacława]] i Lidii Kisielewskich na [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|cmentarzu Powązkowskim]] w Warszawie]]
Stefan Kisielewski skomponował wiele utworów muzycznych, utrzymanych w stylu XX-wiecznego [[neoklasycyzm]]u, za które był wielokrotnie nagradzany w kraju i za granicą. Był również autorem szeregu powieści, książek o muzyce (m.in. ''Gwiazdozbioru muzycznego)'', a także setek felietonów i publikacji politycznych, między innymi w czasopiśmie ''[[Res Publica Nowa]]''. Autor terminu [[socrealizm liturgiczny]].
Linia 56:
* nagrody Fundacji Schmidheinystiftung w St. Gallen (1983) za całokształt twórczości
* nagrody publiczności im. Adolfa Bocheńskiego (1988)
* w 1991 został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta [[Lech Wałęsa|Lecha Wałęsę]] Krzyżem Wielkim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]]<ref >{{cytuj stronę|url=http://www.prezydent.pl/download/gfx/prezydent/pl/defaultopisy/245/1/1/oop_1991-2005.pdf|tytuł=Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1991-2005) - wykaz osób odznaczonych |autor=Kancelaria Prezydenta RP|data= |opublikowany= |data dostępu=2012-05-11}}</ref>
 
== Kompozycje ==
Linia 105:
* ''Kobiety i telefon'' ([[1960 w literaturze|1960]])
* ''Przygoda w Warszawie'' ([[1982 w literaturze|1982]])
* ''Zanim nadejdzie śmierć'' ([[1995 w literaturze|1995]]) - niedokończona, wydana pośmiertnie
 
'''Powieści polityczne''', pierwotnie wydane w Paryżu, pod pseudonimem Tomasz Staliński:
Linia 132:
=== Inne publikacje ===
* ''Na czym polega socjalizm? Stosunki Kościół-Państwo w PRL'' (1990, wydanie II)
* ''Abecadło Kisiela'' (1990) ISBN 83-85083-01-4.
* ''Wszystko inaczej'' (1991, wydanie IV)
* ''Testament Kisiela'' (1992)
Linia 164:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | nazwisko = Dziębowska | imię = Elżbieta | autor = Elżbieta Dziębowska | autor link = Elżbieta Dziębowska | tytuł = Encyklopedia muzyczna PWM | url = | wydanie = | wydawca = Polskie Wydawnictwo Muzyczne | miejsce = Kraków | data = | rok = 1997 | miesiąc = | strony = 91-9391–93 | rozdział = Kisielewski Stefan | adres rozdziału = | nazwisko r = Jasińska | imię r = Danuta | autor r = Danuta Jasińska | autor r link = | tom = 5 | tytuł tomu = klł część biograficzna | isbn = 978-83-224-3303-4 | oclc = 164821167 | język = pl}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Kisielewski, Stefan}}
 
[[Kategoria:Członkowie polskiego PEN Clubu]]
[[Kategoria:Działacze KIK]]