Zamek w Oporowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
znaczne uzupełnienie - rozbudowę artykułu przerwałem w marcu 2016, jest jeszcze trochę do poprawy, ale sądzę, że te informacje nie powinny gnieździć się dłużej w moim brudnopisie
m →‎Trudne początki: drobne merytoryczne
Linia 197:
Zorganizowano muzeum już w roku 1948, a otwarto – 16 lutego 1949.{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=277}} Zamek został zachowany między innymi dzięki staraniom ówczesnego wojewódzkiego konserwatora zabytków w Łodzi Zbigniewa Cieklińskiego. Dzięki jego staraniom rozpoczęto remont zabezpieczający.{{odn|Majewska-Rau|2011|s=141}}
 
Pierwszym dyrektorem muzeum (Ośrodka Muzealnego) została wiosną 1948 roku Wanda z Zaleskich Kurnatowskich (ur. 1885). Przed wojną studiowała nauki przyrodnicze w Paryżu ze specjalizacją w kwiaciarstwie i parkoznawstwie. W czasach międzywojennych podróżowała po Europie, by zgłębiać tajniki sztuki, która stanowiła jej hobby{{odn|Majewska-Rau|2011|s=141}}.{{Refn|Urodzona w 1885 w Kijowie, Wanda Kurnatowska po studiach w Paryżu powróciła do Polski, z powodu wybuchu I wojny światowej – w 1914 roku. Nie pracowała zawodowo po ślubie, poznawała w tym okresie sztukę, władała tez kilkoma językami obcymi: francuskim, niemieckim i angielskim. Opracowała dzieło pt. Zielony Świat, niewydane z braku funduszy. Do 1939 kierowała drukarnią i biblioteką dla niewidomych w Warszawie, w 1945 wraz z mężem zamieszkała w Dobrzelinie, a w 1948 powierzono jej obowiązki zarządcy nowopowstałym muzeum w Oporowie{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=279}}.|grupa = uwaga|nazwa = nota5}} Zamieszkała w zamku, w którym warunki były bardzo trudne. Brakowało pieniędzy, a pensje były bardzo niskie, dodatkowo na zamku mieszkali nieproszeni lokatorzy, którzy dewastowali obiekt. Wielokrotnie interweniowała u Naczelnej Dyrekcji Muzeów w Warszawie{{odn|Majewska-Rau|2011|s=142}}. Lepsze okresy przebiegały na przemian z trudnymi, mimo iż w [[1950]] roku dotarła do generalnego konserwatora zabytków, [[Jan Zachwatowicz|prof. Jana Zachwatowicza|Jan Zachwatowicz]]. Pisała w jednym z listów: „pieniędzy, ani węgla nie ma i byłoby beznadziejnie, gdyby nie to piękno, które otacza i które pozwala o wszystkim zapomnieć...”<ref>Pismo do Wydziału Prawnego Departamentu Muzeów w Warszawie z dnia 28.02.1951 r., archiwum Muzeum w Oporowie, sygn. 5/6, k. 5</ref> W 1949 roku muzeum odwiedziło 814 osób, mimo licznych trudności organizacyjnych.{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=281}} Wanda Kurnatowska starała się poszerzać kolekcje muzealne, gdyż po wojnie zachowały się na zamku jedynie dwa lustra z [[żardniniera]]mi, pozostałe po rodzinie Orsettich. Pierwsze wystawy dotyczyły kultury szlacheckiej, by ukazać wielowiekowe tradycje staropolskiego dworu, przerwane wybuchem II wojny. Z powodów politycznych, w formalnych zapisach użyto określenia „ekspozycja stylowych wnętrz mieszkalnych”. Na wystawach były wtedy portrety z XVIII wieku, kopie portretowe Lubomirskich z Kruszyny i neorenesansowe meble z [[Walewice (wieś w powiecie łowickim)|pałacu w Walewicach]], później zwrócone.{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=276}}W 1952 w muzeum było 179 eksponatów – głównie mebli, drobnych przedmiotów oraz kopie obrazów [[Rembrandt]]a czy [[Antoon van Dyck|van Dycka]].{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=277}} W 1951 roku udało się Wandzie Kurnatowskiej przejąć pobliski ogród dworski ze szklarnią i zabudowaniami (gdzie obecnie, po wielu latach, udało się urządzić pokoje gościnne). Pierwsza dyrektor placówki zmarła 22 maja 1952 i została pochowana cmentarzu w Oporowie.{{odn|Majewska-Rau|2011|s=143}}
 
Następnie muzeum było krótko kierowane przez Józefa Sudelika, Ludwikę Grabiankę, a od 1954 do 1961 roku – przez Jerzego Masteja, panowie ci posiadali wykształcenie średnie i pełnili w muzeum wyłącznie funkcję administratorów. W tamtym czasie obiekt w Oporowie podlegał pod [[Muzeum Sztuki w Łodzi]], które użyczało w depozyt swe niektóre eksponaty. Jerzy Mastej zabiegał też o pofabrykanckie dzieła sztuki, zachowane w świetlicach zakładowych w Łodzi. Jeszcze do 1957 na zamku była siedziba gminnej biblioteki, w tym samym roku składnica muzealna otrzymała prawa muzeum{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=282}}. Ponadto za jego czasów porządkowano park i uzupełniano jego drzewostan oraz nieskutecznie próbowano pozbyć się lokatorów zamku (ostatniego usunięto dopiero w latach 80., czy też nawet 90.{{odn|Kin-Rzymkowska|2000|s=279}} XX wieku).{{odn|Majewska-Rau|2011|s=143}}