Priene: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawiony link bias z prieny |
|||
Linia 3:
'''Priene''' (Priena) – miasto [[Jonia|jońskie]] leżące u ujścia rzeki [[Menderes|Meander]] do dawnej [[Zatoka Latmijska|Zatoki Latmijskiej]] (ruiny niedaleko współczesnej wsi [[Güllübahçe]]), w czasach przedjońskich zwane ''Kadme'', obecnie stanowisko archeologiczne w [[Turcja|Turcji]].
Miasto zostało założone przez [[Ajgyptos]]a, wnuka [[Kodros]]a. Podzieliło los większości miast jońskich i wpadło pod jarzmo [[Cyrus II Wielki|Cyrus]]a. Za nielojalność i nieposłuszeństwo [[Starożytna Persja|Persowie]] wywieźli ludność miasta. W [[441 p.n.e.]] między [[Samos]] a [[Milet]]em wybuchła [[Wojna Aten przeciwko Samos|wojna o Priene]]. Kiedy miasto wpadło w ręce [[Starożytna Macedonia|Macedończyków]], [[Aleksander Macedoński|Aleksander Wielki]] postanowił je przebudować.<br>
Zaprojektowano nowe założenie urbanistyczne oparte na siatce ulic, tzw. [[System hippodamejski]], zlokalizowane na czterech tarasach na stoku wzgórza zwróconego w stronę doliny rzeki. Miasto przecinały ulice równoległe i prostopadłe do siebie, a odległości między nimi określała [[insula]] – zespół domu mieszkalnego. Ulice biegnące na osi wschód-zachód znajdowały się mniej więcej na równym poziomie, co umożliwiało ruch kołowy, natomiast na osi północ-południe często przechodziły w schody.<br>
Centrum miasta z [[agora|agorą]], budowlami publicznymi i świątynią [[Zeus]]a usytuowano na drugim tarasie, powyżej znajdowało się sanktuarium [[Atena|Ateny Polias]], teatr i górny [[gimnazjon]], na najwyższym tarasie sanktuarium [[Demeter]], na najniższym zaś dolny gimnazjon i stadion. Na północ od miasta wznosiło się wzgórze, które stanowiło [[akropol]]. Całość, czyli akropol i dolne miasto, otaczał mur obronny.<br>
| |||