Czeka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
→‎Pierwsze zadania: uzupełnienie
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
Linia 39:
Na czele kolegium komisji stanął Polak, z pochodzenia szlachcic, bardzo doświadczony w pracy konspiracyjnej – [[Feliks Dzierżyński]], szybko zyskał sobie (nie bez powodu) przydomek ''Żelazny Feliks'' i poparcie Lenina, który doceniał takich ludzi. Potrzebni mu byli do sterroryzowania społeczeństwa, przywrócenia totalnej kontroli nad nową powstałą [[Armia Czerwona|Robotniczo-Chłopską Armią Czerwoną]] i zaprowadzenia porządku w Rosji Bolszewickiej rozdartej przez I wojnę światową oraz bardzo krwawą wojnę domową za pomocą bezwzględnego terroru. Pokazywał bezwzględność co do pokonanych wrogów rozstrzeliwaniem zakładników, masowymi egzekucjami. Dzierżyński sprawował stanowisko przewodniczącego WCzK z małymi przerwami do 6 lutego [[1922]] roku.
 
Po reorganizacji WCzK i włączeniu jej do struktur istniejącego już od końca października 1917 roku ''Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych Rosyjskiej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Radzieckiej'' (NKWD RFSRR) jako [[GPU (policja polityczna)|Państwowy Zarząd Polityczny przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (GPU NKWD RFSRR, GPU)]]. [[Feliks Dzierżyński]] był wówczas Komisarzem Spraw Wewnętrznych i Przewodniczącym GPU. W listopadzie [[1923]] roku, Państwowy Zarząd Polityczny (GPU) wyodrębniono ze struktur NKWD RFSRR i na jego bazie powołano [[OGPU|Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny (OGPU)]] bardzo poszerzając wpływy ów organu i podporządkowano pod [[Rada Komisarzy Ludowych ZSRR|RadęRadzie Komisarzy Ludowych]] już [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]].
 
Dzierżyński kierował tą instytucją aż do śmierci w 1926 roku. Oprócz centralnego organu WCzK, istniały terenowe komisje nadzwyczajne CzK.
Linia 47:
Kierowniczym organem Czeki było Kolegium Komisji zatwierdzone pod koniec lipca 1920 roku. W skład ów Komisji i wcześniej ścisłego kierownictwa Czeki wchodzili: Feliks Dzierżyński, Łotysze [[Jēkabs Peterss]] i [[Mārtiņš Lācis]], Polak [[Stanisław Messing]], Rosjanie [[Iwan Ksienofontow]] (1919-21 zastępca Dzierżyńskiego), [[Michaił Kiedrow]], [[Fiodor Fomin]] oraz [[Żydzi|Żyd]] polskiego pochodzenia [[Józef Unszlicht]], który w kwietniu 1921 roku objął stanowisko jednego z zastępców Feliksa Dzierżyńskiego, [[Warłaam Awaniesow]], [[Wasilij Mancew]], [[Filipp Miedwied]], [[Nikołaj Zimin]], [[Wiaczesław Mienżynski]] i [[Gienrich Jagoda]].
 
GłównaGłówną siedzibasiedzibą pierwszych bolszewickich organów bezpieczeństwa państwowego WCzK (centrala) w [[Petersburg|Piotrogrodzie]] (od [[1924]] roku [[Petersburg|Leningrad]], (d. Sankt-Petersburg – [[Petersburg]]), był wcześniejszy gmach petersburskiego ''gradonaczalnika'' (miejskiego gubernatora i komendanta policji) przy ulicy Gorochowaja 2. 12 marca 1918 roku siedziba została przeniesiona do [[Moskwa|Moskwy]] do budynku byłego towarzystwa asekuracyjnego „Jakor” ("Kotwica") przy ulicy Wielka Łubianka 11, a następnie do pomieszczeń byłej firmy ubezpieczeniowej „Rossija” pod nr 2. Nazwa [[Łubianka (Moskwa)|Łubianka]] stała się synonimem radzieckich następnie rosyjskich organów bezpieczeństwa. Dziś ma tam siedzibę [[Federalna Służba Bezpieczeństwa]] [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]].
 
== Pierwsze zadania ==