Ajjubidzi: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nous (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Nous (dyskusja | edycje)
Linia 106:
Jak pisze [[Claude Cahen]] "Trzynastowieczna Syria była prawdziwym sercem muzułmańskiej kultury w języku arabskim"{{odn|Cahen|1986|s=803}}, a Egipt wkrótce miał zacząć rywalizować z nią na tym polu. Sam Saladyn cenił sobie szczególnie twórczość [[Usama Ibn Munkiz|Usamy Ibn Munkiza]], a na jego dworze działali tacy słynni styliści jak wspomniany już Al-Isfahani i [[Kadi al-Fadil]]. Do tych ostatnich należy zaliczyć także [[Ad-Dija Ibn al-Asir|Ibn al-Asira]], [[wezyr]]a syna Saladyna, Al-Afdala. Al-Isfahani oraz inny bliski towarzysz Saladyna, [[Baha ad-Din Szaddad]], są autorami ważnych biografii sułtana. Innym znanym historykiem okresu, wywodzącym się z Hamy, był [[Ibn Wasil]]. Przedstawicielami poezji [[sufizm|sufickiej]] byli [[Omar Ibn al-Farid|Ibn al-Farid]] i pochodzący z [[Al-Andalus|Andaluzji]] [[Ibn Arabi]]. Ten ostatni wraz z [[Ibn Sana al-Mulk|Ibn Saną al-Mulkiem]] byli odpowiedzialni za pojawienie się w literaturze Egiptu i Syrii poezji [[Strofa|stroficznej]], [[muwaszszaha]]. Kolejnym ważnym poetą okresu był blisko związany z dynastią [[Baha ad-Din Zuhajr]]{{odn|Richards|1998|s=117}}{{odn|Holt|1993|s=52 - 53}}.
 
Ajjubidzi byli zdecydowanymi obrońcami i propogatoramipropagatorami [[sunnizm]]u. Objawiło się to już na początku historii dynastii w nominalnym przywróceniu panowania [[Abbasydzi|abbasydzkiego]] [[kalif]]atu w Egipcie, później zaś znajdowało swój wyraz w różnych formach okazywania szacunku wobec kalifów, w tym także okazjonalnego korzystania z mediacji ich przedstawicieli. Ponadto Ajjubidzi, podobnie jak inni władcy tego okresu, wstąpili do stworzonej przez kalifa [[An-Nasir]]a (1180 - 1225) organizacji [[futuwwa]]. Dynastia wspierała także budowę [[Medresa|madras]] na rządzonym przez siebie terytorium. W odróżnieniu od Turków Ajjubidzi byli nie [[Hanafici|hanafitami]], ale [[Szafi’ici|szafi'itami]]. Jednakże Al-Mu'azzam Isa i jego syn An-Nasir Dawud byli hanafitami, co być może częściowo wyjaśnia wrogość pomiędzy nimi a [[Al-Kamil|Al-Kamilem Muhammadem]]. Pomimo swojej sunnickiej żarliwości generalnie Ajjubidzi prowadzili tolerancyjną politykę religijną, zarówno w stosunku do mniejszościowych odłamów islamu, jak i Żydów oraz chrześcijan. Jeżeli zdarzały się wyjątki od tego postępowania, to miały one raczej przyczyny polityczne, niż konfesyjne. Żydzi zostali nawet zaproszeni do powrotu do Jerozolimy i uciekinierzy z [[Półwysep Iberyjski|Półwyspu Iberyjskiego]], tacy jak [[Majmonides]], byli chętnie przyjmowani. Najsłynniejszym męczennikiem epoki Ajjubidów był muzułmanin, irański filozof [[Szihab ad-Din as-Suhrawardi]], który na wyraźne żądanie pobożnych kręgów Aleppo został skazany na śmierć w roku 1191. Obok Majmonidesa i Suhrawardiego trzecim wielkim myślicielem religijnym żyjącym pod rządami Ajjubidów był wspomniany już jako poeta Ibn Arabi{{odn|Cahen|1986|s=803}}{{odn|Corbin|2005|s=182, 252}}.
 
Panowanie Ajjubidów generalnie było okresem gospodarczej pomyślności dla Syrii i Egiptu, co było spowodowane względnym wewnętrznym pokojem oraz rozkwitem ożywionego handlu z Europą, będącego pokłosiem obecności krzyżowców na wybrzeżu Palestyny i Syrii. Jak pisze [[Stephen Humpreys]]: "W ramach jednej z tych ironii, które ożywiają historię każdej epoki, krzyżowcy napędzali finansowanie politycznej i ekonomicznej rewitalizacji swoich oponentów. Wzrost śródziemnomorskiego handlu nie był oczywiście jedynym czynnikiem powrotu ekonomicznej pomyślności w muzułmańskiej Syrii, ale z pewnością był znaczącym elementem procesu"{{odn|Humphreys|2004|s=728}}. Saladyn przyznał szereg przywilejów włoskim kupcom osiedlającym się w [[Aleksandria|Aleksandrii]] i zostały one potwierdzone oraz rozszerzone za panowania jego następców. Było to częściowo spowodowane także koniecznością importu materiałów wojennych, w szczególności na budowę statków. Oprócz handlu śródziemnomorskiego, w którym muzułmanie pełnili bierną rolę dostarczycieli towarów na wymianę oraz poborców podatków Egipt prowadził także handel na [[Ocean Indyjski|Oceanie Indyjskim]], odbywający się całkowicie za pośrednictwem żeglarzy muzułmańskich. Saladyn wśród historyków ma opinię osoby, która nie potrafiła zarządzać swoimi finansami. Ze względów propagandowych zniósł on wszędzie podatki niezgodne z [[Szariat|szari'atem]] oraz zastąpił fatymidzkie monety swoimi własnymi, które jednak były zdecydowanie gorszej jakości. W wyniku tego rodzaju działań, braku nadzoru nad finansami i kosztami ciągłych wojen Saladyn bezustannie znajdował się na granicy bankructwa. Al-Adil oraz jego syn Al-Kamil prowadzili rozsądniejszą politykę gospodarczą oraz sprawowali ścisły nadzór nad finansami państwa, co z biegiem czasu przyniosło pozytywne efekty i pozwoliło m.in. bić monety o standardzie sprzed czasów Saladyna. Armia Ajjubidów niemal w całości opierała się na systemie [[ikta]], który jednak szczególnie w Egipcie posiadał pewne specyficzne cechy. Żołnierz formalnie otrzymywał rodzaj [[Senior (feudalizm)|senioralnej]] autonomii nad określonym terenem, ale w praktyce nie sprawował nad nim administracji. Suma otrzymywanych przez niego dochodów była określana z góry, ciążył jednak na nim obowiązek zebrania wszystkich płatności w okresie żniw i był to główny powód, dla którego Ajjubidzi mieli ogromne trudności z utrzymaniem armii w polu przez cały rok{{odn|Cahen|1986|s=798, 800, 802}}.