HMS Royal Oak (1914): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Bibliografia: drobne techniczne
m drobne techniczne
Linia 190:
|isbn = 1-84145-045-6}}</ref>.
 
W październiku „Royal Oak” został włączony do poszukiwań niemieckiego pancernika [[Gneisenau (1938)|„Gneisenau”]], który otrzymał rozkaz wypłynięcia na Morze Północne, aby odwrócić uwagę Brytyjczyków i ułatwić zadanie [[Krążowniki ciężkie typu Deutschland|„pancernikom kieszonkowym”]] [[Admiral Graf Spee|„Graf Spee”]] i [[Lützow (1933)|„Deutschland”]], pełniącym rolę [[rajder]]ów polujących na cywilne statki transportowe<ref name="McKee"/>. Poszukiwania niemieckiego okrętu liniowego okazały się ostatecznie bezowocne, co nie było dziwne ze względu na prędkość maksymalną rozwijaną przez „Royal Oak”, która wynosiła w tym czasie mniej niż 20 węzłów i była zupełnie nieadekwatna do tej, jaka była potrzebna, aby utrzymać się w jednym tempie z innymi ciężkimi okrętami. 12 października okręt wrócił do bazy w Scapa Flow pokiereszowany przez północnoatlantyckie sztormy. Wiele z jego łodzi ratunkowych było zniszczonych, a kilka dział mniejszych kalibrów uległo uszkodzeniu<ref name="McKee"/>{{odn|Weaver|1980}}. Przebieg misji podkreślił fakt, że 25 letni okręt jest całkowicie przestarzały<ref name="WeaverMcKee"/>. W obawie przed niemieckimi [[samolot rozpoznawczy|samolotami rozpoznawczymi]], których częste pojawianie się nad Orkadami mogło zwiastować rychły atak, dowodzący Home Fleet admirał [[Charles Forbes]] wydał rozkaz rozproszenia floty i przebazowania do bezpieczniejszych portów. Rozkaz nie objął pancernika „Royal Oak”, który pozostał w Scapa Flow ze względu na posiadane uzbrojenie przeciwlotnicze, które miało wzmocnić obronę bazy przed atakiem z powietrza{{cytuj książkęodn|Weaver|1980}}.
|autor = H. J. Weaver
|tytuł = Nightmare at Scapa Flow: The truth about the sinking of HMS Royal Oak.
|wydawca = Cressrelles
|miejsce = Anglia
|rok = 1980
|isbn = 0-85956-025-2}}</ref>. Przebieg misji podkreślił fakt, że 25 letni okręt jest całkowicie przestarzały<ref name="McKee"/>. W obawie przed niemieckimi [[samolot rozpoznawczy|samolotami rozpoznawczymi]], których częste pojawianie się nad Orkadami mogło zwiastować rychły atak, dowodzący Home Fleet admirał [[Charles Forbes]] wydał rozkaz rozproszenia floty i przebazowania do bezpieczniejszych portów. Rozkaz nie objął pancernika „Royal Oak”, który pozostał w Scapa Flow ze względu na posiadane uzbrojenie przeciwlotnicze, które miało wzmocnić obronę bazy przed atakiem z powietrza<ref name="Weaver"/>.
 
== Zatopienie okrętu ==
Linia 226 ⟶ 220:
<div style="font-size: 85%">
{| class="wikitable" align="right" style="margin:0em 0em 1em 1em;"
|+ Fragment komunikacji radiowej pomiędzy Admiralicją (ADMY) i<br />Admirałem dowodzącym rejonem Orkadów i Szetlandów(ACOS)<ref name="{{odn|Weaver"/>|1980}}
|-
!colspan="1" align=center bgcolor="#EFEFEF" width="40" | Czas
Linia 250 ⟶ 244:
</div>
 
Dowodzony przez Johna Gatta z rezerwy Royal Navy tender „Daisy 2” był podczas ataku zacumowany do lewej burty pancernika. Po trafieniu okrętu i jego przechyleniu się na prawą burtę Gatt polecił załodze odciąć cumy, ale zanim udało się uwolnić jednostkę została ona podniesiona ponad powierzchnię wody przez bąbel przeciwtorpedowy zamocowany do burty „Royal Oak”<ref>{{cytujodn|Weaver|1980|loc=Rozdział książkę5: ''Daisy, Daisy''.}}.
|autor = H. J. Weaver
|tytuł = Nightmare at Scapa Flow: The truth about the sinking of HMS Royal Oak.
|strony = Rozdział 5: ''Daisy, Daisy''.}}</ref>.
 
Wielu członków załogi pancernika, którym udało się wyskoczyć z tonącego okrętu, było ubranych jedynie w piżamy, które nie stanowiły wystarczającej izolacji przed lodowatą wodą. Ponadto cienka warstwa ropy pokrywająca powierzchnię dostawała się do płuc i żołądków marynarzy, a także znacznie utrudniała pływanie. Z tych, którzy zdecydowali się na dopłynięcie do oddalonego o 800 metrów najbliższego brzegu, jedyne kilku przeżyło{{odn|Snyder|1976}}. Gatt włączył światła na „Daisy 2”, a później wraz z załogą wyciągnął z wody 386 ludzi, w tym dowódcę pancernika – komandora Williama Benna<ref>{{Cytuj pismo
Linia 272 ⟶ 263:
Brytyjczycy początkowo nie mogli określić przyczyny zatonięcia okrętu, podejrzewając zarówno eksplozję na pokładzie, jak i atak lotniczy<ref name="ADM199_158"/>. Gdy uświadomiono sobie, że atak podwodny jest najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem, podjęto natychmiastowe działania w celu zabezpieczenia kotwicowiska, ale U-47 zdążył uciec i był już wtedy w drodze do Niemiec. [[BBC]] poinformowała o zatopieniu pancernika późnym rankiem [[14 października]], a przekaz ten tę odebrano zarówno w niemieckich stacjach nasłuchowych, jak i na pokładzie niemieckiego U-Boota. Nurkowie wysłani pod wodę rankiem po eksplozji znaleźli resztki niemieckiej torpedy, potwierdzając przyczynę zatonięcia. 17 października Pierwszy Lord Admiralicji [[Winston Churchill]] w [[Izba Gmin|Izbie Gmin]] oficjalnie potwierdził stratę „Royal Oak”, stwierdzając, że rajd był „niezwykłym pokazem profesjonalnych umiejętności i odwagi” i jednocześnie zadeklarował, że strata pancernika nie będzie miała wpływu na układ sił w wojnie morskiej<ref>{{Cytuj pismo
|tytuł = U-Boat Warfare
|czasopismo = Hansard Parliamentary Debates, 17 października 1939}}</ref>. Komisja Śledcza Admiralicji działała pomiędzy 18 a 24 października, starając się określić warunki w jakich kotwicowisko zostało spenetrowane. W międzyczasie polecono, aby Home Fleet pozostała w bezpieczniejszych portach, dopóki zabezpieczenia Scapa Flow nie zostaną poprawione<ref>{{cytujodn|Weaver|1980|loc=Rozdział książkę8: ''Flowers for a Fallen Hero''.}}.
|autor = H. J. Weaver
|tytuł = Nightmare at Scapa Flow: The truth about the sinking of HMS Royal Oak.
|strony = Rozdział 8: ''Flowers for a Fallen Hero''.}}</ref>.
 
Nazistowskie Ministerstwo Propagandy szybko obwieściło zakończony sukcesem rajd niemieckiego okrętu<ref name="scapa_wrecks"/><ref>{{Cytuj pismo
Linia 285 ⟶ 273:
|data dostępu = 12 listopada 2007}}</ref>. Prien i jego załoga dotarli do [[Wilhelmshaven]] o 11.44 [[17 października]] [[1939]] i natychmiast zostali powitani jako bohaterowie. Prien otrzymał [[Krzyż Żelazny|Krzyż Żelazny Pierwszej Klasy]], a każdy członek załogi Krzyż Żelazny Drugiej Klasy{{odn|Snyder|1976}}. [[Adolf Hitler]] wysłał swój osobisty samolot, aby przywiózł załogę do Berlina, gdzie Prien został osobiście odznaczony przez führera [[Krzyż Rycerski|Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego]]. To oznaczenie, po raz pierwszy nadane niemieckiemu oficerowi marynarki, było później przyznawane także innym odnoszącym sukcesy dowódcom U-Bootów. Dönitz został promowany z [[komodor]]a na stopień [[kontradmirał]]a i został oficerem flagowym U-Bootów{{odn|Snyder|1976}}.
 
Prien otrzymał przydomek „Byka ze Scapa Flow”, a jego załoga udekorowała kiosk U-47 emblematem przedstawiającym prychającego byka, który później został zaadaptowany na godło 7 Flotylli U-bootów. Sam Prien stał się bardzo popularną osobą, udzielając wiele wywiadów do radia i prasy{{odn|Snyder|1976}}, a w następnym roku ukazała się jego „autobiografia” zatytułowana „Mein Weg nach Scapa Flow”. W rzeczywistości publikacja ta nie została napisana przez Priena, ale [[ghostwriter]]a, czyli opłaconego dziennikarza, a po zakończeniu wojny wiele twierdzeń o przebiegu zdarzeń z października 1939 zostało podanych w wątpliwość<ref>{{cytujodn|Weaver|1980|loc= książkęRozdział 10: ''The Neger in the Woodpile.''}}.
|autor = H. J. Weaver
|tytuł = Nightmare at Scapa Flow: The truth about the sinking of HMS Royal Oak.
|strony = Rozdział 10: ''The Neger in the Woodpile.''}}</ref>.
 
[[Plik:Churchill Barrier 1.jpg|thumb|220px|left|Obecnie blokująca cieśninę Kirk Sound Bariera Churchilla Nr 1, miejsce, przez które okręt Priena wpłynął do Scapa Flow]]
Oficjalny raport brytyjskiej Admiralicji wskazywał na słabe zabezpieczenie Scapa Flow i uznawał winnym za ten stan Sir [[Wilfred French|Wilfreda Frencha]], admirała dowodzącego rejonem Orkadów i Szetlandów. French został przesunięty do rezerwy, mimo że poprzedniego lata ostrzegał o zbyt słabym zabezpieczeniu przeciwpodwodnym bazy i chciał osobiście za pomocą małego okrętu podwodnego lub nawodnego udowodnić, że da się ominąć statki blokadowe<ref name="{{odn|Weaver"/>|1980}}. Na rozkaz Churchilla wschodnie wejścia do Scapa Flow zostały podzielone betonowymi groblami łączącymi Lamb Holm, Glimp Holm, Burray i South Ronaldsay z głównym lądem Orkadów. Budowane głównie przez włoskich jeńców wojennych<ref>{{cytuj stronę
|tytuł = The Churchill Barriers
|praca = Undiscovered Scotland