Jaroslav Hašek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Zobacz też: Szwejk to nie Hasek i wice versal
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia nazwę sekcji; zmiany kosmetyczne
Linia 23:
|podpis = Jaroslav Hašek - podpis.svg
}}
[[plikPlik:Pomnikhaskazizkov.jpg|thumb|right|250px|Pomnik Haška na praskim [[Žižkov]]ie]]
'''Jaroslav Hašek''' wym. Jaroslaw Haszek (ur. [[30 kwietnia]] [[1883]] w [[Praga|Pradze]], zm. [[3 stycznia]] [[1923]] w [[Lipnice nad Sázavou|Lipnicy nad Sazawą]]) – [[Czesi|czeski]] [[pisarz]], [[Publicystyka|publicysta]] i [[dziennikarz]].
 
== BiografiaŻyciorys ==
Po ukończeniu gimnazjum kształcił się w Akademii Handlowej. Początkowo praktykował w [[Drogeria|drogerii]], po ukończeniu nauki pracował w Banku Slavia. W tym czasie poznał środowisko czeskich [[Anarchizm|anarchistów]], przystał do [[bohema|bohemy]] oraz odbył wiele pieszych wędrówek (zwiedził m.in. [[Słowacja|Słowację]], [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicję]], [[Węgry]]). Pracował również jako sprzedawca psów. Publikować zaczął w 1903. Do około 1905 należał do [[Grupa literacka|grupy literackiej]] zwanej "[[Anarchistyczni Burzyciele]]"<ref>{{cytuj książkę | nazwisko=Gazda | imię=Grzegorz | inni= | tytuł=Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku | data=2000 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13181-0 | strony= 26}}</ref>. Od 1908 współpracował z [[Czasopismo|czasopismem]] "Ženský obzor" ("Przegląd kobiecy"), od 1910 [[redaktor naczelny]] [[Satyra|satyrycznego]] periodyku "Svět zvířat" ("Świat zwierząt"), od 1911 współpracownik "Českého slova". Publikował także w pismach "Pochodně", "Humoristické listy", w anarchistycznych "Chuďas", "Komuna", "Nová Omladina" i innych. Doświadczenia z pracy zawodowej odnaleźć można na kartach powieści ''Dobry wojak Szwejk i inne osobliwe historyjki'' (''Dobrý voják Švejk a jiné podivné historky''). Uznaje się, że umieszczona w niej opowieść jednorocznego ochotnika Marka na temat absurdalnych publikacji w "Świecie zwierząt" o nieistniejących gatunkach, to żarty, na jakie pozwalał sobie Hašek wobec czytelników. Wskutek tego pisarz utracił stanowisko redaktora naczelnego czasopisma.
 
Linia 33:
W 1915 wstąpił do [[Armia Austro-Węgier|wojska austriackiego]] jako [[jednoroczny ochotnik]]. Rozpoczął roczny kurs [[Oficer (wojsko)|oficerski]] w szkole oficerskiej w [[Czeskie Budziejowice|Czeskich Budziejowicach]]. Ze szkoły został jednak wkrótce wydalony i trafił do 11 kompanii marszowej 91 pułku budziejowickiego, a z nią w czerwcu 1915 został wysłany na front wschodni do Galicji. Nie widząc sensu walki za monarchię [[Austro-Węgry|austro-węgierską]], dał się schwytać i trafił do obozu jenieckiego w [[Imperium Rosyjskie|Rosji]]. Od czerwca 1916 był ochotnikiem [[Korpus Czechosłowacki|Korpusu Czechosłowackiego]] w [[Kijów|Kijowie]]. Ze względu na zły stan zdrowia został pisarzem pułkowym, a następnie odkomenderowano go z powrotem do Kijowa do redakcji pisma "Čechoslovan".
 
Po wybuchu [[rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]], w 1918 wstąpił do [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] w [[Moskwa|Moskwie]] i do czeskiej socjaldemokratycznej partii robotniczej (bolszewików). Był [[Politruk|komisarzem politycznym]] (politrukiem) i dziennikarzem. Okres ten - mimo wydania ''Tajemství meho pobytu v Rusku'' (1985) - zawiera wciąż sporo niejasności. Wiadomo, że brał udział w obronie Samary przed wojskami Białych, wysłany na Syberię przebywał jakiś czas w Irkucku, gdzie m.in. wydawał pierwsze pismo w jęz. buriackim - "Jur" ("Świt"), i uczestniczył w tajemniczej misji do Mongolii ; później przebywał także w składzie armii Tuchaczewskiego na froncie wschodnim. W 1920 zawarł kolejny związek małżeński - z [[Rosjanie|Rosjanką]] Aleksandrą Grigoriewną Lwową ("Szura"), nie rozwiązując jednak formalnie poprzedniego małżeństwa.
 
Oddelegowany przez [[Komunizm|komunistów]], w listopadzie 1920 wrócił do [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]], gdzie groziło mu śledztwo w sprawie o [[bigamia|bigamię]] i [[Dezercja|dezercję]]. Aresztowano jego kontakt i straciły wartość marki przeznaczone na działalność. W kraju poświęcił się [[Literatura|literaturze]]. W 1921 opublikował pierwszy tom antywojennej książki ''[[Przygody dobrego wojaka Szwejka|Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej]]'' (''Osudy dobrého vojáka Švejka za světové války''). Dokończenie czwartego tomu przerwała śmierć w 1923. Książka przyniosła autorowi wielką sławę i na stałe weszła do kanonu nie tylko literatury, ale i [[Kultura popularna|popkultury]]. Na długie dziesięciolecia wizerunek głównego bohatera ukształtowały ilustracje jej pierwszych wydań w wykonaniu [[Josef Lada|Józefa Lady]].
Linia 60:
 
{{SORTUJ:Hašek, Jaroslav}}
 
[[Kategoria:Czechosłowaccy komuniści]]
[[Kategoria:Czerwoni (wojna domowa w Rosji)]]