Edith Wilson: Różnice pomiędzy wersjami

Pochodziła z rodziny byłych właścicieli niewolniczych plantacji tytoniu<ref name=":1">{{Cytuj|tytuł=First Ladies & Ancestral Identity Edith Wilson|czasopismo=www.firstladies.org|data dostępu=2016-10-29|opublikowany=www.firstladies.org|url=http://www.firstladies.org/ancestral-wilson.aspx}}</ref>, którzy (jej dziadek) utraciliutracił jąswoją w czasie wojny secesyjnej<ref name=":3">{{Cytuj|autor=Lewis L. Gould|tytuł=American First Ladies: Their Lives and Their Legacy|data=2001-01-01|data dostępu=2016-10-31|isbn=9780415930215|wydawca=Taylor & Francis|s=237-244|url=https://books.google.pl/books?id=l10B-YpEqbEC&pg=PA244&lpg=PA244&dq=Edith+Wilson+1961&source=bl&ots=-YGC1qvNz_&sig=cL8-9bbgnBn7m_RyNVkOyKJR0kY&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjDgfCPm4XQAhWiHsAKHXMKD1oQ6AEIXjAM#v=onepage&q=Edith%20Wilson%201961&f=false|język=en}}</ref>. Urodziła się 15 października 1872 r. w [[Wytheville]], jej ojciec był sędzią<ref name=":0">{{Cytuj|tytuł=Edith Wilson Biography :: National First Ladies' Library|czasopismo=www.firstladies.org|data dostępu=2016-10-29|opublikowany=www.firstladies.org|url=http://www.firstladies.org/biographies/firstladies.aspx?biography=29}}</ref> wywodzącym się z wirginijskiej arystokracji<ref name=":1" />. Była siódmym z jedenaściorga dzieci<ref name=":2">{{Cytuj|tytuł=Edith Bolling Galt Wilson|czasopismo=whitehouse.gov|data=2014-12-31|data dostępu=2016-10-31|url=https://www.whitehouse.gov/1600/first-ladies/edithwilson}}</ref> i w dziewiątym pokoleniu potomkiem [[Pocahontas]]<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=The Genealogy of Edith Bolling Wilson|czasopismo=edithbollingwilson.org|data=|data dostępu=2016-10-29|opublikowany=edithbollingwilson.org|url=http://edithbollingwilson.org/the-edith-bolling-wilson-birthplace-museum/the-genealogy-of-edith-bolling-wilson/}}</ref><ref name=":1" />. WychowywałaJako że jej rodzina utraciła większość dochodów podczas wojny, młoda Edith wychowywała się w ciasnym mieszkaniu położonym nad sklepem<ref name=":0" /><ref name=":1" />. Początkowo nie uczęszczała do żadnej szkoły<ref name=":3" />, dopiero w latach 1887–1888 uczyła się w Martha Washington College, ale porzuciła naukę po dwóch semestrach<ref name=":0" />. Następnie rok spędziła w domu<ref name=":3" />. W kolejnym roku szkolnym (1889–1890) uczęszczała do The [[Richmond Female Seminary]]<ref name=":0" />, jednak nie mogła tam kontynuować edukacji, ponieważ szkoła została zamknięta<ref name=":3" />.

Pierwszym mężem Edith był [[Norman Galt]], którego rodzina prowadziła dobrze prosperujący sklep [[Złotnictwo|jubilerski]] w [[Waszyngton|Waszyngtonie]]<ref name=":1" />. Poznała go w 1891 r.<ref name=":3" />, podczas wizyty w Waszyngtonie u siostry<ref name=":2" />, której mąż był jego kuzynem. Wyszła za mąż w 1896 r. Para miała jedno dziecko (syna), które urodziło się w 1903 roku i zmarło po kilku dniach<ref name=":3" />. Norman Galt zmarł w 1908 roku<ref name=":0" />, a Edith odziedziczyła rodzinny biznes<ref name=":3" />.

Wdowa wynajęła menadżera do zarządzania sklepem, co przynosiło jej przez kolejne lata znaczny dochód. Dzięki zyskom ze sklepu stała się szybko postacią powszechnie znaną w mieście stołecznym. W tym okresie często podróżowała z siostrą i przyjaciółką Alice Gordon do Europy. O rękę Alice Gordon starał się w tym czasie [[Gary Grayson]], który był lekarzem prezydenta Wilsona. To za jego sprawą Edith zaczęła bywać w [[Biały Dom|Białym Domu]] i w marcu 1915 r. poznała Wilsona, który od niedawna był wdowcem<ref name=":3" />.

Pierwszy raz Wilson oświadczył się jej na początku maja 1915 r., jednak Edith nie zgodziła się na ślub, choć chciała kontynuować znajomość. Po zatopieniu ''[[RMS Lusitania|Lusitanii]]parowca ''Lusitania'']] w USA rozpoczęła się intensywna debata na temat tego, czy przystępować do [[I wojna światowa|wojny]]. Wilson włączył wówczas Edith do nieoficjalnego grona doradców i prowadził z nią długie rozmowy dotyczące kierunków prowadzenia polityki. To zaangażowanie w sprawy państwowe zacieśniło więź między nimi i przez całe lato 1915 r. Wilson używał spraw państwowych jako sposobu na przekonanie Edith do małżeństwa, w tym celu dzielił się z nią dokumentami państwowymi. W efekcieOstatecznie 29 czerwca tego roku Edith przyjęła oświadczyny<ref name=":3" />.

Większość doradców odradzała Wilsonowi ponowny ślub, w szczególności zaś zawieranie go tuż przed [[Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1916 roku|zbliżającymi się wyborami]], jednak ostatecznie 6 października Wilson osobiście spisał oświadczenie dla prasy, w którym informował o zaręczynach i planowanym ślubie oraz jednocześnie ogłosił swoje poparcie dla kwestii [[Prawo wyborcze dla kobiet|przyznania kobietom praw wyborczych]]<ref name=":3" />. 19 grudnia 1915 r. poślubiła Wilsona<ref name=":0" />, sama uroczystość ślubna odbyła się w kameralnym gronie w jej domu w Waszyngtonie<ref name=":0" /><ref name=":3" />.

Gdy prezydent Wilson 2 października 1919 r. doznał rozległego [[Udar mózgu|wylewu krwi do mózgu]], po którym miał sparaliżowaną lewą stronę ciała, Edith zataiła fakt choroby męża, utrzymując iż jest on tylko przemęczony. W czasie jego choroby i związanej z nią siedmiomiesięcznej nieobecności uczestniczyła w posiedzeniach rządu i przejmowała dokumenty adresowane do prezydenta<ref name=":4" />, pozwalając członkom gabinetu na zajmowanie się pozostałymi kwestiami<ref name=":0" />. Nieobecność prezydenta zrodziła liczne plotki o jego rzekomej śmierci<ref name=":4">{{Cytuj odcinek |tytuł=Jak Edith Wilson została pierwszą kobietą – prezydentem Ameryki? {{!}} Ale Historia odc. 158 |url=https://www.youtube.com/watch?v=uUyy6_u2ifU&list=TLAjFl99Mja5MyMTA5MjAxNg |autorzy=AleHistoria |data dostępu=2016-09-21}}</ref>. Dzięki swojej aktywności w tym okresie bywa nazywana „sekretnym prezydentem” i pierwszą kobietą na czele rządu USA<ref name=":2" />, niemniej jej aktywność i zakres władzy w tym okresie czyni ją jedną z najbardziej kontrowersyjnych pierwszych dam w historii USA<ref name=":3" />.

W 1920 r. doradzała mężowi ubieganie się o nominację na trzecią kadencję prezydencką oraz stanowczo sprzeciwiała się przyznaniu nominacji [[William Gibbs McAdoo|Williamowi Gibbsowi McAdoo]], jednak ostatecznie kandydatem [[Partia Demokratyczna (USA)|Partii Demokratycznej]] został [[James M. Cox|James Cox]]<ref name=":3" />.

Po zakończeniu kadencji Wilsona, para zamieszkała w rezydencji przy S Street w Waszyngtonie<ref name=":3" />, a Edith opiekowała się mężem do jego śmierci w 1924 roku. Resztę życia poświęciła na troskę o spuściznę po mężu, decydowała także o udostępnianiu pozostałych po nim dokumentów, jako że wówczas tego typu zbiory nie były jeszcze uważane za własność publiczną<ref name=":0" />. W 1939 r. wydała wspomnienia z okresu wspólnego życia z mężem pt. ''My Memoir''<ref name=":3" /> ({{W języku|pl|Mój pamiętnik}}). Sprawowała także bezpośredni nadzór nad produkcją filmu ''Wilson'' z 1944 roku<ref name=":0" /> i ściśle współpracowała z [[Ray Stannard Baker|Rayem Stannardem Bakerem]] przy ośmiotomowej biografii Wilsona. W późniejszych latach przekazała dom przy S Street na cele fundacji dbającej o dziedzictwo narodowe, zabiegała także o przekształcenie w zabytek domu rodzinnego Wilsona<ref name=":3" />.

W [[Okres międzywojenny|okresie międzywojennym]] kilkakrotnie podróżowała do Europy, angażując się w wydarzenia związane z [[Liga Narodów|Ligą Narodów]]<ref name=":0" />, m.in. w 1925 r. odwiedziła jej nową siedzibę i została przyjęta owacją<ref name=":5">{{Cytuj|autor=Ruth Ashby|tytuł=Woodrow & Edith Wilson|data=2005-01-01|data dostępu=2016-10-31|isbn=9780836857597|wydawca=Gareth Stevens|s=41-42|url=https://books.google.pl/books?id=k7CnmY26aC8C&pg=PA42&lpg=PA42&dq=edith+wilson+december+heart&source=bl&ots=VHrLd61rHP&sig=Xsgjas_4zTk6k10D-VHEbmUG6Pw&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiixdvt9oXQAhUpI8AKHTdQAcMQ6AEIVDAL#v=onepage&q=edith%20wilson%20december%20heart&f=false|język=en}}</ref>. Chociaż odmawiała zaangażowania w bieżącą działalność Partii Demokratycznej, była postrzegana jako potencjalny kandydat na [[Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych|wiceprezydenta]] w czasie [[Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1928 roku|wyborów w 1928 rroku.]] Podczas tych wyborów jej aktywność ograniczyła się jednak do obecności na konwencji partyjnej i wygłoszenia przemówienia<ref name=":0" />. 8 grudnia 1941 r.<ref name=":5" /> uczestniczyła jako gość w posiedzeniu Kongresu, na którym prezydent [[Franklin Delano Roosevelt|Franklin Roosevelt]] zwrócił się do parlamentu o wypowiedzenie wojny [[Państwa Osi|państwom Osi]]<ref name=":0" />.

Po raz ostatni Edith Wilson pojawiła się publicznie 20 stycznia 1961 r. na uroczystości zaprzysiężenia 35. [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydenta USA]] [[John Fitzgerald Kennedy|Johna F. Kennedy’ego]]<ref name=":0" />, którego kampanię wspierała. W listopadzie 1961 r. przeszła infekcję płuc<ref name=":3" />. Rankiem 28 grudnia tego samego roku zmarła na [[serce]]. Później tego samego dnia – w dniu 105. rocznicy urodzin jej męża – miała otworzyć [[Most Woodrowa Wilsona w Waszyngtonie|most jego imienia w Waszyngtonie]]<ref name=":5" />.